Ο αστεροειδής που χτύπησε τη Γη και οδήγησε στη μαζική εξαφάνιση Κρητιδικού-Παλαιογενούς (K-Pg) πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια προκάλεσε επίσης ένα παγκόσμιο τσουνάμι που ξεκίνησε ως κύμα σε ύψος μεγαλύτερο από ένα μίλι, σύμφωνα με μια νέα μελέτη. Το τσουνάμι ήταν αρκετά μεγάλο για να σαρώσει τον πυθμένα του ωκεανού χιλιάδες μίλια από το σημείο πρόσκρουσης στη χερσόνησο Γιουκατάν του Μεξικού.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες μέρες στο AGU Advances, παρουσιάζει την πρώτη παγκόσμια προσομοίωση του τσουνάμι κρούσης Chicxulub που δημοσιεύεται σε επιστημονικό περιοδικό με κριτές, επιβεβαιωμένη από μια νέα εξαντλητική συλλογή γεωλογικών τοποθεσιών που έχουν στοιχεία για ένα τεράστιο, παγκόσμιο τσουνάμι.
Τα μοντέλα τους έδειξαν ότι τα ύψη κύματος ανοιχτού ωκεανού στον Κόλπο του Μεξικού θα είχαν ξεπεράσει τα 300 μέτρα (984 πόδια) περίπου μία ώρα μετά την πρόσκρουση.
Mε τα μέγιστα ύψη κύματος γενικά να μειώνονται με το χρόνο και την απόσταση από την κρούση. Οι συγγραφείς υπολόγισαν ότι η αρχική ενέργεια στο τσουνάμι ήταν έως και 30.000 φορές μεγαλύτερη από την ενέργεια στο τσουνάμι του σεισμού του Δεκεμβρίου 2004 στον Ινδικό Ωκεανό, το οποίο είναι ένα από τα μεγαλύτερα τσουνάμια στη σύγχρονη ιστορία. Με βάση τα μοντέλα, το τσουνάμι θα είχε εξαφανιστεί σε λιγότερο από μια εβδομάδα.
«Κάθε ιστορικά τεκμηριωμένο τσουνάμι είναι ωχρό σε σύγκριση με τέτοιο παγκόσμιο αντίκτυπο», έγραψαν οι συγγραφείς.
Για να διασταυρώσουν τα μοντέλα τους με γεωλογικά στοιχεία, οι συγγραφείς εξέτασαν 120 γεωλογικές τοποθεσίες από πριν και μετά την πρόσκρουση του αστεροειδούς και βρήκαν στοιχεία ενός παγκόσμιου τσουνάμι, που έφτασε μέχρι τη σημερινή Νέα Ζηλανδία. Συνέκριναν αυτά τα ιζήματα με τα κύματα και τη διάβρωση που είχαν προβλέψει τα μοντέλα τους.
«Αυτό το τσουνάμι ήταν αρκετά ισχυρό για να διαταράξει και να διαβρώσει τα ιζήματα στις λεκάνες των ωκεανών στη μέση του πλανήτη, αφήνοντας είτε ένα κενό στα ιζηματογενή αρχεία είτε ένα συνονθύλευμα παλαιότερων ιζημάτων», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας Molly Range, φυσική ωκεανογράφος στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. «Η κατανομή της διάβρωσης και των διαλείψεων που παρατηρήσαμε στα ανώτατα θαλάσσια ιζήματα του Κρητιδικού είναι συνεπής με τα αποτελέσματα του μοντέλου μας, γεγονός που μας δίνει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις προβλέψεις του μοντέλου».
«Τα γεωλογικά στοιχεία ενισχύουν σίγουρα το χαρτί», είπε ο Μπράιαν Άρμπιτς, φυσικός ωκεανογράφος στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και συν-συγγραφέας της μελέτης.
Ιδιαίτερης σημασίας, σύμφωνα με τους συγγραφείς, είναι οι προεξοχές των ορίων K-Pg στις ανατολικές ακτές των βορείων και νότιων νησιών της Νέας Ζηλανδίας, που απέχουν περισσότερα από 12.000 χιλιόμετρα (7.500 μίλια) από την περιοχή πρόσκρουσης του Γιουκατάν.
Τα έντονα διαταραγμένα ιζήματα της Νέας Ζηλανδίας θεωρήθηκε αρχικά ότι ήταν το αποτέλεσμα τοπικής τεκτονικής δραστηριότητας. Όμως, δεδομένης της ηλικίας των κοιτασμάτων και της θέσης τους απευθείας στο μοντελοποιημένο μονοπάτι του τσουνάμι κρούσης Chicxulub, η ομάδα υποψιάστηκε μια διαφορετική προέλευση.
«Πιστεύουμε ότι αυτά τα κοιτάσματα καταγράφουν τις επιπτώσεις του τσουνάμι των επιπτώσεων και αυτή είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική επιβεβαίωση της παγκόσμιας σημασίας αυτού του γεγονότος», είπε ο Ρέιντζ.
Αν και η μελέτη δεν μοντελοποίησε ρητά τις παράκτιες πλημμύρες, τα ύψη κυμάτων θα μπορούσαν να πλησιάσουν περισσότερα από 10 μέτρα (32,8 πόδια) καθώς το τσουνάμι πλησίαζε τις παράκτιες περιοχές του Βόρειου Ατλαντικού και τμήματα της ακτής του Ειρηνικού της Νότιας Αμερικής. Παράκτιες περιοχές του Βόρειου Ατλαντικού και τμήματα της ακτής του Ειρηνικού της Νότιας Αμερικής.
Καθώς το τσουνάμι πλησίαζε σε αυτές τις ακτές και αντιμετώπισε ρηχά νερά, τα ύψη των κυμάτων θα είχαν αυξηθεί δραματικά μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται ρύπανση. Τέτοια ύψη θα μπορούσαν κάλλιστα να έχουν προκαλέσει σημαντικές πλημμύρες και μια μελλοντική μελέτη από ορισμένους συγγραφείς της μελέτης θα διερευνήσει αυτή τη διαδικασία.