Γιατί, όμως, μας ενδιαφέρει η συμφωνία εμπορίου μεταξύ ΕΕ και MERCOSUR; Τι μπορεί να σημαίνει για μάς; Τι σημαίνει για τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και τον δικό μας στη διαχείριση των σχέσεων της ΕΕ με τον κόσμο;
Πυκνώνουν τις τελευταίες μέρες οι δημοσιογραφικές και άλλες πληροφορίες στην Ευρώπη, γύρω από την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ανακινήσει τη διαδικασία έγκρισης της συμφωνίας εμπορίου μεταξύ της ΕΕ και της Νότιας Κοινής Αγοράς, γνωστής ως MERCOSUR (Mercado Conum del Sur), αλλά ίσως και άλλες αντίστοιχες συμφωνίες με τρίτα κράτη. Αυτές οι πληροφορίες μιλούν, χωρίς όμως να επιβεβαιώνονται επίσημα, για την πρόθεση της Επιτροπής να διαχωρίσει τη συμφωνία εμπορίου, που είχε ολοκληρωθεί το 2019 αλλά έκτοτε έμεινε στον πάγο, από το κομμάτι εκείνο που αφορά τις αρμοδιότητες της ΕΕ συνολικά, από εκείνες που αφορούν και τα κράτη μέλη ξεχωριστά. Τούτο, φημολογείται ότι προωθείται ώστε να μπορέσει να ξεπεραστεί το υφιστάμενο αδιέξοδο αλλά, και να επιταχυνθεί η εφαρμογή της συμφωνίας παρακάμπτοντας τις χρονοβόρες και πολιτικά φορτισμένες εσωτερικές διαδικασίες έγκρισης του κάθε κράτους μέλους.
Γιατί, όμως, μας ενδιαφέρει η συμφωνία εμπορίου μεταξύ ΕΕ και MERCOSUR; Τι μπορεί να σημαίνει για μάς; Τι σημαίνει για τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και τον δικό μας στη διαχείριση των σχέσεων της ΕΕ με τον κόσμο;
Κατ' αρχήν, η Νότια Κοινή Αγορά αφορά μια οικονομική περιοχή με πληθυσμό 295 εκατομμυρίων ανθρώπων και συνολικό ΑΕΠ 3,3 τρισ. δολαρίων ΗΠΑ, και που στην ολοκλήρωσή της (η Νότια Κοινή Αγορά) θα συμπεριλαμβάνει το σύνολο της Νοτίου Αμερικής.
Αυτή τη στιγμή, τη MERCOSUR αποτελούν τα κράτη της Βραζιλίας, Αργεντινής, Ουρουγουάης και Παραγουάης, ως τακτικά μέλη, και τα κράτη της Χιλής, Περού, Βολιβίας (ολοκληρώνεται η ένταξή της), Κολομβίας, Ισημερινού, Γουϊάνας, Σουρινάμ ως συνδεδεμένα (και υπό ένταξη) μέλη και με παρατηρητές το Μεξικό και τη Νέα Ζηλανδία! Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι η μοναδική χώρα η οποία ήταν μέλος, αλλά η συμμετοχή της ανεστάλη για προφανείς πολιτικούς λόγους είναι η Βενεζουέλα. Εμβόλιμα να αναφέρουμε ότι η τελευταία ήταν και μια χώρα που «απασχόλησε» την εξωτερική πολιτική της Κύπρου επί διακυβέρνησης μ. Δ. Χριστόφια και ΑΚΕΛ λόγω των γνωστών και δημοσιοποιημένων πληροφοριών περί δημιουργίας «άξονα» της Βενεζουέλας του Σιάβεζ με το Ιράν μέσω Κύπρου και τα διάφορα περί εμπορίου πετρελαίου, κοκ. Ζητημάτων που ακόμα και σήμερα συνεχίζονται, σε κάποιο βαθμό, λόγω της σχετικά πρόσφατης κυπριακής εγγραφής συγκεκριμένων δεξαμενοπλοίων που μεταφέρουν πετρέλαιο της Βενεζουέλας (sic) για το οποίο η ΕΕ δεν εφαρμόζει κάποιες κυρώσεις σε αντίθεση με τις ΗΠΑ. Αυτά για τη …σωστή πλευρά της ιστορίας…που επίσης συνεχίζεται, σε άλλο πλαίσιο αλλά με το ίδιο θέμα της μεταφοράς πετρελαίου, με πρόσθετο πρωταγωνιστή τη Ρωσία, αυτή τη φορά…
Αυτή, λοιπόν, η Νότια Κοινή Αγορά έχει ως βασικό εμπορικό εταίρο της, όχι τις ΗΠΑ όπως κάποιος πιθανόν να υποψιαζόταν, αλλά την ΕΕ, οι εξαγωγές της οποίας προς τη MERCOSUR ξεπερνούν τα 62 δισ. ευρώ (στοιχεία 2020-2021) σε προϊόντα και υπηρεσίες. Οι επενδύσεις, δε, της ΕΕ προς τη Νότια Κοινή Αγορά ανέρχονται σε 330 δισ. ευρώ σε κεφαλαιουχική αξία. Η δυνατότητα διεύρυνσης και αύξησης του εμπορίου μεταξύ των δύο περιοχών του κόσμου, παρά τις αντιδράσεις κρατών μελών που συντηρούν την ξεπερασμένη και οικονομικά στρεβλή (αλλά όχι για τους ψήφους) Κοινή Αγροτική Πολιτική, θα μπορούσε να δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες ανταγωνισμού και συγκράτηση των τιμών των τροφίμων στην Ευρώπη, ειδικά τώρα με τις υφιστάμενες πληθωριστικές πιέσεις.
Επιπλέον, η δυνατότητα περαιτέρω ανάπτυξης της αγοράς της Νοτίου Αμερικής και της συνεργασίας και διασύνδεσής της με την ΕΕ, έρχεται και σε μια στιγμή που αναζητούνται μειώσεις των εμπορικών εξαρτήσεων της Ευρώπης από τη Ρωσία και την Κίνα. Ακόμα, η ανακίνηση και η ολοκλήρωση της συμφωνίας, θα αποτελούσε και ισχυρό πολιτικό μήνυμα για την ανακοπή της πορείας της απο-παγκοσμιοποίησης, που φαίνεται ότι προωθείται από εκείνες τις νεορεβιζιονιστικές χώρες που θα ήθελαν κατακερματισμό του πλανήτη για ίδιον όφελος.
Σε πρακτικό επίπεδο, οι χώρες της Νοτίου Αμερικής, που ως γνωστό μαστίζονται από κακοδιαχείριση, θα υποχρεώνονταν, στο πλαίσιο της συμφωνίας εμπορίου με την ΕΕ, να βελτιώσουν τη λειτουργία τους και να άρουν κάποια από τα εμπόδια που υπάρχουν, και που, παρά την ύπαρξή τους όμως, επέτρεψαν στο εμπόριο και στις σχέσεις των δύο περιοχών να ανθίσουν. Τώρα, πλέον, θα μπορούν να παράξουν και καρπούς.
Τέλος, αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα καταφέρει και ελιχθεί με επιτυχία, τότε αυτό θα είναι και ένα επιπλέον μήνυμα για εμάς, τη μικρή Κύπρο. Μήνυμα για τη σημασία που πρέπει επιτέλους να δώσει στην ενίσχυση της συμμετοχής μας με προσωπικό και λειτουργούς στον θεσμό της Επιτροπής, ώστε να μπορούμε να λάβουμε μέρος στις υπό διαμόρφωση θέσεις και κινήσεις της γραφειοκρατίας, ειδικά όταν η εθνική συμμετοχή στην Ένωση αναθεωρείται. Και αυτή η αναθεώρηση, αν προκύψει, δεν θα είναι για τελευταία φορά…