Ο υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρουσίασε τις προτάσεις του στη θεματική εκδήλωση παρουσίασης των προγραμματικών θέσεων για την οικονομία.
Τις προτάσεις του για την οικονομία παρουσίασε ο υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης στη θεματική εκδήλωση παρουσίασης των προγραμματικών θέσεων για τον συγκεκριμένο τομέα, το βράδυ της Τρίτης 4 Οκτωβρίου.
Στην ομιλία του ο τέως υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στις ακόλουθες 14 πολιτικές:
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1 – Αντιμετώπιση των προβλημάτων της ακρίβειας και του πληθωρισμού.
· Παρέχουμε στοχευμένη οικονομική στήριξη στις ευάλωτες ομάδες, ανάλογα και με τις εξελίξεις στο πεδίο του πληθωρισμού, τηρώντας πάντα δημοσιονομική πειθαρχία και ενθαρρύνοντας, παράλληλα, την πειθαρχία και στα νοικοκυριά, αξιοποιώντας τα προγράμματα της χρηματοοικονομικής παιδείας.
· Μέσα από το πρόγραμμα της χρηματοοικονομικής παιδείας ενημερώνουμε τους πολίτες για τα θέματα διαχείρισης του επιτοκιακού κινδύνου, στοχεύοντας στην προστασία της οικονομίας και της κοινωνίας από το αυξημένο κόστος της εξυπηρέτησης του χρέους.
· Επανεξετάζουμε το θεσμό της ΑΤΑ, με στόχο τη δικαιότερη κατανομή της προς όφελος όλων των χαμηλόμισθων. Μια τέτοια πρωτοβουλία αποτελεί βασικό μέτρο κοινωνικής δικαιοσύνης χωρίς να επιβαρύνονται οι εργοδότες.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 2 – Υλοποίηση του νέου οικονομικού μοντέλου
· Υιοθετούμε το Όραμα 2035, που ετοιμάστηκε από το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας και εντάσσουμε τις ενδεικνυόμενες στρατηγικές στο δικό μας ανθρωποκεντρικό οικονομικό μοντέλο.
· Δημιουργούμε μηχανισμούς για αυστηρότερη πειθαρχία και έλεγχο των δημοσιονομικών δαπανών μέσω σύστασης ειδικής ομάδας, με συμμετοχή του Δημοσιονομικού Συμβουλίου. Στόχος είναι μέσα στους πρώτους 6 μήνες διακυβέρνησης, να μελετηθούν οι δαπάνες όλων των κρατικών υπηρεσιών, προκειμένου να δοθούν προτάσεις για μείωση των δαπανών και αύξησης της παραγωγικότητας, λαμβάνοντας υπόψη και τις Εκθέσεις του Γενικού Ελεγκτή.
· Αναθέτουμε στο Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας τη μελέτη και αξιολόγηση των κινδύνων της οικονομίας, με απώτερο στόχο την ενεργή και έγκαιρη διαχείρισή τους.
· Διασφαλίζουμε ουσιαστική σύνδεση του εκπαιδευτικού συστήματος με την αγορά εργασίας, μέσω της εμπλοκής όλων των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας, με στόχο την ανάπτυξη των απαραίτητων δεξιοτήτων για τους πολίτες του αύριο.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 3 – Ανάπτυξη ψηφιακής οικονομίας
Δημιουργούμε ένα πλήρως ψηφιακό κράτος που θα προσφέρει ποιοτικές υπηρεσίες στους πολίτες καθώς και στις επιχειρήσεις για όλες τις δραστηριότητές τους. Προωθούμε την
αλλαγή κουλτούρας στο δημόσιο τομέα η οποία θα λειτουργήσει ως καταλύτης στον ψηφιακό μετασχηματισμό.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 4 – Προώθηση ολοκληρωμένου φορολογικού μετασχηματισμού
· Στοχεύουμε στον εκσυγχρονισμό του φορολογικού συστήματος για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, σε εναρμόνιση με την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση. Στο πλαίσιο αυτό, προχωρούμε με ολοκληρωμένο φορολογικό μετασχηματισμό, με τη συμβολή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων. Παράλληλα, επιδιώκουμε την απλοποίηση των διαδικασιών και την κατάργηση αχρείαστων φόρων, στοχεύοντας στην άμεση επιστροφή και συμψηφισμού φόρου.
· Μέσω του εκσυγχρονισμού του φορολογικού συστήματος, στοχεύουμε να αντιμετωπίζουμε και το πρόβλημα της παραοικονομίας, η οποία σήμερα ανέρχεται στο 30%. Καταπολεμούμε τη φοροδιαφυγή και ευθυγραμμίζουμε τις πολιτικές μας με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 5 – Υλοποίηση συνταξιοδοτικού μετασχηματισμού
Στοχεύουμε στη διασφάλιση του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων και την επίτευξη αξιοπρεπούς διαβίωσης των συνταξιούχων. Δεν περιποιεί τιμή το γεγονός ότι σήμερα, σύμφωνα με τις σχετικές στατιστικές, το 22% των συνταξιούχων μας ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Προχωρούμε λοιπόν με τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου του Συνταξιοδοτικού Συστήματος ο οποίος θα συμπεριλάβει την παροχή οικονομικών και άλλων κινήτρων για την ανάπτυξη των ιδιωτικών ταμείων (π.χ. προνοίας, ασφαλιστικών, κ.α.), ακολουθώντας τις καλύτερες πρακτικές και προσεγγίσεις από άλλα ευρωπαϊκά κράτη.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 6 – Βελτίωση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση
Διευρύνουμε τις πηγές χρηματοδότησης εύρωστων ή / και νεοφυών και υψηλής ανάπτυξης επιχειρήσεων, με τη δημιουργία Φορέα Ανάπτυξης Επιχειρήσεων, όπως προνοείται και από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ο οποίος θα παραχωρεί κεφάλαια αρχικής ώθησης, κρατικές εγγυήσεις και άλλες μορφές χρηματοδότησης σε βιώσιμες επιχειρήσεις. Μέσω του εν λόγω Φορέα:
- Ενισχύουμε και διευρύνουμε την παραγωγική βάση της οικονομίας μας, στηρίζοντας βιώσιμα έργα και δραστηριότητες σε υποσχόμενους τομείς, ενεργοποιώντας με αυτό τον τρόπο και την καινοτομία, ως συντελεστή παραγωγής.
- Ενθαρρύνουμε τη σύσταση νεοφυών κοινωνικών επιχειρήσεων που στοχεύουν, αποκλειστικά, στο όφελος της κοινωνίας.
- Ενισχύουμε την άντληση πόρων για τις νεοσύστατες, τις μικρές και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στον μεταποιητικό τομέα, στον αγροτικό τομέα και σε όλους τους τομείς που παρουσιάζουν επιχειρηματικά υποσχόμενες προτάσεις.
- Χρηματοδοτούμε την πρόσβαση στην τεχνολογία και προωθούμε τον μικρό-δανεισμό.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 7 – Μετάβαση στην πράσινη οικονομία
· Ενσωματώνουμε τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής στο αναπτυξιακό ανθρωποκεντρικό μοντέλο μας, αξιοποιώντας στην ολότητά τους τα διαθέσιμα Ευρωπαϊκά κονδύλια και υλοποιώντας τον πράσινο προϋπολογισμό.
· Ενισχύουμε τις επιχειρήσεις στην προετοιμασία τους για θέματα Διακυβέρνησης, όπως επίσης Περιβαλλοντικά και Κοινωνικά θέματα.
· Ενισχύουμε και υλοποιούμε το εθνικό σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία και επισπεύδουμε τη μετάβαση προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
· Προβάλλουμε, όπως καταγράφεται και στο Όραμα 2035, την Κύπρο ως χώρα δοκιμής για νέες πράσινες ενεργειακές τεχνολογίες, με σκοπό την προσέλκυση επενδύσεων στον εν λόγω τομέα.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 8 – Προώθηση της τεχνολογίας και της καινοτομίας
· Η Κύπρος μέσα από συντονισμένες ενέργειες, κατατάσσεται σήμερα στις 10 πιο καινοτόμες οικονομίες της ΕΕ. Εκμεταλλευόμενοι το συγκριτικό πλεονέκτημα που προκύπτει από την εν λόγω εξέλιξη, μετατρέπουμε την Κύπρο σε κόμβο τεχνολογίας, μέσω μεταρρυθμίσεων που αφορούν την ανασύνταξη του κράτους, τον εκσυγχρονισμό των υποδομών και την ψηφιακή μετάβαση.
· Την ίδια στιγμή, απλοποιούμε τις διαδικασίες και μελετάμε επιπλέον κίνητρα για την προσέλκυση εταιρειών τεχνολογίας, με πολλαπλασιαστικά οφέλη για την οικονομία, όπως για παράδειγμα εταιρειών περιβαλλοντικού χαρακτήρα και εταιρειών ψηφιακής τεχνολογίας, με υπηρεσίες και προϊόντα που μπορούν να λειτουργήσουν ως μοχλοί ανάπτυξης για την Κυπριακή οικονομία.
· Επίσης, με την παροχή κινήτρων για συνεργασίες μεταξύ εταιρειών τεχνολογίας που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο και Κυπριακών Πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων, προωθούμε την ανάπτυξη των απαραίτητων προγραμμάτων και δεξιοτήτων για ικανοποίηση της ζήτησης στην αγορά εργασία και ενισχύουμε τη διασύνδεση των ερευνητικών κέντρων με τις επιχειρήσεις.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 9 – Αναγέννηση του πρωτογενούς τομέα
· Με στόχο την αναγέννηση του πρωτογενούς τομέα και την αύξηση της συνεισφοράς του στο ΑΕΠ, προωθούμε την αγροτεχνολογία και την αξιοποίηση τεχνολογιών «έξυπνης γεωργίας» καθώς και την εφαρμογή συστημάτων διαχείρισης ποιότητας για αύξηση της παραγωγής, μείωση του κόστους παραγωγής και βέλτιστη αξιοποίηση των φυσικών πόρων.
· Ταυτόχρονα δίνουμε έμφαση στην ποιότητα και ταυτότητα των προϊόντων μας, παρέχουμε κίνητρα για την αξιοποίηση της αδρανούς γης στα ορεινά και ημιορεινά, και για την παραγωγή γεωργικών προϊόντων, που σήμερα εισάγονται. Με αυτό τον τρόπο ενισχύεται η οικονομική δραστηριότητα των ορεινών κοινοτήτων και προστατεύονται τα δάση από τις πυρκαγιές που προκαλούνται, λόγω της εγκατάλειψης της γεωργικής γης και της κλιματικής αλλαγής.
· Η επιχειρηματικότητα στις αγροτικές και ορεινές περιοχές ενισχύεται επίσης με την ανάπτυξη επιχειρήσεων μεταποίησης αγροτικών προϊόντων και ενθάρρυνσης της υγιούς ανάπτυξης υφιστάμενων και νέων συνεργατικών σχημάτων στο πρότυπο των συνεταιριστικών μοντέλων σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 10 – Στήριξη του τομέα της μεταποίησης και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων
· Καταρτίζουμε εξειδικευμένο πρόγραμμα χρηματοοικονομικής παιδείας και απόκτησης ψηφιακών δεξιοτήτων για τις ανάγκες των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και με την αξιοποίηση ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ενισχύουμε την υιοθέτηση των βέλτιστων πρακτικών διοίκησης, τη σύνταξη βιώσιμου επιχειρηματικού πλάνου, αλλά και τη δημιουργία business clinics.
· Προωθούμε επίσης περαιτέρω τη στήριξη των επιχειρήσεων για μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρισμού, είτε μέσω χρηματοδότησης (κονδύλια) της ΕΕ ή/και κονδύλια από τα έσοδα των υδρογονανθράκων ή/και ακόμα φοροαπαλλαγές.
· Μελετούμε και δημιουργούμε πλάνο στήριξης για ενσωμάτωση των Κυπριακών επιχειρήσεων σε μεγάλα δίκτυα αλυσίδων παραγωγής.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 11 – Νέες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του τομέα του Τουρισμού
· Υιοθετούμε τις καλύτερες πρακτικές επιτυχημένων χωρών σε θέματα προώθησης και προβολής, και με την ίδρυση σχετικού Φορέα Προβολής, αναβαθμίζουμε την προώθηση ανάδειξης της Κύπρου ως τουριστικού προορισμού, στηρίζοντας ταυτόχρονα τους τοπικούς φορείς και συντονίζοντας τις προσπάθειές τους.
· Διευρύνουμε το τουριστικό προϊόν με την προώθηση του αγροτουρισμού, του αθλητικού τουρισμού, του επιχειρηματικού τουρισμού και του τουρισμού πολιτιστικής κληρονομιάς.
· Αναβαθμίζουμε το τουριστικό μας προϊόν, προωθώντας εκπαιδευτικά σεμινάρια μέσω του αρμόδιου Υφυπουργείου προς όλους τους εμπλεκόμενους του τομέα.
· Ενισχύουμε την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού μας προϊόντος μέσω της προώθησης της κυκλικής οικονομίας και της δημιουργίας δικτύου πράσινων ξενοδοχείων.
· Ενισχύουμε την αεροπορική συνδεσιμότητα της Κύπρου με τη σύναψη στρατηγικών συνεργασιών με αεροπορικές εταιρείες και γειτονικές χώρες (π.χ. Ισραήλ, Ιορδανία, Μπαχρέιν).
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 12 – Προώθηση του τομέα επαγγελματικών και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών
· Επαναξιολογούμε και επανασχεδιάζουμε την προβολή της Κύπρου ως περιφερειακού επιχειρηματικού κέντρου στη βάση του νέου οικονομικού μοντέλου. Αξιοποιούμε την ανασύνταξη και μεταρρύθμιση του κράτους, τον ψηφιακό και φορολογικό μετασχηματισμό, και τον σχεδιασμό για την καινοτομία και την ανάπτυξη της Κύπρου ως κόμβο τεχνολογίας με στόχο την προσέλκυση νέων επενδύσεων με διευρυμένη συμμετοχή στην οικονομική δραστηριότητα του τόπου.
· Ενισχύουμε περαιτέρω την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς δεδομένου ότι η ισχυρή εποπτεία αποτελεί βασική προϋπόθεση για την προσέλκυση σοβαρών επενδύσεων και για την εύρυθμη λειτουργία μιας διεθνοποιημένης αγοράς.
· Προωθούμε επίσης την ενεργό συμμετοχή της Κύπρου στην προσπάθεια ενοποίησης της Ευρωπαϊκής Κεφαλαιαγοράς.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 13 – Ενίσχυση του τομέα Ναυτιλίας
Ενισχύουμε τη Ναυτιλία, δημιουργώντας ‘One-Stop-Shipping Centre’ στο Υφυπουργείο Ναυτιλίας στο πλαίσιο της ευρύτερης πολιτικής για τη δημιουργία υπηρεσιών τύπου ‘fast track’.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 14 – Ανάπτυξη του τομέα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Δημιουργούμε εθνική στρατηγική για την ανάπτυξη του τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε συνεργασία με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και με μία σειρά δράσεων και προτάσεων όπως αυτές παρουσιάστηκαν στη θεματική μας για την Παιδεία, θεμελιώνοντας την τριτοβάθμια εκπαίδευση σε σημαντικό παράγοντα τόσο για την παιδεία όσο και την οικονομία της χώρας μας.
Αυτούσια η ομιλία του Νίκου Χριστοδουλίδη:
Κυρίες και Kύριοι,
Καλησπέρα σας! Θα ήθελα αρχικά να ευχαριστήσω τους ομιλητές για τις καίριες και ουσιαστικές παρεμβάσεις τους και ευχαριστώ και όλους εσάς που βρίσκεστε μαζί μας και συμμετέχετε στη σημερινή εκδήλωση παρουσίασης των προγραμματικών μας θέσεων για την Οικονομία.
Η Κύπρος φίλες και φίλοι, όλοι το γνωρίζουμε, είναι μικρή ανοικτή οικονομία και ως τέτοια είναι επιρρεπής σε εξωγενείς παράγοντες και επηρεάζεται από τις παγκόσμιες προκλήσεις αλλά και τις ευκαιρίες που προκύπτουν. Το γεγονός ότι είμαστε Κράτος–Μέλος της ΕΕ μας προσφέρει ευκαιρίες, όπως και προκλήσεις φυσικά, τις οποίες θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε και να αξιοποιήσουμε μέσα από μια ολοκληρωμένη, μια ολιστική προσέγγιση. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι πολιτικές οι οποίες προτείνουμε θα πρέπει να είναι από την μια εναρμονισμένες με τις πολιτικές της ΕΕ και από την άλλη προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες συνθήκες της χώρας μας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της εξάρτησής μας από εξωγενείς παράγοντες είναι το κύμα ακρίβειας που παρατηρείται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ως αποτέλεσμα της πανδημίας αρχικά αλλά πολύ περισσότερο, λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Σήμερα, το καλάθι του κυπριακού νοικοκυριού είναι 10% πιο ακριβό από πέρσι. Ως εκ τούτου, εκ τω προτεραιοτήτων μας, είναι η στοχευμένη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων για αντιμετώπιση της ακρίβειας λόγω και του ότι η ραγδαία αύξηση των τιμών σε βασικά αγαθά δεν έχει συνοδευτεί από αντίστοιχες αναπροσαρμογές στα εισοδήματα των πολιτών.
Την ίδια στιγμή, και βλέποντας τη μεγάλη εικόνα, θα πρέπει, ακριβώς για να αντιμετωπίσουμε και την εξάρτηση της οικονομίας μας από εξωγενείς παράγοντες, να εργαστούμε προς την κατεύθυνση διεύρυνσης της παραγωγικής βάσης της οικονομίας μας, αλλά και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας μέσα από συνεχείς μεταρρυθμίσεις.
Λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα που προανέφερα, με το αναλυτικό πρόγραμμά μας, με συγκεκριμένες προτάσεις δομημένες σε 14 πολιτικές και σε συνεργασία με όλους τους φορείς, στοχεύουμε στην αντιμετώπιση των υφιστάμενων και επερχόμενων προκλήσεων με
την υλοποίηση στοχευμένων δράσεων έτσι ώστε να πετύχουμε την ισχυροποίηση της οικονομίας μας, να γίνει πιο βιώσιμη και καινοτόμα, και, ταυτόχρονα, πιο ανταγωνιστική.
Μέσα από τον διάλογό μας με την κοινωνία των πολιτών, με οργανωμένα σύνολα, απλούς πολίτες και φορείς της οικονομικής ζωής του τόπου, διαμορφώσαμε με μία ομάδα κατηρτισμένων τεχνοκρατών, ακαδημαϊκών και των συνεργατών μου, ένα μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης, βασισμένο στο Όραμα 2035, που εκπονήθηκε από το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας, προσαρμοσμένο στο δικό μας ανθρωποκεντρικό μοντέλο, που χαρακτηρίζει οριζόντια όλες μας τις πολιτικές.
Το πρόγραμμά μας βασίζεται σε συγκεκριμένους στόχους, κάποιους βραχυπρόθεσμους και κάποιους μεσοπρόθεσμους και όχι σε αόριστες προτάσεις. Πιο σημαντικό, οι προτάσεις στοχεύουν στη δημιουργία μιας ανθεκτικής οικονομίας, λαμβάνοντας πάντα υπόψη φυσικά τους εξωτερικούς αποσταθεροποιητικούς παράγοντες, σε ορίζοντα πέραν από εκλογικούς κύκλους που σίγουρα δεν πρέπει να επηρεάζουν το Όραμά μας για την οικονομία του τόπου.
Στόχος και επιδίωξή μας, όπως προανέφερα, είναι η διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας μας. Πιο συγκεκριμένα, και χωρίς να παραγνωρίζουμε ή να υποβαθμίζουμε τους υφιστάμενους τομείς (αντίθετα εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση ενίσχυσής τους), στόχος είναι η μετάβαση, η αξιοποίηση και πιο υποσχόμενων μορφών ανάπτυξης, η προώθηση νέων παραγωγικών τομέων όπως η αγροτεχνολογία, η προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας αλλά και των δημιουργικών επιχειρήσεων και, κατ’ επέκταση, η δημιουργία νέων και ποιοτικών θέσεων εργασίας, αντιμετωπίζοντας με αυτό τον τρόπο και μια άλλη μεγάλη πρόκληση που αφορά ειδικότερα του νέους μας και την προσπάθειά τους για ποιοτική επαγγελματική αποκατάσταση.
Την ίδια στιγμή, και παράλληλα με την ανάγκη διεύρυνσης της παραγωγικής βάσης της οικονομίας μας, στοχεύουμε στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της, (απαραίτητο συστατικό στο σημερινό διεθνές σκηνικό) μέσα από τις αναγκαίες Μεταρρυθμίσεις.
Με τις προτάσεις μας λοιπόν, εργαζόμαστε για μία οικονομία ανθεκτική, καινοτόμα και βιώσιμη, με ποιοτικές θέσεις εργασίας, με βελτίωση του επιχειρείν και προσέλκυση ξένων παραγωγικών επενδύσεων. Με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα διευκολύνουν τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας και, όπως προανέφερα, την ανταγωνιστικότητα της χώρας μας. Μεταρρυθμίσεις όπως ένα αξιόπιστο και αποτελεσματικό σύστημα δικαιοσύνης, ένα κράτος δικαίου που όλοι έχουν ίσες ευκαιρίες. Οι επιχειρήσεις αλλά και οι πολίτες για να δημιουργήσουν και να καινοτομήσουν, πρέπει να εξυπηρετούνται γρήγορα και αποτελεσματικά μέσα από ένα εκσυγχρονισμένο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα που θα αξιοποιεί πλήρως ψηφιακές λύσεις.
Για να πετύχουμε το όραμα μας και με απόλυτο γνώμονα το δημόσιο συμφέρον δίνουμε επίσης ιδιαίτερη έμφαση στη δημιουργία ενός αποτελεσματικού μηχανισμού υλοποίησης των αποφάσεων που λαμβάνονται, με σωστές δομές, με άτομα ικανά σε θέσεις κλειδιά, με συγκεκριμένους δείκτες και κυρίως με λογοδοσία.
Κυρίες και κύριοι,
Στα όσα έχω προαναφέρει θα ήθελα να προσθέσω και τη σημασία του πράσινου και ψηφιακού μετασχηματισμού.
Ο πράσινος και ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελούν μονόδρομο για οποιοδήποτε κράτος θέλει να καταστεί πραγματικά ανταγωνιστικό και να μπορεί να αντεπεξέλθει με επιτυχία τις διεθνείς οικονομικές προκλήσεις. Η Κύπρος έχει κάνει σημαντικά βήματα για να καταστεί πιο ελκυστική και για ξένες επιχειρήσεις, αλλά σίγουρα χρειάζονται να γίνουν σαφώς περισσότερα. Η ψηφιοποίηση, για παράδειγμα, όλων των διαδικασιών του δημοσίου ώστε να μπορούν όλες οι αιτήσεις / συνδιαλλαγές με το κράτος να γίνονται από το τηλέφωνο ή ένα τάμπλετ είναι πλέον απαραίτητη.
Σε πρόσφατη ανάλυση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας οι κύριες προκλήσεις που εντοπίστηκαν συνοψίζονται σε έλλειψη επιχειρηματικότητας και δυναμικής των επιχειρήσεων, έλλειψη ψηφιοποίησης, αδυναμίες στην πρόσβαση στη χρηματοδότηση, αναξιοποίητο ανθρώπινο δυναμικό, προβλήματα στη συνδεσιμότητα, χαμηλή βιωσιμότητα. Οφείλουμε να βοηθήσουμε λοιπόν τις επιχειρήσεις μας να γίνουν πιο ανταγωνιστικές.
Φίλες και φίλοι,
Όπως σε όλες τις πολιτικές μας έτσι και στις προτάσεις μας για την οικονομία, ο άνθρωπος είναι στο επίκεντρο. Για αυτό το λόγο, υιοθετούμε μία πιο διευρυμένη αντίληψη της ευημερίας των πολιτών και προχωρούμε πέραν των παραδοσιακών μετρήσεων της επίδοσης της οικονομίας, αναδεικνύοντας κοινωνικούς δείκτες όπως τον Ευρωπαϊκό Δείκτη Κοινωνικής Προόδου. Στον εν λόγω δείκτη είμαστε ως κράτος 15% κάτω από το μέσο όρο της ΕΕ σε θέματα ποιότητας περιβάλλοντος, 15% σε θέματα προσωπικών δικαιωμάτων, και αρκετά πιο κάτω σε θέματα συμμετοχικότητας, προσωπικών ελευθεριών/επιλογών. Μέσα από το πρόγραμμά μας, ενσωματώνουμε αυτές τις διαστάσεις στις αποφάσεις που παίρνουμε για την οικονομία, ώστε να προωθήσουμε στην πράξη ένα ανθρωποκεντρικό οικονομικό μοντέλο, στο πλαίσιο του κοινωνικού φιλελευθερισμού, προωθώντας παράλληλα την ελεύθερη οικονομία και την κοινωνική δικαιοσύνη και υλοποιώντας μία ολιστική πολιτική για την ευημερία όλων των πολιτών. Με ικανοποιητική και ποιοτική απασχόληση, με νέες θέσεις εργασίας αλλά και διασφάλιση των δεξιοτήτων για τη σύγχρονη αγορά εργασίας, στοχεύουμε παράλληλα στη δημιουργία συνθηκών ασφάλειας για τους εργαζόμενους.
Το νέο αναπτυξιακό οικονομικό μοντέλο βασίζεται βεβαίως, όπως κατ’ επανάληψη έχω προαναφέρει (για να δείξω και τη σημασία τους) και σε μία σειρά μεταρρυθμίσεων, πολλές από τις οποίες υλοποιούνται μέσα από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο αξιοποιούμε πλήρως και δεν αφήνουμε να χαθεί ούτε ένα ευρώ.
Φίλες και Φίλοι,
Θα ήθελα στο σημείο αυτό να σας αναφέρω μερικές, ενδεικτικές προτάσεις μας στις 14 πολιτικές που έχουμε καθορίσει για την οικονομία. Το σύνολο των προτάσεών μας είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα μας.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 1 – Αντιμετώπιση των προβλημάτων της ακρίβειας και του πληθωρισμού.
· Παρέχουμε στοχευμένη οικονομική στήριξη στις ευάλωτες ομάδες, ανάλογα και με τις εξελίξεις στο πεδίο του πληθωρισμού, τηρώντας πάντα δημοσιονομική πειθαρχία και ενθαρρύνοντας, παράλληλα, την πειθαρχία και στα νοικοκυριά, αξιοποιώντας τα προγράμματα της χρηματοοικονομικής παιδείας.
· Μέσα από το πρόγραμμα της χρηματοοικονομικής παιδείας ενημερώνουμε τους πολίτες για τα θέματα διαχείρισης του επιτοκιακού κινδύνου, στοχεύοντας στην προστασία της οικονομίας και της κοινωνίας από το αυξημένο κόστος της εξυπηρέτησης του χρέους.
· Επανεξετάζουμε το θεσμό της ΑΤΑ, με στόχο τη δικαιότερη κατανομή της προς όφελος όλων των χαμηλόμισθων. Μια τέτοια πρωτοβουλία αποτελεί βασικό μέτρο κοινωνικής δικαιοσύνης χωρίς να επιβαρύνονται οι εργοδότες.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 2 – Υλοποίηση του νέου οικονομικού μοντέλου
· Υιοθετούμε το Όραμα 2035, που ετοιμάστηκε από το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας και εντάσσουμε τις ενδεικνυόμενες στρατηγικές στο δικό μας ανθρωποκεντρικό οικονομικό μοντέλο.
· Δημιουργούμε μηχανισμούς για αυστηρότερη πειθαρχία και έλεγχο των δημοσιονομικών δαπανών μέσω σύστασης ειδικής ομάδας, με συμμετοχή του Δημοσιονομικού Συμβουλίου. Στόχος είναι μέσα στους πρώτους 6 μήνες διακυβέρνησης, να μελετηθούν οι δαπάνες όλων των κρατικών υπηρεσιών, προκειμένου να δοθούν προτάσεις για μείωση των δαπανών και αύξησης της παραγωγικότητας, λαμβάνοντας υπόψη και τις Εκθέσεις του Γενικού Ελεγκτή.
· Αναθέτουμε στο Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας τη μελέτη και αξιολόγηση των κινδύνων της οικονομίας, με απώτερο στόχο την ενεργή και έγκαιρη διαχείρισή τους.
· Διασφαλίζουμε ουσιαστική σύνδεση του εκπαιδευτικού συστήματος με την αγορά εργασίας, μέσω της εμπλοκής όλων των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας, με στόχο την ανάπτυξη των απαραίτητων δεξιοτήτων για τους πολίτες του αύριο.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 3 – Ανάπτυξη ψηφιακής οικονομίας
Δημιουργούμε ένα πλήρως ψηφιακό κράτος που θα προσφέρει ποιοτικές υπηρεσίες στους πολίτες καθώς και στις επιχειρήσεις για όλες τις δραστηριότητές τους. Προωθούμε την
αλλαγή κουλτούρας στο δημόσιο τομέα η οποία θα λειτουργήσει ως καταλύτης στον ψηφιακό μετασχηματισμό.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 4 – Προώθηση ολοκληρωμένου φορολογικού μετασχηματισμού
· Στοχεύουμε στον εκσυγχρονισμό του φορολογικού συστήματος για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, σε εναρμόνιση με την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση. Στο πλαίσιο αυτό, προχωρούμε με ολοκληρωμένο φορολογικό μετασχηματισμό, με τη συμβολή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων. Παράλληλα, επιδιώκουμε την απλοποίηση των διαδικασιών και την κατάργηση αχρείαστων φόρων, στοχεύοντας στην άμεση επιστροφή και συμψηφισμού φόρου.
· Μέσω του εκσυγχρονισμού του φορολογικού συστήματος, στοχεύουμε να αντιμετωπίζουμε και το πρόβλημα της παραοικονομίας, η οποία σήμερα ανέρχεται στο 30%. Καταπολεμούμε τη φοροδιαφυγή και ευθυγραμμίζουμε τις πολιτικές μας με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 5 – Υλοποίηση συνταξιοδοτικού μετασχηματισμού
Στοχεύουμε στη διασφάλιση του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων και την επίτευξη αξιοπρεπούς διαβίωσης των συνταξιούχων. Δεν περιποιεί τιμή το γεγονός ότι σήμερα, σύμφωνα με τις σχετικές στατιστικές, το 22% των συνταξιούχων μας ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Προχωρούμε λοιπόν με τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου του Συνταξιοδοτικού Συστήματος ο οποίος θα συμπεριλάβει την παροχή οικονομικών και άλλων κινήτρων για την ανάπτυξη των ιδιωτικών ταμείων (π.χ. προνοίας, ασφαλιστικών, κ.α.), ακολουθώντας τις καλύτερες πρακτικές και προσεγγίσεις από άλλα ευρωπαϊκά κράτη.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 6 – Βελτίωση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση
Διευρύνουμε τις πηγές χρηματοδότησης εύρωστων ή / και νεοφυών και υψηλής ανάπτυξης επιχειρήσεων, με τη δημιουργία Φορέα Ανάπτυξης Επιχειρήσεων, όπως προνοείται και από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ο οποίος θα παραχωρεί κεφάλαια αρχικής ώθησης, κρατικές εγγυήσεις και άλλες μορφές χρηματοδότησης σε βιώσιμες επιχειρήσεις. Μέσω του εν λόγω Φορέα:
- Ενισχύουμε και διευρύνουμε την παραγωγική βάση της οικονομίας μας, στηρίζοντας βιώσιμα έργα και δραστηριότητες σε υποσχόμενους τομείς, ενεργοποιώντας με αυτό τον τρόπο και την καινοτομία, ως συντελεστή παραγωγής.
- Ενθαρρύνουμε τη σύσταση νεοφυών κοινωνικών επιχειρήσεων που στοχεύουν, αποκλειστικά, στο όφελος της κοινωνίας.
- Ενισχύουμε την άντληση πόρων για τις νεοσύστατες, τις μικρές και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στον μεταποιητικό τομέα, στον αγροτικό τομέα και σε όλους τους τομείς που παρουσιάζουν επιχειρηματικά υποσχόμενες προτάσεις.
- Χρηματοδοτούμε την πρόσβαση στην τεχνολογία και προωθούμε τον μικρό-δανεισμό.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 7 – Μετάβαση στην πράσινη οικονομία
· Ενσωματώνουμε τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής στο αναπτυξιακό ανθρωποκεντρικό μοντέλο μας, αξιοποιώντας στην ολότητά τους τα διαθέσιμα Ευρωπαϊκά κονδύλια και υλοποιώντας τον πράσινο προϋπολογισμό.
· Ενισχύουμε τις επιχειρήσεις στην προετοιμασία τους για θέματα Διακυβέρνησης, όπως επίσης Περιβαλλοντικά και Κοινωνικά θέματα.
· Ενισχύουμε και υλοποιούμε το εθνικό σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία και επισπεύδουμε τη μετάβαση προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
· Προβάλλουμε, όπως καταγράφεται και στο Όραμα 2035, την Κύπρο ως χώρα δοκιμής για νέες πράσινες ενεργειακές τεχνολογίες, με σκοπό την προσέλκυση επενδύσεων στον εν λόγω τομέα.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 8 – Προώθηση της τεχνολογίας και της καινοτομίας
· Η Κύπρος μέσα από συντονισμένες ενέργειες, κατατάσσεται σήμερα στις 10 πιο καινοτόμες οικονομίες της ΕΕ. Εκμεταλλευόμενοι το συγκριτικό πλεονέκτημα που προκύπτει από την εν λόγω εξέλιξη, μετατρέπουμε την Κύπρο σε κόμβο τεχνολογίας, μέσω μεταρρυθμίσεων που αφορούν την ανασύνταξη του κράτους, τον εκσυγχρονισμό των υποδομών και την ψηφιακή μετάβαση.
· Την ίδια στιγμή, απλοποιούμε τις διαδικασίες και μελετάμε επιπλέον κίνητρα για την προσέλκυση εταιρειών τεχνολογίας, με πολλαπλασιαστικά οφέλη για την οικονομία, όπως για παράδειγμα εταιρειών περιβαλλοντικού χαρακτήρα και εταιρειών ψηφιακής τεχνολογίας, με υπηρεσίες και προϊόντα που μπορούν να λειτουργήσουν ως μοχλοί ανάπτυξης για την Κυπριακή οικονομία.
· Επίσης, με την παροχή κινήτρων για συνεργασίες μεταξύ εταιρειών τεχνολογίας που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο και Κυπριακών Πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων, προωθούμε την ανάπτυξη των απαραίτητων προγραμμάτων και δεξιοτήτων για ικανοποίηση της ζήτησης στην αγορά εργασία και ενισχύουμε τη διασύνδεση των ερευνητικών κέντρων με τις επιχειρήσεις.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 9 – Αναγέννηση του πρωτογενούς τομέα
· Με στόχο την αναγέννηση του πρωτογενούς τομέα και την αύξηση της συνεισφοράς του στο ΑΕΠ, προωθούμε την αγροτεχνολογία και την αξιοποίηση τεχνολογιών «έξυπνης γεωργίας» καθώς και την εφαρμογή συστημάτων διαχείρισης ποιότητας για αύξηση της παραγωγής, μείωση του κόστους παραγωγής και βέλτιστη αξιοποίηση των φυσικών πόρων.
· Ταυτόχρονα δίνουμε έμφαση στην ποιότητα και ταυτότητα των προϊόντων μας, παρέχουμε κίνητρα για την αξιοποίηση της αδρανούς γης στα ορεινά και ημιορεινά, και για την παραγωγή γεωργικών προϊόντων, που σήμερα εισάγονται. Με αυτό τον τρόπο ενισχύεται η οικονομική δραστηριότητα των ορεινών κοινοτήτων και προστατεύονται τα δάση από τις πυρκαγιές που προκαλούνται, λόγω της εγκατάλειψης της γεωργικής γης και της κλιματικής αλλαγής.
· Η επιχειρηματικότητα στις αγροτικές και ορεινές περιοχές ενισχύεται επίσης με την ανάπτυξη επιχειρήσεων μεταποίησης αγροτικών προϊόντων και ενθάρρυνσης της υγιούς ανάπτυξης υφιστάμενων και νέων συνεργατικών σχημάτων στο πρότυπο των συνεταιριστικών μοντέλων σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 10 – Στήριξη του τομέα της μεταποίησης και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων
· Καταρτίζουμε εξειδικευμένο πρόγραμμα χρηματοοικονομικής παιδείας και απόκτησης ψηφιακών δεξιοτήτων για τις ανάγκες των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και με την αξιοποίηση ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ενισχύουμε την υιοθέτηση των βέλτιστων πρακτικών διοίκησης, τη σύνταξη βιώσιμου επιχειρηματικού πλάνου, αλλά και τη δημιουργία business clinics.
· Προωθούμε επίσης περαιτέρω τη στήριξη των επιχειρήσεων για μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρισμού, είτε μέσω χρηματοδότησης (κονδύλια) της ΕΕ ή/και κονδύλια από τα έσοδα των υδρογονανθράκων ή/και ακόμα φοροαπαλλαγές.
· Μελετούμε και δημιουργούμε πλάνο στήριξης για ενσωμάτωση των Κυπριακών επιχειρήσεων σε μεγάλα δίκτυα αλυσίδων παραγωγής.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 11 – Νέες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του τομέα του Τουρισμού
· Υιοθετούμε τις καλύτερες πρακτικές επιτυχημένων χωρών σε θέματα προώθησης και προβολής, και με την ίδρυση σχετικού Φορέα Προβολής, αναβαθμίζουμε την προώθηση ανάδειξης της Κύπρου ως τουριστικού προορισμού, στηρίζοντας ταυτόχρονα τους τοπικούς φορείς και συντονίζοντας τις προσπάθειές τους.
· Διευρύνουμε το τουριστικό προϊόν με την προώθηση του αγροτουρισμού, του αθλητικού τουρισμού, του επιχειρηματικού τουρισμού και του τουρισμού πολιτιστικής κληρονομιάς.
· Αναβαθμίζουμε το τουριστικό μας προϊόν, προωθώντας εκπαιδευτικά σεμινάρια μέσω του αρμόδιου Υφυπουργείου προς όλους τους εμπλεκόμενους του τομέα.
· Ενισχύουμε την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού μας προϊόντος μέσω της προώθησης της κυκλικής οικονομίας και της δημιουργίας δικτύου πράσινων ξενοδοχείων.
· Ενισχύουμε την αεροπορική συνδεσιμότητα της Κύπρου με τη σύναψη στρατηγικών συνεργασιών με αεροπορικές εταιρείες και γειτονικές χώρες (π.χ. Ισραήλ, Ιορδανία, Μπαχρέιν).
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 12 – Προώθηση του τομέα επαγγελματικών και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών
· Επαναξιολογούμε και επανασχεδιάζουμε την προβολή της Κύπρου ως περιφερειακού επιχειρηματικού κέντρου στη βάση του νέου οικονομικού μοντέλου. Αξιοποιούμε την ανασύνταξη και μεταρρύθμιση του κράτους, τον ψηφιακό και φορολογικό μετασχηματισμό, και τον σχεδιασμό για την καινοτομία και την ανάπτυξη της Κύπρου ως κόμβο τεχνολογίας με στόχο την προσέλκυση νέων επενδύσεων με διευρυμένη συμμετοχή στην οικονομική δραστηριότητα του τόπου.
· Ενισχύουμε περαιτέρω την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς δεδομένου ότι η ισχυρή εποπτεία αποτελεί βασική προϋπόθεση για την προσέλκυση σοβαρών επενδύσεων και για την εύρυθμη λειτουργία μιας διεθνοποιημένης αγοράς.
· Προωθούμε επίσης την ενεργό συμμετοχή της Κύπρου στην προσπάθεια ενοποίησης της Ευρωπαϊκής Κεφαλαιαγοράς.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 13 – Ενίσχυση του τομέα Ναυτιλίας
Ενισχύουμε τη Ναυτιλία, δημιουργώντας ‘One-Stop-Shipping Centre’ στο Υφυπουργείο Ναυτιλίας στο πλαίσιο της ευρύτερης πολιτικής για τη δημιουργία υπηρεσιών τύπου ‘fast track’.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ 14 – Ανάπτυξη του τομέα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Δημιουργούμε εθνική στρατηγική για την ανάπτυξη του τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε συνεργασία με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και με μία σειρά δράσεων και προτάσεων όπως αυτές παρουσιάστηκαν στη θεματική μας για την Παιδεία, θεμελιώνοντας την τριτοβάθμια εκπαίδευση σε σημαντικό παράγοντα τόσο για την παιδεία όσο και την οικονομία της χώρας μας.
Κυρίες και κύριοι,
Με την παράθεση μόνο μερικών από τις προτάσεις μας, στις 14 πολιτικές μας για την Οικονομία, είναι θεωρώ ξεκάθαρο το όραμά μας για την Κύπρο, αλλά και η σημασία που προσδίδουμε στην Οικονομία. Ξεκάθαρος στόχος είναι μια χώρα η οποία να αποτελεί, όπως πολύ εύστοχα καταγράφεται στο Όραμα 2035’ για την οικονομία που ετοιμάστηκε από το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας, και το οποίο προσαρμόζουμε στο δικό μας ανθρωποκεντρικό μοντέλο, «ιδανικό τόπο για να εργάζεται, να ζει και να αναπτύσσεται επιχειρηματικά ο καθένας».
Με σειρά διαρθρωτικών αλλαγών και την εφαρμογή συγκεκριμένων και υλοποιήσιμων προτάσεων στοχεύουμε στη βελτίωση του επιχειρείν και στην προσέλκυση ξένων παραγωγικών επενδύσεων, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο νέες, ποιοτικές θέσεις εργασίας, που είναι βασικό ζητούμενο για τη Νέα Γενιά.
Οι ξεκάθαροι στόχοι που έχουν τεθεί μέσα από το πρόγραμμά μας για την οικονομία, επιτυγχάνονται μέσα από ένα αποτελεσματικό μηχανισμό υλοποίησης για την ανάπτυξη υφιστάμενων τομέων της οικονομίας και την στήριξη νέων.
Εισάγουμε με το σύνολο των προτάσεων και των πολιτικών μας ένα Ανθρωποκεντρικό Οικονομικό Μοντέλο, προωθώντας παράλληλα την ελεύθερη οικονομία και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Μέσα από τις προτάσεις µας και σε συνεργασία µε όλους τους φορείς, αντιμετωπίζουμε συγκεκριμένα τις υφιστάμενες και επερχόμενες προκλήσεις, υλοποιώντας στοχευµένες δράσεις για να επιτύχουµε µια ισχυρή οικονοµία για την Κύπρο, η οποία θα είναι και βιώσιµη και καινοτόµα, με τον Άνθρωπο να βρίσκεται πάντοτε στο επίκεντρο.
Σας ευχαριστώ!