Արդարադատության նախարարությունը առաջարկում է ռազմական դրության ժամանակ սահմանափակել համացանցի հասանելիությունը՝ փոփոխություն կատարելով «Ռազմական դրության իրավական ռեժիմի մասին» Հայաստանի Հանրապետության մասին օրենքի և դրան կից օրենքներում։ «Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ՝ այս կապակցությամբ Արդարադատության նախարարի տեղակալ Արմենուհի Հարությունյանի նախաձեռնությամբ փետրվարի 2-ին տեղի ունեցավ նախագծերի փաթեթի վերաբերյալ քննարկում։
Նախագծի քննարկմանը մասնակցեցին Ազգային ժողովի պատգամավորներ, մեդիափորձագետներ, քաղաքացիական հասարակության և համապատասխան գերատեսչության ներկայացուցիչներ, որոնք նախագծի վերաբերյալ ներկայացրեցին իրենց առաջարկությունները և դիտողությունները: Խոսքի ազատության պաշտպանության կոմիտեի նախագահ Աշոտ Մելիքյանը խոսքով՝ նախագծում որոշ խնդրահարույց և անընդունելի դրույթներ հանվել են, սակայն մնացել են այնպիսի դրույթներ, որոնք, ըստ իրեն, շրջանակային սահմանափակումներ են նախատեսում։
«Այս պարագայում ավելի անորոշ է դառնում և կամայական մոտեցման հնարավորությունները ընդլայնվում են։ Խոսքը համացանցի մասնակի կամ ամբողջական արգելափակման կամ տարատեսակ կայքերի, հավելվածների և նյութերի արգելափակման մասին է։ Ինձ համար ակնհայտ են, որ կամայականությունների և չարաշահումների հնարավորությունները կան։ Պետք է, այնուամենայնիվ, նախատեսենք ինչ-որ մեխանիզմ, որը ռազմական դրության պայմաններում իրականացվող գործողությունների վերահսկման և բողոքարկման հնարավորություն կտա»,- ասաց Մելիքյանը։
«Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Զարուհի Բաթոյանը ռազմական դրության վերաբերյալ նախագիծը պահանջված է համարում։ «Ուզում եմ հիշեցնել, որ տեղեկատվությունը պարզապես ինքնանպատակ բան չէ, տեղեկատվությունը քաղաքացիների պաշտպանության համար է։ Եվ այս համատեքստում պետք է նույն կերպ դիտարկենք տեղեկատվության տարածումը կամ դրա սահմանափակումը՝ որքանով է այն ռազմական դրության ժամանակ անհրաժեշտ քաղաքացիներին պետական անվտանգությունը պաշտպանելու համար»,- նշեց Բաթոյանը։
Արդարադատության նախարարի տեղակալ Արմենուհի Հարությունյանի խոսքով՝ այս օրենքը, ի թիվս մնացած բոլոր սահմանափակումների, որոնք արդեն իսկ կային օրենքի մեջ, լրացնում է որոշակի այլ սահմանափակումներ և նախատեսվում է, որ այդ սահմանափակումները կիրառելու վերաբերյալ որոշումները պետք է լինեն հիմնավորված, պետք է ունենան հստակ սահմանումներ, թե ինչի համար են կիրառվում, պետք է կիրառվեն այն տարածքի համար, որտեղ հայտարարվում է ռազմական դրությունը և պետք է անպայման ընդունվեն Կառավարության որոշմամբ։
«Մյուս կողմից օրենքը չի բացառում լրատվամիջոցների աշխատանքը ռազմական դրություն հայտարարելու ժամանակ։ Հակառակը, օրենքն ասում է, որ լրատվամիջոցները պետք է անպայման հայտարարագրվեն և համապատասխան հայտարարագրում ունեցող լրատվամիջոցները պետք է հնարավորություն ունենան իրենց մասնագիտական գործառույթները իրականացնելու և իրենց գործունեությանը խոչընդոտելու նպատակ այս օրենքը չի նախատեսում»,- ընդգծեց Հարությունյանը։
Նախարարի տեղակալը նշեց, որ այս փոփոխությունները նախաձեռնվել են, հաշվի առնելով այն դառը փորձառությունը, որ Հայաստանի Հանրապետությունը ունեցել է 2020 թվականի պատերազմի և 2022 թվականի սեպտեմբերյան ռազմական գործողությունների ժամանակ։ Արդարադատության նախարարությունը առաջարկում է փոփոխություններ կատարել «Ռազմական դրության իրավական ռեժիմի մասին» Հայաստանի Հանրապետության մասին օրենքում:
Ներկա օրենքով սահմանված է կարծիքի արտահայտման ազատության սահմանափակում, ինչպես նաև տպագրող սարքերի, ռադիոհեռարձակող, ձայնաուժեղացնող տեխնիկական միջոցների, բազմացնող տեխնիկայի ժամանակավոր առգրավում կամ կալանք, լրագրողների հավատարմագրման հատուկ կարգի, կապի միջոցներից օգտվելու հատուկ կանոնների սահմանում, սակայն համացանցի մասին խոսք չկար:
Նախագծով նախատեսվում է ամրագրել հետևյալը.
Հայաստանի Հանրապետության տարածքում ռազմական դրություն հայտարարվելու դեպքում հեռուստատեսությամբ հեռարձարկվող և համացանցի միջոցով տարածվող բովանդակության (կոնտենտի) սահմանափակում՝ ապահովելով բացառապես ռազմահայրենասիրական բովանդակությամբ հեռուստաֆիլմերի ու հաղորդաշարերի ցուցադրումը և տեղեկատվության տարածումը.
Հայաստանի Հանրապետության տարածքում ինտերնետային կայքերի, սոցիալական ցանցերի, ինտերնետային հավելվածների գործողության ժամանակավոր կասեցում (արգելափակում), ինչպես նաև ինտերնետ հասանելիության մասնակի կամ ամբողջական սահմանափակում.
Հայաստանի Հանրապետության տարածքում ինտերնետ հասանելիության սահմանափակման դեպքում պետական կառավարման համակարգի և տեղական ինքնակառավարման մարմինների, ռազմավարական նշանակության և պետական պահպանության ենթակա օբյեկտների և ենթակառուցվածքների, ինչպես նաև առանձին կազմակերպությունների (անկախ կազմակերպական-իրավական ձևից) ինտերնետ հասանելիության ապահովում»,- նշված է նախագծում:
Նախագծի համաձայն՝ ռազմական դրության պայմաններում կիրառվող ոչ ռազմական բնույթի միջոցառումների իրականացման և սահմանափակումների կիրառման լիազորությունը տրվելու է փոխվարչապետին, որը կարող է ընդունել ենթաօրենսդրական ակտեր։
Կառավարության որոշմամբ կարող է ստեղծվել ռազմական դրության տարածքի հատուկ կառավարման խորհուրդ որպես Հայաստանի Հանրապետության վարչապետին կից խորհրդակցական մարմին: Խորհուրդը ղեկավարելու է վարչապետը: