Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu 2053 yılına kadar yapılacak yatırımları planladıklarını ve bugünden çalışmalara başladıklarını söyledi. Turkuvaz Medya Grubu’nun amiral gemisi Sabah Gazetesi ve ekonomi kanalı A Para tarafından düzenlenen ‘Türkiye 2023 Zirvesi & A Para Inbusiness Dergisi Genel Yayın Yönetmeni ve Sabah Gazetesi Köşe Yazarı Hülya Güler’in sorularını yanıtlayan Bakan Karaismailoğlu, “2053 yılına kadar 198 milyar dolar yatırım planladık. Bu yatırımların milli gelire katkısı 1 trilyon dolar, üretime 2 trilyon dolar olacak ve istihdama da 28 milyon kişilik katkı sağlayacak” dedi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, 100 yılda yapılacak projeleri 20 yıla sığdırmanın kolay olmadığını vurgulayarak "O yüzden Türkiye bu kadar büyük... Bu güçlü altyapı sayesinde oluyor. Yaptıklarımızla gurur duyuyoruz, ama yetinmiyoruz, 2053 hedeflerimiz için çalışıyoruz" dedi.
Bakan Karaismailoğlu, bir birim ulaştırma yatırımının üretime 10 birim, milli gelire 6 katı etkisi olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
"Son 20 yıldır yapılan yatırımlar sayesinde ihracat ve büyüme rekorları kazanmamız tesadüf olmadı. Bunun arkasında çok büyük bir devlet yatırımı var, bu yatırımlar planlı şekilde büyüme devam edecek ve sonrasında 2053 planlarını yapan Türkiye olarak da altyapıyı oluşturduk. Yapacağımız işler var, nerede, ne yapacağız, karşılığından ne elde edeceğimiz belli."
"183 MİLYAR DOLAR YATIRIM YAPTIK"
Karaismailoğlu, lojistik süper güç olmak için Türkiye'nin konumunun çok uygun olduğunu belirterek bunun yanı sıra Türkiye'nin en büyük Ar-Ge'si Türksat 6A'yı önümüzdeki yıl uzaya fırlatacağımızın müjdesini verdi. Böylece yerli 5G ve 6G teknolojisinin hazır olacağını dile getiren Bakan Karaismailoğlu, 20 yılda Türkiye'nin ulaştırmaya 183 milyar dolar yatırım yaptığını bunun yüzde 65'inin karayollara ve ağırlıklı olarak demiryolu yatırımlarıyla devam edildiğini kaydetti. Yapılan yatırımlarla turizm, üretim, istihdam ve tarımdaki artışların geldiğini dile getirerek bu yaz bazı günler Osmangazi Köprüsü'nden 80 bin aracın geçtiğini olmaması durumunda yaşanılacak sıkıntıların büyük olduğunu ifade etti. Son 1 yılda yaptıkları yatırımları örnekleriyle anlatan Bakan Karaismailoğlu Çanakkale Köprüsü'ne özel bir önem verirken yıl bitmeden önümüzdeki günlerde de yeni açılışlarını yapacakları yatırımlar bulunduğunu dile getirdi. Büyük yatırımlı ve ihtiyaç olan işleri devletin kasasından 1 kuruş çıkarmadan YİD projeleriyle yapılmasını sağladıklarını böylece kendilerinin de Anadolu'da ihtiyaç olan yatırımları tamamlayabildiklerini vurgulayan Karaismailoğlu, önümüzdeki dönemde de YİD projelerinin devam edeceğini ifade etti.
Kamu özel işbirliği projeleri eleştirildiğini hatırlatarak Bolu Dağı tünelinin 17 yılda tamamlandığı örneğini veren Bakan Karaismailoğlu şöyle devam etti: "Kuzey Marmara Otoyolu'na bakalım. İhtiyaç var ve 8 milyar dolar bedeli var projenin. Bunu Bolu Dağı tüneli gibi 17 senede yapmanız memleketin işine gelir yoksa 3-4 yılda finansal problem olmadan bitirmek mi işinize gelir. Tabii ki 8 milyar doları ülke bütçesinden veremeyeceğim finansman modelini hazırlıyorum bunu da uzman bürokratlarımız hazırlıyor. 8 milyar doları yatırımcı Türkiye'ye getirecek ve proje tamamlanınca işletme süreci içinde finansal dönüşüm alacak, kullandığı finansmanı alacak. Garanti ise yıllık geri ödeme şeklinde alamıyorsa biz taahhüt veriyoruz. Ve bu şartlarda ihaleye çıkıyoruz. Bu işi yapabilecek kabiliyetteki firmalar gelir, teklifleri verir, biz de en uygunu seçip sözleşme yaparız. Kuzey Marmara Otoyolu'nda 1000 kişi çalışıyor, 250 milyon dolar işletme maliyeti ve biz bunlara karışmıyoruz. Biz kendi otoyollarımızdaki işletme maliyeti biliyoruz. Ayrıca finansman maliyeti de var. Krediyle ev alacaksınız 1 milyon lira, 1 milyonunuz yok aylık 10 bin vererek ev almak istiyorsanız finansman alırken evin başlangıç tarihi ile bittiği tarih farklı maliyette olduğu için bu finansman da öyle. Bunlar Türkiye'ye nefes aldırmış projeler. Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nden 130 bin araç geçiyor yapılmasaydı kilitlenecekti trafik ve hareket edemeyecektik. Projeler ise yapıldığı yerdeki turizm ve üretimi artırıyor."
"2023 SONUNDA AVRASYA TÜNELİ ARTIYA GEÇİYOR"
Osmangazi ve devamındaki OSB'lerde üretimin kat ve kat arttığını güvenli otoyollar sayesinde 13 bin 100 vatandaşın trafik kazalarından hayatlarını kurtardıklarını söyleyen Karaismailoğlu, şunları söyledi: "Projeleri sadece karayolu olarak düşünmemek lazım. İstanbul Havalimanı 10 milyar Euro'luk bir yatırım. Devletin kasasından 1 kuruş çıkmadan yatırımcıya yaptırıyorsunuz, 25 yıllık işletme ile 26 milyar Euro'luk kira geliri toplayacaksınız. Kiranın dışında da garanti edilen yolcu sayısını sağladığı için 25 milyon Euro da ilave getiri sağlandı. Karayollarında bazı destekler vermemiz lazım havayollarından gelir artışı sağlıyoruz. Antalya havalimanına 765 milyon Euro'luk yatırım yapmamız lazımdı yatırımı yapmadık 25 yıllık işletmesi için de 8.5 milyar Euro kira geliri alacağız. 2.38 milyar Euro'yu da kasamıza koyduk. Karayollarına yaptığımız katkılar o kadar değil. 3-5 yıllık değil uzun soluklu yatırım bunlar ve belli aşamadan sonra geri dönüşü oluyor. Avrasya Tüneli 1.250 milyar dolar yatırım, 40 milyon dolar işletme maliyeti var. Geçen yıl 500 milyon lira katkı verdik garanti karşılanmadığı için ama devlet olarak yapsaydık 1.250 milyar dolar yatırıma para harcayıp her yıl da 40 milyon dolar işletme maliyeti harcayacaktık. 25 yıl sonra bittiğinde ülkemizin projesi olacak. Avrasya Tüneli'nde 2023 sonu artıya geçiyoruz kovid olmasaydı çok daha önce geçerdik."
"DEV PROJELERİ AVRUPALILAR YAPSA TAKDİR EDİLİRDİ"
'Türkiye 2023 Zirvesi & Para Sohbetleri' kapsamında Türkiye'nin dev projeleri de masaya yatırıldı. Türkiye'nin Vizyon Projeleri Paneli, Inbusiness Dergisi Genel Yayın Yönetmeni ve Sabah Gazetesi Köşe Yazarı Hülya Güler moderatörlüğünde Kuzey Marmara Otoyolu Genel Müdürü Aynur Uluğtekin, IC Holding İcra Kurulu Başkanı ve CEO'su Murat Bayar ve Limak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir'in katılımıyla düzenlendi.
Türkiye'nin son dönemde çok önemli projelere imza attığını hatırlatan Limak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir, "İstanbul Havalimanı, Kuzey Marmara Otoyolu, Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve otoyolu, Çanakkale Köprüsü 4 yıl gibi bir zamanda tamamlandı. Bu projeler dünyanın dev projeleridir. Bu projeleri, bu kadar kısa sürede bir Avrupa ülkesi yapsaydı bütün dünya bu dev projelerden takdirle bahsederdi. Biz bu projelerin hemen hemen yüzde 90'ını yap-işlet-devret modeliyle yaptık" dedi. Türkiye'nin çok büyük vizyonlu projeleri bitirdiğini vurgulayan Özdemir, "Sayın Cumhurbaşkanımızın kararlılığıyla bu projeler bu noktaya geldi" ifadelerini kullandı. "Allah bana hep en yüksekleri nasip etti" diyen Özdemir, şöyle devam etti: "En yüksek baraj, köprü ve şimdi de en yüksek merkez bankasını bitirmek üzereyiz. Şubat ayı itibarıyla Merkez Bankası taşınacak. Bu projeler bizim dünyada önümüzü açtı. Bu projeler sayesinde dünyada tanınır marka olduk. Önümüzdeki 10-20 yıl içinde Türk firmaları artık Japonlarla, İspanyollarla, İtalyanlarla bu büyük projelerde birebir yarışacak."
OTOYOLLARA 102 ŞARJ İSTASYONU
Karayollarındaki gelişime ilişkin bilgi veren Kuzey Marmara Otoyolu Genel Müdürü Aynur Uluğtekin, geçmişte projelerin 5-10 hatta 20 yıla kadar sarktığını gördüklerini, şimdi ise büyük otoyolların bile 3 yılda tamamlanabildiğini söyledi. Uluğtekin, akıllı yollara ilişkin de, yeni akıllı projelerle kazaların önüne geçmeye çalıştıklarını belirterek, TÜBİTAK'la çalıştıkları bir akıllı yol projesine işaret etti. Uluğtekin ayrıca, şu anda otoyol hizmet tesislerinde toplam 102 tane elektrikli şarj istasyonu planlandığını, 18 tanesini açtıklarını, 84'ünün de yolda olduğunu kaydetti.
'"YAP-İŞLET-DEVRET'E BÜTÜN OLARAK BAKMAK GEREK"
IC Holding İcra Kurulu Başkanı ve CEO'su Murat Bayar da, yap-işlet-devret modeline ilişkin,
"Bu modelde biz yap tarafına fazla odaklanıyoruz. Bu sistemin bir süreci var. Otoyol işletmeciliği bunun sadece işletilmesi değil bakımı onarımı. Büyük yatırımın güncel tutulması. Siz o tesisi canlı, yaşar şekilde devlete geri veriyorsunuz. Buna bir bütün olarak bakmak gerek" dedi. Bayar, şöyle devam etti: "Yatırımcının üzerinde çok büyük bir teşvik var, yatırımcı bir an önce bitirip yeni projeye geçmek istiyor. Bu ekonomiye bir katkı. Yurtdışında da şartnameler, bizim buradaki deneyimimizle çok kolay cevaplanır bir hale geldi."