Η ώρα του Αστεροσκοπείου έφτασε!

Μπορεί να ασχολείται εδώ και χρόνια με τα αστέρια, αλλά το μόνο σίγουρο είναι πως ο Γιώργος Τζίβας δεν ήρθε… ουρανοκατέβατος. Από το 2004 ασχολείται με το StarLab που είχε φέρει στην Κύπρο για τα παιδιά, συνεπώς ήταν ένα όνειρο για αυτόν το Αστεροσκοπείο το οποίο μπήκε σε τροχιά. Ο διευθυντής του γραφείου Τύπου του Interstellar Institute μιλά για το… διαστημόπλοιο τύπου Star Wars που προσγειώθηκε στα Αγρίδια και για τα σχέδια υλοποίησής του. Σήμερα, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα επισκεφθεί το Αστεροσκοπείο στα Αγρίδια για να επιθεωρήσει το έργο, ενώ ο κ. Τζίβας μιλάει και για το Πλανητάρειο

Ήρθε λοιπόν η ώρα που τόσα χρόνια συζητούσαμε στα γραφεία μας στον «Πολίτη». Θυμάμαι δεν υπήρχε τοίχος στα γραφεία που να μην είχε την εικόνα του Αστεροσκοπείου Τροόδους…

Λες και ήταν χθες… Ο χρόνος είναι πάντα σχετικός. Ήταν μια ιδέα που σήμερα θα τη δει ο κόσμος να υλοποιείται. Υπάρχουν βέβαια τα συναισθήματα, αλλά καλό είναι να βλέπουμε μπροστά. Ακόμα και χωρίς τηλεσκόπιο!

Πώς γεννήθηκε η ιδέα για ένα Αστεροσκοπείο στην Κύπρο;

Είχαμε φέρει από το 2004 το κινητό πλανητάριο Starlab, το οποίο πήγαινε (και πάει) στα σχολεία της Κύπρου για προβολές αστρονομίας. Μαζί με τη Μαρία Στεφαδούρου «τρέξαμε» σε όλα τα σχολεία. Η υποδοχή των μαθητών ήταν ενθουσιώδης. Δειλά-δειλά γεννήθηκε και η ιδέα για ένα αστεροσκοπείο στο Τρόοδος. Πέρασε μια δεκαετία στα σχολεία για να ωριμάσει, να γίνει εισήγηση, πρόταση και σχεδιασμός.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, τι ρόλο έπαιξε σ’ αυτήν την ιστορία;

Ο Πρόεδρος είδε αυτήν τη σκέψη πάνω σε μια κόλλα χαρτί Α4! Του άρεσε κι αμέσως έδωσε εντολή να γίνει συγκεκριμένη πρόταση. Το νερό είχε μπει στ’ αυλάκι…Ξέρετε όλοι πόσο αγαπά ο Πρόεδρος το Τρόοδος!

Και μετά τι έγινε; Πώς καταλήξατε σ' αυτό το σχέδιο που απεικονίζει διαστημόπλοιο από το Star Wars να προσγειώνεται στο Τρόοδος;

Η αρχιτέκτονας του έργου, Έλενα Τσολάκη, είχε αυτήν την έξοχη ιδέα. Το σχέδιο πήρε πολλά βραβεία από διαγωνισμούς στο εξωτερικό. Από το σχέδιο βλέπετε αυτό που ξεπροβάλλει σήμερα πάνω από το χωριό Αγρίδια της επαρχίας Λεμεσού.

Επειδή είμαστε στην περιρρέουσα της χρηματοδότησης, πόσα κόστισε το έργο και ποιες διαδικασίες ακολουθήθηκαν;

Το έργο χρηματοδοτήθηκε από τα διασυνοριακά έργα Κύπρου-Ελλάδας από ευρωπαϊκούς πόρους. Μαζί με το Αστεροσκοπείο στα Αγρίδια, χρηματοδοτήθηκε κι ένα πλανητάριο στη Σητεία της Κρήτης. Αν δεν κάνω κανένα σοβαρό λάθος, η χρηματοδότηση και των δύο ήταν κάτι περισσότερο από 2,5 εκατομμύρια ευρώ. Όπου προέκυψε κάποια επιπλέον ανάγκη, η κυβέρνηση στήριξε με ένα μικρό ποσό.

Και πότε ξεκινάνε οι δράσεις; Πότε αρχίζει η λειτουργία του;

Το μόνο σίγουρο που έχω να πω, είναι πως με τον ερχομό της άνοιξης όλα θα είναι έτοιμα! Άλλο να σχεδιάζεις ένα Αστεροσκοπείο, άλλο να το κτίζεις κι άλλο να το λειτουργείς! Πάντως η νέα κυβέρνηση θα βρει ένα ετοιμοπαράδοτο έργο κι ελπίζουμε να το στηρίξει.

Υπάρχουν οι άνθρωποι που είναι έτοιμοι να τεθούν στην υπηρεσία της λειτουργίας του; Μιλάω για αστρονόμους, αστροφυσικούς κι άλλες ειδικότητες. Κατ’ αρχάς, σε ποιον ανήκει το Αστεροσκοπείο Τροόδους;

Το έργο ανήκει στην κοινότητα Αγριδιών. Ο πρόεδρος της κοινότητας, Ανδρέας Ευγενίου, σήκωσε πολύ μεγάλο βάρος αυτά τα χρόνια και πρέπει να είναι πολύ περήφανος που σήμερα μας επισκέπτεται ο Πρόεδρος Αναστασιάδης για να επιθεωρήσει τα έργα στο Αστεροσκοπείο. Όσο για το ποιοι θα υπηρετήσουν τη λειτουργία του Αστεροσκοπείου, δεκάδες είναι οι αστρονόμοι που βρίσκονται σε συνδέσμους Αστρονομίας και μπορούν να τα βγάλουν πέρα.

Υπάρχει έτοιμο κάποιο σχέδιο ανάπτυξης δράσης για να στελεχωθεί αυτό το έργο;

Το πιο χρήσιμο και σπουδαίο βήμα έχει ήδη γίνει. Και δεν είναι άλλο από την έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο της Εθνικής Στρατηγικής για το Διάστημα. Ο υφυπουργός Κυριάκος Κόκκινος ετοίμασε μια ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική για το Διάστημα. Κι αυτήν θα τη βρει έτοιμη η επόμενη κυβέρνηση!...

Πολλά έργα αστρονομίας ξεφύτρωσαν τα τελευταία χρόνια. Πού νομίζεις οφείλεται αυτή η έκρηξη ενδιαφέροντος;

Πιστεύω πως η έλευση στην Κύπρο το 2004 του κινητού πλανηταρίου Starlab για την εισαγωγή της εκπαιδευτικής αστρονομίας στην Παιδεία, ήταν κάτι σαν ένα μικρό μπικ-μπανγκ! Στα χρόνια που πέρασαν, έγιναν κατορθωτά βήματα που πριν ήταν αδιανόητα. Θυμίζω πως τελειώνει και το Πλανητάριο στην Ταμασσό, ο αστροτουρισμός είναι ένα πρόγραμμα που πάει πολύ καλά, το αστεροσχολείο συνεχίζει να πηγαίνει στα σχολεία και οι οργανισμοί Αστρονομίας ετοιμάζονται να συστεγασθούν κάτω από μια «ομπρέλα» με την επωνυμία «Ωρίων». Σημειώστε πως η Κυπριακή Δημοκρατία είναι συνδεδεμένο μέλος στην ESA. Την ευρωπαϊκή NASA. Α! Έχουμε και κοπέλες που είναι αναλογικoί αστροναύτες στη NASA και στην ESA.

Θα βρίσκεται στην Κύπρο σήμερα ο στενός σας συνεργάτης από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου, πυρηνικός αστροφυσικός Θανάσης Οικονόμου;

Ο κύριος Οικονόμου θα έρθει την άνοιξη για τα εγκαίνια. Δεν μπορεί να λείπει! Σχεδόν κάθε χρόνο είναι μαζί μας. Δεν θα ξεχάσω την επιστολή που έστειλε στον Πρόεδρο Αναστασιάδη το 2016, όπου του εξηγούσε τα οφέλη από τη δημιουργία ενός Αστεροσκοπείου στην Κύπρο. Υπογράμμιζε μάλιστα σ' αυτήν το οικονομικό όφελος. Για κάθε ευρώ που επενδύεται στην αστρονομία, το έσοδο αυξάνεται εννέα φορές! Συν οι νέες θέσεις εργασίας. Αυτά για όσους αγνοούν τη χρησιμότητα των αστρονομικών έργων στην Κύπρο. Η Παιδεία μας και οι οικογένειες με τα παιδιά τους θα ωφεληθούν απεριόριστα.

Πού οφείλεται αυτή η υλοποίηση του έργου;

Είναι πάρα πολλοί αυτοί που εργάστηκαν για να γίνει πραγματικότητα αυτό το έργο. Από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μέχρι και τον τελευταίο ερασιτέχνη αστρονόμο. Θα σταθώ σε ένα όνομα που έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην έγκριση της υλοποίησης του έργου. Αυτός δεν ήταν άλλος από τον Κώστα Ιακώβου, πρώην γενικό διευθυντή του Γραφείου Προγραμματισμού για τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Χωρίς αυτόν πολύ δύσκολα θα είχαμε σήμερα Αστεροσκοπείο Τροόδους. Εκ μέρους όλων τον ευχαριστώ δημόσια. Επίσης, θερμές ευχαριστίες οφείλουμε και στον διευθυντή του Πλανητάριου Θεσσαλονίκης, Δημήτρη Τσάμπουρα, για τη διαχρονική του στήριξη και συνεργασία.

Τι σημαίνει η επίσκεψη του Προέδρου;

Το γεγονός ότι σήμερα 28 Ιανουαρίου 2023 ο Πρόεδρος επισκέπτεται και επιθεωρεί το Αστεροσκοπείο Τροόδους είναι για μας άκρως ικανοποιητικό και σηματοδοτεί τη συνέχεια που απαιτείται να δοθεί. Επί των ημερών του γεννήθηκε η ιδέα και επί των ημερών του ξεπεράστηκαν πολλά και δύσκολα εμπόδια. Το Αστεροσκοπείο στο Τρόοδος θα γίνει σήμα κατατεθέν για όλη την Κύπρο. Ως ένα εμβληματικό έργο πολύπλευρης ανάπτυξης, προόδου της επιστήμης και ωφέλιμης ψυχαγωγίας.

ΛΕΖΑΝΤΕΣ:

ΠΑΝΩ: Εντυπωσιακό το κτΉριο του Αστεροσκοπείου. Θυμίζει διαστημόπλοιο από το Star Wars.

ΚΑΤΩ: (ΔΥΟ ΦΩΤΟΣ) Μάιος του 2016. Πρώτα στον λόφο των Αγριδιών και μετά στο Προεδρικό Μέγαρο!