Σε γάγγραινα πιθανόν να μετεξελιχθεί ο πληθωρισμός στην Κύπρο καθώς το διψήφιο πλέον ποσοστό, του όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα από τη Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου, οδηγεί σε σημαντική απομείωση των τραπεζικών μας καταθέσεων.
Παρά το γεγονός ότι η πανδημία οδήγησε τους κατοίκους εντός Κύπρου να δημιουργήσουν ένα σημαντικό μαξιλαράκι αποταμιεύσεων, το οποίο στο τέλος Ιουνίου του 2022 ανήλθε στα 42,48 δισ. ευρώ, με βάση τα στοιχεία της Κεντρική Τράπεζας της Κύπρου, οι πληθωριστικές πιέσεις που δέχεται η οικονομία οδηγούν στο ροκάνισμα αυτών των αποταμιεύσεων. Τα στοιχεία τα οποία ανακοινώθηκαν την περασμένη Πέμπτη από τη Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου και τα οποία ανεβάζουν τον πληθωρισμό στο τέλος Ιουλίου στο 10,9% έχουν εξανεμίσει τις οποιεσδήποτε αποταμιεύσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων που είχαν δημιουργήσει την περίοδο της πανδημίας.
Με τον πληθωρισμό να τρέχει σχεδόν με ταχύτητα 11% είναι ξεκάθαρο πως η πραγματική αξία των καταθέσεων των 42,48 δισ. ευρώ που υπάρχουν σήμερα στις τράπεζές μας είναι μειωμένη κατά το αντίστοιχο ποσοστό. Ουσιαστικά, εάν υπολογίσουμε στα 42,48 δισ. ευρώ και την ύπαρξη ενός πληθωρισμού που αγγίζει το 11% τότε η πραγματική αξία των καταθέσεων είναι κατά 4,6 δισ. ευρώ «κουρεμένη». Με άλλα λόγια, οι καταθέσεις των κατοίκων της Κύπρου στο τραπεζικό μας σύστημα, λαμβάνοντας υπόψη τον πληθωρισμό που υπάρχει αυτή τη στιγμή, ανέρχονται στα 37,88 δισ. ευρώ. Επομένως, η πραγματική αξία των καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα της Κύπρου όχι μόνο δεν αυξήθηκε κατά την περίοδο της πανδημίας αλλά έχει μειωθεί σε επίπεδα του 2017 αν λάβουμε υπόψη μας έναν πληθωρισμό της τάξεως του 11%.
Αξίζει να σημειώσουμε πως με βάση τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου οι συνολικές καταθέσεις στο τραπεζικό σύστημα της χώρας (λαμβάνοντας υπόψη τους κατοίκους της χώρας, μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις αλλά και επιχειρήσεις του ασφαλιστικού τομέα και επενδυτικών ταμείων) ανέρχονταν στο τέλος Ιουλίου του 2022 στα 51,2 δισ. ευρώ. Αντιθέτως, πριν το ξέσπασμα την πανδημίας, δηλαδή στο τέλος Δεκεμβρίου του 2019, οι συνολικές καταθέσεις στο τραπεζικό μας σύστημα ήταν στα 48,7 δισ. ευρώ.
Σε ό,τι αφορά τις καταθέσεις ανά τομέα τα νοικοκυριά στο τέλος του 2019 είχαν καταθέσεις της τάξεως των 28,7 δισ. ευρώ, ενώ στο τέλος Ιουνίου του 2022 οι καταθέσεις ανέρχονταν στα 30,2 δισ. ευρώ. Δηλαδή, τα νοικοκυριά παρουσίασαν αύξηση 1,5 δισ. ευρώ στις καταθέσεις τους την περίοδο της πανδημίας. Αύξηση παρουσίασαν και οι καταθέσεις των μη χρηματοδοτικών επιχειρήσεων αφού στο τέλος του 2019 ήταν περίπου στα 11 δισ. ευρώ ενώ στο τέλος Ιουνίου του τρέχοντος έτους το σύνολο των καταθέσεων ανήλθε στα 11,7 δισ. ευρώ.
Χαμένα τα νοικοκυριά
Επομένως, με βάση τα στοιχεία του πληθωρισμού, αυτή τη χρονική στιγμή νοικοκυριά και επιχειρήσεις είναι οι μεγάλοι χαμένοι από τη δραματική άνοδό του στην οικονομία. Ειδικά, σε ό,τι αφορά τα νοικοκυριά εάν λάβουμε υπόψη το 11% του πληθωρισμού, η πραγματική αξία των καταθέσεων των νοικοκυριών στο τέλος Ιουνίου του 2022 είναι κατά 3,3 δισ. ευρώ μειωμένη ή ανέρχεται στα 26,9 δισ. ευρώ. Σε σχέση με τις επιχειρήσεις και λαμβάνοντας πάντα υπόψη το επίπεδο του πληθωρισμού, η πραγματική αξία των καταθέσεών τους στο τέλος Ιουνίου του 2022 ανέρχεται στα 10,6 δισ. ευρώ και όχι στα 11,9 δισ. ευρώ που είναι σήμερα.
Διαφορετικοί τύποι πληθωρισμών
Ο οικονομολόγος Μάριος Κληρίδης ανέφερε στον «Π» πως αυτή τη στιγμή δεν έχουμε πραγματικό πληθωρισμό όπως είναι στην τουρκική οικονομία, όπου αυξάνονται συνεχώς οι τιμές γιατί οι καταναλωτές δαπανούν τώρα γιατί αύριο θεωρούν πως θα είναι ακόμα πιο ακριβά. Το τι έχουμε αυτή τη στιγμή είναι αυξήσεις τιμών, οι οποίες πηγάζουν λόγω του πολέμου, της ενεργειακής κρίσης, των ελλείψεων σε τρόφιμα κ.λπ. Όμως, το τι ανησυχεί τους οικονομολόγους αυτή τη στιγμή, εξήγησε ο κ. Κληρίδης, είναι εάν θα ξεκινήσουν εργασιακές αυξήσεις με τη λογική ότι θα αποζημιωθούμε από τη μείωση της αγοραστικής μας δύναμης. Τότε εκεί είναι που θα δημιουργηθούν περαιτέρω πληθωριστικές πιέσεις, ανέφερε ο κ. Κληρίδης. Αυτό, όπως εξήγησε, θα οδηγήσει σε πληθωρισμό κόστους, παραγωγής, θα αυξηθούν οι τιμές και θα εισέλθουμε σε έναν φαύλο κύκλο. Ο κ. Κληρίδης συνέχισε λέγοντας πως εδώ είναι η λεπτή γραμμή των Κεντρικών Τραπεζών οι οποίες ανησυχούν ότι λόγω της διοχέτευσης χρήματος από τις κυβερνήσεις κατά την περίοδο της πανδημίας υπάρχει μεγάλη ρευστότητα στην αγορά και επομένως εάν υπάρξουν παράλληλα εργασιακές αυξήσεις για αναπλήρωση της αγοραστικής δύναμης, τότε αυτό θα βάλει «φωτιά» σε όλη την οικονομία. Ο κ. Κληρίδης κατέληξε αναφέροντας πως το σημαντικό είναι να προστατευθούν οι ευάλωτες ομάδες και όχι να λάβουμε οριζόντια μέτρα στήριξης.
Έκθεση Moody’s
Αξίζει να υπενθυμίσουμε σε αυτό το σημείο πως ο οίκος αξιολόγησης Moody’s πριν από λίγες ημέρες σημείωνε πως οι αυξήσεις των τιμών στην Κύπρο πιθανόν να γίνουν μόνιμες. Συγκεκριμένα, σε έκθεσή του για τις επιπτώσεις από τον συνεχιζόμενο πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, ο οίκος ανέφερε ότι η Κύπρος, η Μάλτα, η Πορτογαλία, η Σλοβενία και η Κροατία είναι πιο ευάλωτες στον πληθωρισμό επειδή είναι πιθανότερο οι παροδικές αυξήσεις στις τιμές να γίνουν μόνιμες, ενώ τόνιζε παράλληλα πως τα κράτη αυτά έχουν χαμηλές δυνατότητες άσκησης πολιτικής. Σημειώνεται πως η Μάλτα, η Κύπρος και η Πορτογαλία είναι από τις πιο ευάλωτες, δεδομένης της χαμηλής βαθμολογίας τους τόσο στην έκθεσή τους στον πληθωρισμό όσο και στη δυνατότητά τους για εφαρμογή οικονομικών πολιτικών.