Καλύτεροι έλεγχοι στα πρώτα στάδια του ΚΕΠ θα είχαν προλάβει πολλά προβλήματα, δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών
Η διενέργεια καλύτερων ελέγχων στα πρώτα στάδια του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος (ΚΕΠ) θα είχε προλάβει πολλά από τα προβλήματα που προέκυψαν στην πορεία, είπε τη Δευτέρα ο Υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής, κατά την παρουσίαση του έργου του Υπουργείου το διάστημα 2019-2023.
Σύμφωνα με τον κ. Νουρή, από την πρώτη στιγμή της λειτουργίας του προγράμματος το 2007 προφανώς δεν έγιναν όσα έπρεπε, κάτι που δυστυχώς επέτρεψε να εμφανιστούν παθογένειες και να γίνουν καταχρήσεις που έβλαψαν τα συμφέροντα της χώρας τόσο στη Κύπρο όσο και στο εξωτερικό, προσθέτοντας πως η κυβέρνηση Αναστασιάδη κληρονόμησε ένα σχέδιο παραχώρησης κυπριακής ιθαγένειας για το οποίο δεν υπήρχε κανένα συγκεκριμένο πλαίσιο ελέγχου ακόμα και για Πολιτικά Εκτεθειμένα Πρόσωπα.
Παρά τα προβλήματα, συνέχισε ο Υπουργός, το ΚΕΠ ήταν ένα πολύ σημαντικό εργαλείο που βοήθησε στην ανοικοδόμηση της οικονομίας στη δύσκολη περίοδο της οικονομικής κρίσης, προσφέροντας άμεσα αλλά και έμμεσα οφέλη στην οικονομία του τόπου, με κρατικά έσοδα αλλά και συνεισφορά στην ανάπτυξη της οικοδομικής βιομηχανίας, μεσούσης μάλιστα της μνημονιακής περιόδου.
Σημείωσε ωστόσο πως όταν η κυβέρνηση διαπίστωσε την αναγκαιότητα για αυστηρότερο έλεγχο των αιτήσεων από πρόσωπα ψηλού ρίσκου ή/και Πολιτικά Εκτεθειμένα Πρόσωπα, προχώρησε στη θέσπιση και δημοσιοποίηση προνοιών, ώστε αυτές οι κατηγορίες προσώπων να μην έχουν το δικαίωμα απόκτησης πολιτογράφησης.
Όπως ανέφερε ο κ. Νουρής, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου εισήχθησαν αποτελεσματικότεροι μηχανισμοί ελέγχου δέουσας επιμέλειας με τη συνεργασία με τρεις διεθνώς αναγνωρισμένους οίκους του εξωτερικού, οι οποίοι επιφορτίστηκαν με τη διενέργεια ενδελεχών και λεπτομερών ελέγχων όλων των αιτήσεων, ενώ τα κριτήρια του προγράμματος, αλλά και οι μηχανισμοί εποπτείας και δέουσας επιμέλειας, ενισχύθηκαν με σημαντικότερη εξέλιξη την ψήφιση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων των Κανονισμών του προγράμματος, τον Ιούλιο του 2020.
Όμως οι διαφαινόμενες καταχρήσεις οδήγησαν στον οριστικό τερματισμό του ΚΕΠ με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου την 1η Νοεμβρίου 2020, απόφαση για την οποία ενημερώθηκε άμεσα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συνέχισε ο Υπουργός, προσθέτοντας πως κατά την 31η Οκτωβρίου 2020, τελευταία ημέρα παραλαβής αιτήσεων, ενώπιον του Υπουργείου Εσωτερικών εκκρεμούσαν 691 αιτήσεις επενδυτών και 722 αιτήσεις μελών των οικογενειών τους.
Το Υπουργείο Εσωτερικών εφαρμόζοντας πλήρως όλους τους ελέγχους δέουσας επιμέλειας, αφού εξασφάλισε τις απαραίτητες νομικές γνωματεύσεις των νομικών συμβούλων, εξέτασε τις εκκρεμούσες αιτήσεις και διαβίβασε στο Υπουργικό Συμβούλιο μέχρι τις 31 Ιουλίου 2021 όλες τις εκκρεμούσες αιτήσεις για λήψη απόφασης, το οποίο με τη σειρά του ενέκρινε συνολικά 390 αιτήσεις και απέρριψε τις 1023, συμπλήρωσε επί του θέματος.
Ερωτηθείς κατά πόσο αυτοί οι παραπάνω αριθμοί είναι ενδεικτικοί των όσων έπρεπε να γίνονται προηγουμένως και αν ενδέχεται να εγκρίθηκε αριθμός διαβατηρίων αντιστρόφως ανάλογος σε σχέση με τις προϋποθέσεις που τέθηκαν το τελευταίο διάστημα, ο κ. Νουρής επανέλαβε πως υπήρξαν ελλείψεις, καθώς όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα το 2007 ήταν γυμνό από πλευράς ελέγχου.
Πρόσθεσε πως στην εξέλιξη της πορείας οι έλεγχοι που εισήχθηκαν στο πρόγραμμα ήταν τέτοιοι που τουλάχιστον στα τελευταία στάδια δεν επέτρεψαν να υπάρχει καμία απολύτως αμφισβήτηση, καθώς ούτε από την επιτροπή Νικολάτου, ούτε από τους ελέγχους που έγιναν στα τελευταία στάδια της διαχείρισης των πολλών αιτήσεων, όταν εισήχθη ο θεσμός δέουσας επιμέλειας μέσω των τριών οίκων του εξωτερικού δεν υπήρξε κάποια αμφιβολία για τη διαχείριση που έτυχαν αυτές οι αιτήσεις.
Αν στα πρώτα στάδια του προγράμματος οι μηχανισμοί ελέγχου ήταν καλύτεροι, τότε ενδεχόμενα να είχαμε αποφύγει πολλά προβλήματα, υπογράμμισε ο κ. Νουρής, προσθέτοντας πως η ΕΕ δηλώνει ικανοποίηση από τα μέτρα που έχουν ληφθεί στο τέλος της διαδρομής του επενδυτικού προγράμματος. Εξέφρασε τη βεβαιότητά του ότι εάν το πρόγραμμα συνέχιζε με οποιονδήποτε τρόπο και εφαρμόζονταν οι κανονισμοί που η Βουλή ψήφισε το 2020, ο έλεγχος θα ήταν επαρκέστατος, παρά ταύτα κρίθηκε ότι το πρόγραμμα έπρεπε να τερματιστεί για τους γνωστούς σε όλους λόγους.
Ο Υπουργός Εσωτερικών κ. Νίκος Νουρής προβαίνει σε απολογισμό του έργου του Υπουργείου Εσωτερικών, Λευκωσία 30 Ιανουαρίου 2023.
ΥΠΕΣ: Η Τουρκία η γενεσιουργός αιτία του μεταναστευτικού στην Κύπρο
Η γενεσιουργός αιτία του μεταναστευτικού προβλήματος στην Κύπρο ακούει στο όνομα Τουρκία, είπε τη Δευτέρα ο Υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής, στην παρουσίαση του έργου του Υπουργείου κατά τη διάρκεια της θητείας του, προσθέτοντας πως παρά τις ευρωπαϊκές προσπάθειες νουθέτησης δεν υπήρξε καμία ανταπόκριση από την τουρκική πλευρά.
Αναφερόμενος στον τομέα του μεταναστευτικού, ο κ. Νουρής είπε πως τα τελευταία πέντε χρόνια η Κύπρος έχει καταστεί το ευρωπαϊκό κράτος μέλος με τον μεγαλύτερο αριθμό αιτητών ασύλου, αφού την περίοδο αυτή υποβλήθηκαν 63.303 αιτήσεις, με τους αιτητές ασύλου και τα πρόσωπα που έχουν ήδη λάβει καθεστώς προστασίας να αποτελούν το 6% του πληθυσμού της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Όπως ανέφερε ο κ. Νουρής, για τη διαχείριση του προβλήματος, το Υπουργείο προχώρησε σε δραστικές διορθωτικές κινήσεις στα θέματα πολιτικής αλλά και υποδομών, όπως ο μηδενισμός αιτήσεων ασύλου από εικονικούς γάμους με αλλαγή της Νομοθεσίας, ο δραστικός περιορισμός των εικονικών φοιτητών, η σύναψη συμφωνίας επανεισδοχής με τον Λίβανο, η επιτάχυνση της πρωτοβάθμιας εξέτασης των αιτήσεων ασύλου, η αύξηση των δικαστών του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας από 2 σε 10 και η ηλεκτρονική διασύνδεση όλων των συναρμόδιων υπηρεσιών.
Τόνισε επιπλέον τον προσεχή εκσυγχρονισμό του περί Προσφύγων Νόμου, τη δημιουργία Γραφείου Επιστροφών κάτω από τον Υπουργό, πετυχαίνοντας από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας τον μεγαλύτερο αριθμό επιστροφών στην ΕΕ με 7.600 επιστροφές εντός του 2022, τη σύναψη συμφωνιών και πρωτοκόλλων επιστροφών με αριθμό τρίτων χωρών όπως την Ινδία, το Νεπάλ, το Βιετνάμ, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές, ενώ αναμένεται σύντομα συμφωνία και με το Κογκό.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ο κ. Νουρής είπε πως έγινε μια συνεχής και συστηματική προσπάθεια για ευαισθητοποίηση των Ευρωπαίων εταίρων, πετυχαίνοντας την υπογραφή τεσσάρων μνημονίων συναντίληψης και στήριξης, τη χρηματοδότηση για την ανέγερση του νέου Κέντρου Φιλοξενίας και του Προαναχωρησιακού Κέντρου ύψους €67,5 εκ. από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την παροχή οικονομικής βοήθειας 10 εκ. από την Ελβετία για την ανέγερση των νέων κτηρίων της Υπηρεσίας Ασύλου, βοήθεια 1 εκ. από την Τσεχία και 1 εκ. από την Ουγγαρία για τη χρηματοδότηση των εθελούσιων επιστροφών μεταναστών των οποίων οι αιτήσεις έχουν απορριφθεί, ενώ το 2022 ξεκίνησε και βρίσκεται σε εξέλιξη σχέδιο μετεγκατάστασης μικρού αριθμού αιτητών ασύλου σε άλλα κράτη μέλη όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Βουλγαρία και το Λουξεμβούργο.
Προσέθεσε πως στην Κύπρο έφτασαν επιπλέον πέραν των 78.000 Ουκρανών προσφύγων εξαιτίας της ρωσικής εισβολής, εκ των οποίων 16.000 παραμένουν στη χώρα μέχρι και σήμερα, με το Υπουργείο να αναλαμβάνει την υποχρέωση υποδοχής και εγγραφής των προσφύγων, οι οποίοι απολαμβάνουν της πλήρους στήριξης της κυβέρνησης.
Σε ερώτηση σχετικά με τις δηλώσεις του ανεξάρτητου υποψήφιου για την Προεδρία της Δημοκρατίας Ανδρέα Μαυρογιάννη όσον αφορά το μεταναστευτικό και την κατά τα λεγόμενά του ανεπάρκεια και πρόχειρη διαχείριση του Υπουργείου, το οποίο όπως αναφέρει αφήνει παρακαταθήκη στην επόμενη κυβέρνηση πέραν των 33.000 αιτήσεων ασύλου να εκκρεμούν, ο κ. Νουρής απάντησε πως οι ροές των μεταναστών προς την Κυπριακή Δημοκρατία την περίοδο στην οποία κάνει την αναφορά ο κ. Μαυρογιάννης κυμαίνονταν από 500-1.200 τον χρόνο, ενώ το 2022 έφτασαν τις 21.000.
Προσέθεσε πως θα ανέμενε από κάποιον ο οποίος διεκδικεί την Προεδρία της Δημοκρατίας να είναι τουλάχιστον αντικειμενικός και να αναγνωρίσει τη διαφορετικότητα της περιόδου εκείνης, και την ίδια ώρα, αντί να δηλώνει ότι αντιτίθεται στα μέτρα ανακοπής των εισροών, να αντιληφθεί ότι δεν είναι δυνατόν, παρά το γεγονός ότι έχει τετραπλασιαστεί η αποτελεσματικότητα της εξέτασης των αιτήσεων ασύλου, να γίνεται αναφορά ότι απάντηση στην επίλυση του μεταναστευτικού είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών.
Έχοντας ήδη μειώσει δραστικά τις εισροές (εικονικούς γάμους και εικονικούς φοιτητές) και επιτύχει πολύ σημαντικό περιορισμό των θαλάσσιων ροών, παραμένει το πρόβλημα της Πράσινης Γραμμής, συνέχισε ο κ. Νουρής, προσθέτοντας πως παρά το γεγονός ότι η ΠΓ δεν είναι εξωτερικό σύνορο, και αυτό το αντιλήφθηκε και η ίδια η Ευρώπη, πρέπει να εφαρμοστούν δραστικά μέτρα για τον περιορισμό των διελεύσεων, να συνεχιστούν οι επιστροφές και να σταλεί σαφέστατο μήνυμα στους διακινητές με αυστηρές ποινές, με τη νομοθεσία στην ΚΔ να προνοεί μέχρι και 12 χρόνια φυλάκισης.
«Είναι όλα γνωστά πλέον. Η γενεσιουργός αιτία του προβλήματος για τη μετανάστευση στην Κύπρο είναι πολύ καλά γνωστή και ακούει στο όνομα Τουρκία. Τους τελευταίους 18 μήνες η Τουρκία συστηματικά έχει αλλάξει τη δημογραφία του μεταναστευτικού και εκεί που οι 10 πρώτες χώρες μεταξύ των μεταναστών ήταν κατά κύριο λόγο ασιατικές χώρες, είναι πλέον χώρες της υποσαχάριας Αφρικής», τόνισε ο Υπουργός, προσθέτοντας πως η Κυβέρνηση κινείται προς την κατεύθυνση της Τουρκίας, γιατί εκεί είναι το πρόβλημα.
Ερωτηθείς για το αν υπήρξε πρόοδος αναφορικά με την ενημέρωση που έχουν λάβει Ευρωπαίοι εταίροι κατά τη διάρκεια της θητείας του, σε συνέχεια της συνάντησης του MED5 αλλά και γενικότερα στη συζήτηση για το ευρωπαϊκό σύμφωνο ασύλου και μετανάστευσης, ο κ. Νουρής απάντησε πως η πρόοδος είναι πάρα πολύ βραδεία καθώς υπάρχει ένα σημαντικό κώλυμα που αφορά την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, ενώ μέχρι στιγμής έχει επιδειχθεί ενδιαφέρον από χώρες, κυρίως από τη Γαλλία και τη Γερμανία, για βοήθεια σε εθελούσια βάση, αλλά όχι για υποχρεωτική μετεγκατάσταση.
«Εμείς υποστηρίζουμε αναφανδόν ότι θα πρέπει να υπάρξει κατάληξη σε ένα ενιαίο σύμφωνο μετανάστευσης και ασύλου, γιατί δεν θέλουμε να ξαναδούμε τις συνθήκες του 2015 να βιώνονται από τις ευρωπαϊκές χώρες», τόνισε ο Υπουργός, προσθέτοντας πως η Ευρώπη θα πρέπει να αποκτήσει μια ενιαία πολιτική στον τρόπο αντιμετώπισης, με την Κύπρο να έχει αναλάβει πολύ συγκεκριμένες πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση αυτή, έχοντας καταθέσει τον περασμένο Οκτώβριο ένα άτυπο έγγραφο με το οποίο εισηγείται μεταξύ άλλων διαφοροποίηση στον μηχανισμό υποβολής των αιτήσεων ασύλου ούτως ώστε να δίνεται η δυνατότητα εξέτασης αιτήσεων ασύλου και εκτός της χώρας άφιξης, αλλά και ενιαία προσέγγιση στο θέμα της τιμωρίας των διακινητών.
Επανέλαβε επίσης τη θέση της Κύπρου για ανάγκη επενδύσεων της ΕΕ στις χώρες προέλευσης και όχι μόνο υποδοχής, συμπληρώνοντας πως εάν δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης στις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής είναι βέβαιο ότι πάρα πολλοί θα επιλέξουν να μείνουν στη χώρα τους και δεν θα πάρουν τον δρόμο για να καταλήξουν στην Ευρώπη.
«Άρα είναι η ώρα που χρειάζεται μια ολιστική προσέγγιση, μια διαφορετική ενδεχόμενα οπτική στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού και εμείς ως Κύπρος αυτές τις θέσεις τις έχουμε καταθέσει ήδη στο Συμβούλιο Εσωτερικών Υποθέσεων», συμπλήρωσε.
Σε ερώτηση για το κατά πόσο η Ευρώπη έχει προχωρήσει σε απτά μέτρα αντίδρασης προς την Τουρκία και εάν μένει μόνο σε νουθεσίες σε ό,τι αφορά στην εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού, ο Υπουργός είπε ότι έχουν γίνει πάρα πολλές προσπάθειες τον τελευταίο χρόνο από την πλευρά της ΕΕ σε ανώτατο επίπεδο προς την τουρκική κυβέρνηση, απλώς δεν υπάρχει ανταπόκριση εκ μέρους της τουρκικής πλευράς όσον αφορά το συγκεκριμένο θέμα.
Συμπλήρωσε πως την ίδια στιγμή θα πρέπει να γίνει αντιληπτό από τους Τουρκοκύπριους που ενδεχόμενα ενδιαφέρονται για λύση του Κυπριακού ότι το να επιτρέπουν στις κατεχόμενες περιοχές να υπάρχουν και να συναθροίζονται αυτές οι χιλιάδες των παράτυπων μεταναστών, σαφώς και δεν βοηθά το ενδεχόμενο λύσης του Κυπριακού και πως θα πρέπει να αποφασίσουν εάν θα θέλουν να διαχειρίζονται αυτούς τους ανθρώπους μόνο και μόνο για να αποκομίσουν σημαντικά οικονομικά οφέλη.
«Άρα νομίζω ότι είναι η ώρα της υπευθυνότητας, όχι μόνο σε μάς αλλά και στους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας για να αναλάβουν δράση για την δική μας πατρίδα, για την κοινή μας πατρίδα που θέλουμε να λέμε ότι προσπαθούμε λύσουμε το εθνικό πρόβλημα», συμπλήρωσε σχετικά.