Η Κύπρος υπερκάλυψε τους ευρωπαϊκούς της στόχους για το 2020 για τη συνεισφορά ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας, αφού αυτή έφτασε το 17% από 13% που ήταν ο στόχος, είπε η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Νατάσα Πηλείδου, στην παρουσίαση της δεύτερης προκήρυξης του σχεδίου χορηγιών για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, προϋπολογισμού €35 εκ., που παρουσίασε την Πέμπτη.
Όπως είπε, το σχέδιο συγκεντρώνει έντονο ενδιαφέρον και ωθεί στη λήψη μόνιμων και αποδοτικών μέτρων που αποφέρουν τεράστια εξοικονόμηση ενέργειας με ανάλογη μείωση στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και θέρμανσης.
Είχε προηγηθεί τον Μάρτιο 2021 η πρώτη προκήρυξη του σχεδίου, για την προγραμματική περίοδο 2021-2027, με προϋπολογισμό επίσης €35 εκ., το οποίο, όπως είπε η Υπουργός, ολοκληρώθηκε επιτυχώς τρεις μήνες μετά, με την υποβολή 2.152 αιτήσεων.
"Πρόκειται για ένα γενναιόδωρο σχέδιο που καλύπτει μέχρι €32.000 και περίπου το 60% της δαπάνης για την ενεργειακή αναβάθμιση, ενώ για τα ευάλωτα νοικοκυριά και τις ορεινές περιοχές καλύπτεται το 80% της δαπάνης. Η ένταξη των ορεινών περιοχών στην κατηγορία των δικαιούχων για αυξημένη χορηγία, αποτελεί μία από τις καινοτομίες της νέας προκήρυξης που αποφασίστηκε στο πλαίσιο της πολιτικής της Κυβέρνησης για στήριξη των ορεινών κοινοτήτων", ανακοίνωσε.
Η Υπουργός σημείωσε ότι αναμένει ότι το ενδιαφέρον θα είναι ακόμη μεγαλύτερο σε αυτή τη δεύτερη προκήρυξη, δεδομένου ότι οι πολίτες, λόγω της ενεργειακής κρίσης και των ανατιμήσεων στην ενέργεια, έχουν αντιληφθεί σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό την ανάγκη να επενδύσουν σε μέτρα που θα μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος.
"Στο Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας η μετατροπή των παλαιότερων ενεργοβόρων οικοδομών σε κτήρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης, βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής μας κι αποτελεί έναν από τους πυλώνες της πολυδιάστατης Στρατηγικής μας για ταχεία μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, η οποία στοχεύει στη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας, των πολιτών και των επιχειρήσεων", είπε, προσθέτοντας ότι, σύμφωνα με τη Μακροπρόθεσμη Στρατηγική Ανακαίνισης Κτηρίων της Υπηρεσίας Ενέργειας, η οποία βρίσκεται υπό αναθεώρηση, το δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας στην Κύπρο είναι μεγάλο, καθώς το 91% όλων των κτηρίων στη χώρα χτίστηκαν πριν από την καθιέρωση απαιτήσεων ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης.
"Μάλιστα εκτιμάται ότι στη χώρα μας οι κατοικίες ευθύνονται για το 18% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας, ενώ ένα άλλο 12% οφείλεται στις οικοδομές που στεγάζουν την επιχειρηματική κοινότητα. Όσον αφορά στα νέα κτήρια έχουμε προχωρήσει από το 2021 σε αναβάθμιση των απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης και πλέον τα καινούργια κτήρια είναι σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης", υπογράμμισε.
Η κ. Πηλείδου ανέφερε ότι ο δρόμος που έχουμε να διανύσουμε στον τομέα ενεργειακής απόδοσης είναι μακρύς, ωστόσο με τα Σχέδια Χορηγιών του Υπουργείου, τα οποία ενθαρρύνουν τις σχετικές επενδύσεις θερμομόνωσης, "είμαστε αισιόδοξοι ότι σταδιακά θα καταφέρουμε να πετύχουμε πολύ καλά αποτελέσματα".
Επιπρόσθετα, ανέφερε ότι παράλληλα, εδώ και έναν χρόνο, τρέχει ακόμα ένα πρόγραμμα, το οποίο θα βρίσκεται σε ισχύ μέχρι το τέλος του 2023, και αφορά σχέδιο χορηγιών για εξοικονόμηση ενέργειας και ΑΠΕ ύψους €70 εκατ. Το σχέδιο αυτό επιχορηγεί, εκτός από την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και τη θερμομόνωση οροφής, ή συνδυασμό των δύο. Όπως είπε, και τα δύο είναι επενδύσεις που συγκεντρώνουν περισσότερο από ποτέ το ενδιαφέρον νοικοκυριών κι επιχειρήσεων, λόγω της ενεργειακής κρίσης και της ανάγκης για πρόσβαση σε φθηνότερο ρεύμα.
"Προς αυτό τον σκοπό έχουμε προωθήσει σχέδια χορηγιών που αγγίζουν σχεδόν το μισό δισ. ευρώ τη δεκαετία 2013-2022, ξεπερνούν τα €200 εκατ. ευρώ τη διετία 2021-2022 και άλλα €85 εκατ. έχουν προγραμματιστεί για το 2023, και επιπρόσθετα προωθούνται σημαντικές μεταρρυθμίσεις κι έργα", είπε, αναφέροντας, ως παράδειγμα την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ. Το έργο EuroAsia Interconnector έχει εξασφαλίσει ευρωπαϊκή χορηγία ύψους €657 εκατ. και άλλα €100 εκατ. από το Σχέδιο «Κύπρος_Το Αύριο», είπε η Υπουργός.
Επιπλέον, αναφέρθηκε στην προώθηση σχεδίων χορηγιών €80 εκατ. για ανάπτυξη μεγάλων έργων παραγωγής και αποθήκευσης πράσινης ενέργειας και στην προώθηση των ενεργειακών κοινοτήτων για συλλογική παραγωγή και κατανάλωση καθαρής ενέργεια, σημειώνοντας ότι για αυτό το θέμα το θέμα εκκρεμούν σχετικοί κανονισμοί από τη ΡΑΕΚ. Επίσης, η Υπουργός ανέφερε τον εκσυγχρονισμό του σχεδίου στήριξης για παραγωγή ΑΠΕ. "Ήδη έχει εφαρμοστεί τον τελευταίο χρόνο το virtual net metering για νοικοκυριά και αγρότες, το οποίο θα επεκταθεί στους εμπορικούς και βιομηχανικούς καταναλωτές", είπε.
Η προώθηση της αναβάθμισης, εκσυγχρονισμού και ψηφιοποίησης του δικτύου μεταφοράς, έργο που χρηματοδοτείται με €100 εκατ. από το «Σχέδιο Κύπρος_Το Αύριο», όπως επίσης και η χρηματοδότηση των έξυπνων μετρητών με €35 εκατ., είναι ένα ακόμα έργο στο οποίο αναφέρθηκε η κ. Πηλείδου, όπως και η υποχρεωτική εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας στον δημόσιο τομέα και η προκήρυξη σχεδίων χορηγιών για ενεργειακή αναβάθμιση του δημοσίου και ημιδημόσιου τομέα και των σχολείων.
"Με την προσήλωση των εργαζομένων στο Υπουργείο, έχουμε καταφέρει να ανασχεδιάσουμε και να ψηφιοποιήσουμε τα Σχέδια Χορηγιών μας διευκολύνοντας την όλη διαδικασία, ενώ προσφέρουμε αυξημένες χορηγίες σε όλα τα νοικοκυριά και σχεδόν 100% επιχορήγηση στην εγκατάσταση φωτοβολταϊκών από ευάλωτα νοικοκυριά, ο κατάλογος των οποίων με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου έχει αυξηθεί από τις 50 χιλιάδες στις 80 χιλιάδες", ανέφερε, προσθέτοντας ότι το Υπουργείο εργάζεται με προσήλωση και ζήλο για την πράσινη μετάβαση".
Ως αποτέλεσμα, οι ευρωπαϊκοί στόχοι της Κυπριακής Δημοκρατίας για το 2020 όχι μόνο έχουν επιτευχθεί, αλλά και υπερκαλυφθεί, ανέφερε. Το 2020 η συνεισφορά ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας έφτασε το 17% από 13% που ήταν ο στόχος, ενώ ο υποχρεωτικός στόχος για σωρευτική εξοικονόμηση ενέργειας κατά την τελική χρήση, επιτεύχθηκε σε ποσοστό 135%.
Τον τελευταίο χρόνο, και μέχρι τέλη Ιανουαρίου 2023, το ενδιαφέρον για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και θερμομόνωση οροφής είναι πέρα από το διπλάσιο σε σχέση με το 2021, πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι ο αριθμός ευάλωτων νοικοκυριών που έχει αιτηθεί το 2022 για χορηγία για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών είναι σχεδόν τριπλάσιος σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο.
"Δεν είναι τυχαίο που η χώρα είχε την τέταρτη μεγαλύτερη διείσδυση φωτοβολταϊκών το 2022 ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης", σημείωσε, αναφέροντας ότι έχουμε φτάσει στο 16% το 2022 ποσοστό ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ σε σύγκριση με 11,31% το 2019 και 8,3% το 2013. Επιπλέον, το ποσοστό ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας το 2021 έφτασε στο 18,22%, σε σύγκριση με 12,53% το 2019 και 7,91% το 2013. Τέλος, η εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ μέχρι τον Δεκέμβριο του 2022 έφτασε στα 600 MW, τριπλάσια σε σχέση με το 2013. Στο μεταξύ, άλλα 70 εμπορικά έργα ΑΠΕ, με συνολική ισχύ 115 MW, είναι υπό υλοποίηση, ανέφερε.
"Στόχος του Υπουργείου μας είναι να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε σκληρά και μέσα από την πολυδιάστατη ενεργειακή πολιτική που εφαρμόζουμε να επιταχύνουμε τη μετάβαση της Κύπρου στην πράσινη και κυκλική οικονομία, για την ενίσχυση της ποιότητας της ζωής των πολιτών μας και για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεών μας. Η μεγάλη αυτή προσπάθεια για να δημιουργήσουμε ένα πιο υγιές περιβάλλον για τους πολίτες, νέες πράσινες θέσεις εργασίας, αναδυόμενες ευκαιρίες πράσινης επένδυσης και παραγωγής φθηνότερης και φιλικής προς το περιβάλλον ηλεκτρικής ενέργειας είναι συλλογική και επωφελής για όλους μας", κατέληξε.