Οι διαρροές που εντοπίστηκαν νωρίς την Τρίτη, 27 Σεπτεμβρίου, στα σουηδικά και δανέζικα ύδατα από όπου διέρχεται ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream 1 έχουν προκαλέσει έντονη ανησυχία σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς υπάρχουν υποψίες πως πρόκειται για σαμποτάζ. Παράλληλα, σεισμολόγοι από Δανία και Σουηδία αναφέρουν πως καταγράφηκαν εκρήξεις στα σημεία που παρατηρούνται προβλήματα.
Συγκεκριμένα, σεισμολόγοι των δύο χωρών κατέγραψαν ισχυρές εκρήξεις στις περιοχές όπου παρατηρήθηκαν οι διαρροές, όπως ανέφερε το σουηδικό Εθνικό Σεισμολογικό Κέντρο (SNSN) του Πανεπιστημίου της Ουψάλας. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι επρόκειτο για εκρήξεις», είπε ο σεισμολόγος Μπγιορν Λουντ στη δημόσια τηλεόραση SVT.
Σύμφωνα με το γερμανικό κέντρο γεωλογικών ερευνών GFZ, ένας σεισμογράφος στο νησί Μπόρνχολμ της Δανίας κατέγραψε δύο φορές δονήσεις την Τρίτη. Ο σεισμογράφος δεν είχε καταγράψει απολύτως τίποτα μέχρι τις 02:03 τα ξημερώματα, τοπική ώρα, όταν εμφανίστηκε μια αιχμή που αντιπροσώπευε μια δόνηση και ακολούθησε μια συνεχόμενη κυματομορφή. Το ίδιο μοτίβο επαναλήφθηκε στις 17:00.
Ο αγωγός Nord Stream 2 παρουσίασε πτώση της πίεσης τη Δευτέρα και λίγες ώρες αργότερα το ίδιο συνέβη και στον αγωγό Nord Stream 1, που ακολουθεί μια σχεδόν παράλληλη πορεία κάτω από τη Βαλτική.
Το GFZ απέφυγε να εικάσει αν οι ενδείξεις αυτές συνδέονται με τις διαρροές που εντοπίστηκαν στους αγωγούς κοντά στο νησί Μπόρνχολμ.
Οι ένοπλες δυνάμεις της Δανίας έδωσαν στη δημοσιότητα ένα βίντεο που δείχνει μεγάλες φυσαλίδες να ανεβαίνουν στην επιφάνεια της Βαλτικής Θάλασσας πάνω από τους αγωγούς Nord Stream 1 και 2. Οι φυσαλίδες φτάνουν σε διάμετρο από 200 έως και 1.000 μέτρα. «Η μεγαλύτερη φτάνει το ένα χιλιόμετρο. Η μικρότερη σχηματίζει έναν κύκλο (διαμέτρου) 200 μέτρων», εξήγησε ο στρατός.
Το χρονικό
Νωρίς την Τρίτη, οι ναυτιλιακές αρχές της Σουηδίας εξέδωσαν προειδοποίηση για δύο διαρροές στον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 1 στα σουηδικά και δανέζικα ύδατα.
«Υπάρχουν δύο διαρροές στον Nord Stream 1, μία στη σουηδική αποκλειστική οικονομική ζώνη και μία στη δανέζικη αποκλειστική οικονομική ζώνη. Είναι κοντά η μία στην άλλη», δήλωσε ο εκπρόσωπος των ναυτιλιακών αρχών.
«Οι διαρροές εντοπίζονται βορειοανατολικά του δανέζικου νησιού Μπόρνχολμ», εξήγησε ο ίδιος. «Προς το παρόν δεν είναι γνωστό τι προκάλεσε τις διαρροές».
Μια μέρα νωρίτερα, τη Δευτέρα, οι Αρχές της Δανίας είχαν ανακοινώσει ότι εντοπίστηκε διαρροή φυσικού αερίου στον υποθαλάσσιο αγωγό Nord Stream 2 στη Βαλτική Θάλασσα, ο οποίος συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία, αλλά δεν έχει τεθεί σε λειτουργία.
Οι δανικές αρχές τόνιζαν ότι η διαρροή αυτή, που είχε εντοπιστεί περίπου 20 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της νήσου Μπόρνχολμ, λίγο έξω από τα χωρικά ύδατα της Δανίας, χαρακτηρίζεται «επικίνδυνη για τη ναυσιπλοΐα» και πρόσθεταν πως απέκλεισαν μια ζώνη σε ακτίνα πέντε ναυτικών μιλίων από το σημείο.
Παρότι o Nord Stream 2 δεν έλαβε άδεια λειτουργίας, στο πλαίσιο των κυρώσεων για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο αγωγός «είχε προετοιμαστεί τεχνικά» και «είχε γεμίσει με φυσικό αέριο», εξήγησε λίγο αργότερα, την ίδια μέρα, στο AFP ο εκπρόσωπος της Nord Stream 2 AG, Ούλριχ Λίσεκ.
Υποψίες για σαμποτάζ και έρευνες
Η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, ήταν ένα από τα πρώτα πρόσωπα που έκαναν λόγο για σαμποτάζ, καθώς δήλωσε πως είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι οι διαρροές στους αγωγούς αερίου Nord Stream οφείλονται σε σύμπτωση.
Μολονότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το σαμποτάζ, είναι πολύ νωρίς για να εξαχθούν οποιαδήποτε συμπεράσματα, δήλωσε η Φρεντέρικσεν στο δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο DR στη διάρκεια επίσκεψής της στην Πολωνία.
Η πρωθυπουργός πρόσθεσε πως η ζημιά στους αγωγούς στη Βαλτική καταδεικνύει την ανάγκη να βελτιωθεί η ενεργειακή ασφάλεια στην Ευρώπη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με τη σειρά της, υπογράμμισε πως είναι πρόωρο να προβαίνει κανείς σε εικασίες για τα αίτια των διαρροών στους δύο αγωγούς Nord Stream, οι οποίοι έχουν σχεδιαστεί για να μεταφέρουν αέριο από τη Ρωσία στην Ευρώπη.
«Στο στάδιο αυτό, είναι πολύ πρόωρο να κάνουμε εικασίες για το ποιες είναι οι αιτίες... Τα κράτη μέλη εξετάζουν το θέμα αυτό, θα παραμείνουμε σε στενή επαφή μαζί τους, όμως πραγματικά δεν είναι η στιγμή για εικασίες», δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν στη διάρκεια τακτικής ενημέρωσης των δημοσιογράφων.
Η Επιτροπή παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις με τις διαρροές και μέχρι στιγμής δεν βλέπει οποιονδήποτε αντίκτυπο στην ασφάλεια των ευρωπαϊκών προμηθειών, δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Η διαχειρίστρια εταιρεία του ρωσικού αγωγού, το Κρεμλίνο, πηγή της γερμανικής κυβέρνησης, Πολωνία και Δανία δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο της δολιοφθοράς.
Σε ανακοίνωσή του, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ανέφερε ότι, το ενδεχόμενο της δολιοφθοράς δεν μπορεί να αποκλειστεί την ώρα που φωτογραφίες και βίντεο που έχουν ανέβει στο διαδίκτυο από το σημείο της διαρροής δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος.
Oπως ανακοίνωσε η διαχειρίστρια εταιρεία «Nord Stream AG», μέσα σε μία ημέρα, τρεις υποθαλάσσιες γραμμές του συστήματος αγωγών αερίου «Nord Stream» στη Βαλτική υπέστησαν «άνευ προηγουμένου» ζημιές», με τους πολιτικούς αναλυτές να παραπέμπουν σε «ξένο δάκτυλο».
Ο Nord Stream 1, ο οποίος αποτελείται από δύο παράλληλες γραμμές με δυνατότητα μεταφοράς 27,5 δισεκ. κυβικών μέτρων ετησίως καθεμιά, άρχισε να προμηθεύει απευθείας αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία το 2011.
Οι ροές μέσω του αγωγού, ο οποίος λειτουργούσε από τον Ιούλιο μόλις στο 20% της ικανότητας του, σταμάτησαν στο τέλος Αυγούστου και δεν επαναλήφθηκαν μετά τις εργασίες συντήρησής του.
Αλληλοκατηγορίες μεταξύ Μόσχας και Κιέβου
Η ίδια η Ρωσία υποστηρίζει πως για τη μη λειτουργία του αγωγού ευθύνονται ελαττωματικός εξοπλισμός σε ένα σημαντικό σταθμό συμπίεσης καθώς και οι δυτικές κυρώσεις εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Το Κίεβο, όμως, κάνει λόγο για «τρομοκρατική επίθεση» σχεδιασμένη από τη Μόσχα, αν και δεν έχει προσκομίσει μέχρι στιγμής αποδεικτικά στοιχεία για να στηρίξει τον ισχυρισμό της.
«Η μεγάλης κλίμακας διαρροή φυσικού αερίου στον Nord Stream 1 δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια τρομοκρατική επίθεση σχεδιασμένη από τη Ρωσία και μια πράξη επίθεσης εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης», έγραψε χαρακτηριστικά στο Twitter ο σύμβουλος της ουκρανικής προεδρίας, Μιχαΐλο Ποντολιάκ.