Τι ονομάζουμε χόνδρινες βλάβες;
Οι χόνδρινες βλάβες αποτελούν φθορές των χόνδρων των αρθρώσεων. Οι χόνδροι είναι ελαστικές δομές συνδετικού ιστού, που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον οργανισμό. Αφενός, λειτουργούν ως προστατευτικό στρώμα των οστών που συμμετέχουν σε μία άρθρωση. Αφετέρου, βοηθούν στην απορρόφηση των κραδασμών εντός των αρθρώσεων.
Οι αρθρώσεις οι οποίες εμφανίζουν συχνότερα χόνδρινες βλάβες είναι:
- το γόνατο
- η ποδοκνημική
- το ισχίο
- ο ώμος
- ο καρπός
Ανάλογα με την έκταση της βλάβης, τόσο σε επιφάνεια όσο και σε βάθος, οι χόνδρινες βλάβες διακρίνονται σε τέσσερεις κατηγορίες (Στάδια I – IV).
Είναι μεγάλης σημασίας η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση, διότι οι χόνδρινες βλάβες μπορούν να επιβραδυνθούν αλλά όχι να αυτοϊαθούν. Επιπλέον, εκτεταμένες χόνδρινες βλάβες μπορεί να οδηγήσουν προοδευτικά σε μεγάλες φθορές των αρθρώσεων (αρθρίτιδα).
Από τι προκαλούνται οι χόνδρινες βλάβες;
Οι χόνδρινες βλάβες οφείλονται είτε σε καταπόνηση των αρθρώσεων εξαιτίας τραυματισμών είτε σε εκφυλισμό των χόνδρων με το πέρασμα του χρόνου. Οι κυριότερες αιτίες είναι οι εξής:
- Τραυματισμός του χόνδρου – κατά την άθληση, από τροχαίο ατύχημα ή πτώση από ύψος
- Συνεχής καταπόνηση της άρθρωσης – εξαιτίας μικροτραυματισμών ή αυξημένου βάρους
- Ενδαρθρικά κατάγματα, φλεγμονές ή λοιμώξεις
- Χρόνια οστεοαρθρίτιδα – εκφυλισμός του χόνδρου
- Οστεοχονδρίτιδα – μερική αποκόλληση του χόνδρου
-
Τι συμπτώματα παρουσιάζουν οι χόνδρινες βλάβες;
Τα συνηθέστερα συμπτώματα που εμφανίζονται από χόνδρινες βλάβες είναι:
- Πόνος οξύς ή χρόνιος – με πιθανή επιδείνωση κατά την κίνηση
- Τοπικό οίδημα
- Υγρό στην άρθρωση (ύδραρθρο)
- Αίσθημα κριγμού
- Εμπλοκή της άρθρωσης – δυσκολία κατά την κίνηση
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η έκταση της βλάβης δε σχετίζεται απαραίτητα με την ένταση του πόνου. Επομένως, ο ασθενής θα πρέπει να επισκεφτεί έναν εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό, ο οποίος θα προβεί σε διάγνωση και θα εξάγει ασφαλή συμπεράσματα για την κατάστασή του.
Πώς γίνεται η διάγνωση των χόνδρινων βλαβών;
Το πρώτο βήμα για οποιαδήποτε διάγνωση είναι η λήψη του ιατρικού ιστορικού του ασθενούς. Έπειτα, ακολουθεί η λεπτομερής κλινική εξέταση της άρθρωσης από τον ιατρό, ο οποίος παραπέμπει τον ασθενή για ακτινογραφία ή μαγνητική τομογραφία. Αυτή η απεικονιστική εξέταση μπορεί να αποκαλύψει την έκταση και το ακριβές σημείο όπου εντοπίζεται η βλάβη.
Στα πλαίσια της διάγνωσης, υπάρχει περίπτωση να χρειαστεί η διενέργεια αρθροσκόπησης, η οποία μπορεί να συνδυάσει και την επιτόπια αντιμετώπιση του προβλήματος.
Πώς αντιμετωπίζονται οι χόνδρινες βλάβες;
Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, οι χόνδροι δεν έχουν την ικανότητα της αυτοΐασης, διότι δεν αιματώνονται. Γι’ αυτό είναι μεγάλης σημασίας η έγκαιρη αντιμετώπιση των χόνδρινων βλαβών με τρόπο σωστό και αποτελεσματικό.
Η θεραπεία που αφορά στις χόνδρινες βλάβες μπορεί να είναι είτε συντηρητική είτε χειρουργική. Η μέθοδος αντιμετώπισης σχετίζεται με διάφορους παράγοντες, όπως η τοποθεσία, η έκταση και η αιτία της βλάβης, αλλά και η ηλικία του ασθενούς.
Συντηρητική αντιμετώπιση
Η συντηρητική θεραπεία συστήνεται σε περιπτώσεις όπου οι χόνδρινες βλάβες είναι μικρής έκτασης και περιλαμβάνει ένα ή συνδυασμό από τα παρακάτω:
- Αποφυγή κινήσεων και δραστηριοτήτων που επιβαρύνουν την άρθρωση
- Χορήγηση αντιφλεγμονώδους αναλγητικού φαρμάκου
- Εφαρμογή πάγου
- Κατάλληλες φυσικοθεραπείες
- Ενδαρθρικές εγχύσεις υαλουρονικού οξέος, κορτικοστεροειδών, βλαστοκυττάρων ή πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (PRP)
Χειρουργική αντιμετώπιση
Σε περιπτώσεις όπου οι χόνδρινες βλάβες είναι μεγαλύτερης έκτασης ή η συντηρητική αντιμετώπιση δεν παρουσιάζει αποτελέσματα, ακολουθείται χειρουργική θεραπεία. Η χειρουργική αντιμετώπιση μπορεί να γίνει με εφαρμογή των ακόλουθων μεθόδων:
- Απομάκρυνση ή επανακαθήλωση των ασταθών τμημάτων του χόνδρου με αρθροσκόπηση
- Τεχνική μικροκαταγμάτων (microfractures) με αρθροσκόπηση
- Σύστημα μεταφοράς οστεοχόνδρινων μοσχευμάτων (μέθοδος OATS)
- Μεταμόσχευση αυτόλογων χονδροκυττάρων (μέθοδος MACI)
- Τοπική εφαρμογή βλαστοκυττάρων (αυξητικοί παράγοντες) ή βιοτεχνολογικών υλικών (υποκατάσταση χόνδρου)
- Μερική ή ολική αρθροπλαστική
Μετεγχειρητική πορεία
Μετά την ολοκλήρωση χειρουργικής θεραπείας, ο ιατρός θα καθοδηγήσει τον ασθενή σχετικά με την πλήρη αποκατάστασή του. Συνήθως συνιστάται η εφαρμογή ειδικού νάρθηκα, εφόσον το επιτρέπει η πάσχουσα άρθρωση. Είναι, επίσης, σημαντική η επαναφορά περιορισμένης κινητικότητας άμεσα με κατάλληλες φυσικοθεραπείες, ώστε το εύρος της κίνησης να επανέλθει στα πρότερα επίπεδα. Ακολουθώντας τις ιατρικές συμβουλές, ο ασθενής επανακτά την πλήρη κινητικότητα της άρθρωσης εντός λίγων μηνών και μπορεί να επιστρέψει στις αθλητικές του δραστηριότητες.