Türkiye'nin yerli elektrikli otomobili Togg'a geri sayım başladı. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'nda seri üretime hazır versiyonu banttan inecek otomobil, gelecek yılın ilk çeyreğinde satılmaya başlanacak.
Togg'un Ekim ayında dünyaya tanıtacağı SUV modeli de dahil olmak üzere, gelecekte üreteceği sedan, hatchback ve MPV gibi farklı gövde tiplerindeki otomobillerinin elektrikli olacak olması ise, kamuoyunda hem heyecan hem de soru işaretleri yaratıyor.
Bu soru işaretlerinin başında ise şarj istasyon ağlarının yaygınlık durumu, şarj sürelerinin uzunluğu ve şarj sırasında tüketilen elektriğin maliyeti geliyor.
Kamuoyunun büyük bir kesiminin yabancısı olduğu elektrikli otomobilleri şarj etmek için farklı alternatifler bulunuyor. Dizel ve benzinli otomobillere akaryakıt almaktan farklı olarak, elektrikli otomobillerin nerede şarj edildiğine bağlı olarak şarj maliyetlerinde farklılıklar ortaya çıkıyor.
Öyle ki, elektrikli otomobil sahipleri tercihe ve imkana göre, araçlarını ev, iş yeri ya da kamuya açık şarj istasyonlarından şarj edebiliyor.
Fakat, şarj istasyonu işletmecilerinin kendi aralarında bile farklı fiyat politikası uygulaması bir yana dursun, evlerde ve iş yerlerinde kullanılan elektriğin farklı tarifeye sahip olması da elektrikli otomobilin bataryasının dolum maliyetinde şarj edilen lokasyona göre farklılığa yol açıyor.
EVDE DAHA UCUZ
Türkiye'de satılan elektrikli otomobillerin menzilleri 250 ila 500 kilometre arasında değişkenlik gösteriyor. Başka bir deyişle, Türkiye'de satılan elektrikli otomobiller 100 kilometrede 15-29 kWh elektrik tüketiyor.
Fakat, her elektrikli aracın şarj işleminde tüketilen elektrik miktarı otomobilin batarya özelliklerine göre farklılık göstereceğinden, konuyu tek bir araç üzerinden açıklamakta fayda var.
Türkiye'de yüzde 10 ÖTV dilimine giren elektrikli otomobillerden birini ele alacak olursak, bu otomobilin bataryası 39.2 kWh kapasiteye sahip.
Aynı aracın tam dolu bir batarya ile menzil değeri ise 305 kilometre olarak açıklanıyor.
Standart bir araç kullanıcısının yılda 15 bin kilometre yol yaptığı göz önüne alındığında, aynı profildeki bir kullanıcının aracı ile ayda bin 250 kilometre yol yaptığı söylenebilir.
Dolayısı ile, ayda bin 250 kilometre yapan bir sürücü, bu otomobil en az 4 kere tam şarj etmek durumunda kalacaktır.
Bu kullanıcı eğer söz konusu otomobili kendi evinden şarj etmeyi tercih ederse, 1 kWh için 2.6 TL ödemek durumunda kalacak. Yani, toplamda 4 kere tam şarj için 156.8 kWh (39.2x4) elektrik tüketecek bu aracın sahibi, evden şarja 408 TL elektrik faturası ödeyecek.
Aynı kullanıcı, aracını iş yerinden şarj etmesi halinde, mevcut tarifeye göre 1 kWh elektrik için 4.5 TL ödemek zorunda. Bu da, aynı aracın iş yerinden şarj edilmesi halinde 698 TL fatura ödemesi yapılacağını gösteriyor.
Sonuç olarak, elektrikli aracı evden şarj etmenin iş yerine göre ayda 300 TL'ye yakın daha ucuz olduğu ortaya çıkıyor. Bu farkın, otomobilin batarya kapasitesinin artması ve ayda daha fazla yol yapılması halinde daha da açılacağını söyleyelim.
İSTASYONA GÖRE FİYAT DEĞİŞİYOR
Şarj istasyonlarında ise hesap daha karmaşık hale geliyor.
Türkiye'de son dönemde birçok firma şarj ağı kurarak elektrikli otomobillere şarj hizmeti vermek için lisans almış durumda. Şarj istasyonlarında fiyatlar ise yapılan son değişiklik ile birlikte dakikaya göre değil kWh üzerinden belirleniyor.
Yukarıdaki satırlarda ele aldığımız araç üzerinden ilerlemek gerekirse, elektrikli şarj istasyonlarında yapılacak bir dolum işleminin, ev ve işyerine göre daha pahalı olduğu söylenebilir.
Birçok şarj istasyonu normal alternatif akım (AC) ve hızlı doğru akım (DC) ile şarja imkan verirken, normal AC ile şarjda enerji yoğunluğunun daha az olması sebebi ile fiyatlar da daha uygun.
Bu tip bir şarj işleminde ayda bin 250 kilometre boyunca kullanılan bir elektrikli otomobil için bin liradan fazla aylık şarj faturası çıkıyor.
Eğer hızlı DC ile şarj tercih edilirse, şarj işleminin aylık faturası bin 500 TL'yi aşabiliyor.
AKARYAKITTA DURUM NE?
Elektrikli otomobillerin şarj maliyetlerini incelerken, içten yanmalı motora sahip otomobillerin akaryakıt giderlerine de bakmak gerekir.
Örneğin, incelememize konu olan elektrikli otomobilin, benzinli motora sahip versiyonu 1 litre motora, 120 beygir güce ve 50 litre yakıt deposuna sahip. Bu otomobilin karma yakıt tüketimi fabrika verisine göre 100 kilometrede 6 litre şeklinde açıklanıyor.
Rakamlar, benzinli motora sahip bu otomobilin, tam depo ile 800 kilometreden fazla yol gidebileceğini gösteriyor. Yine senede 15 bin, ayda bin 250 kilometre kadar yol gidileceğini varsayarsak, bu otomobilin sahibi ayda 1.5 depoya ihtiyaç duyacak.
Yani ayda 75 litre yakıt alacak bu aracı sahibi, kurşunsuz benzinin litresinin 19.23 TL olması sebebi ile toplamda bin 442 TL akaryakıt harcaması yapacak.
Rakamlar, elektrikli araçların yüksek hızlı DC şarj tercih edilerek şarj edilmesi durumunda, dolum maliyetlerinin benzinli otomobillere göre çok da farklı olmadığını gösteriyor.
Bu tablo, karşılaştırmaya konu olacak içten yanmalı motora sahip otomobilin yakıt tüketimi ile elektrikli otomobilin batarya kapasitesine göre değişkenlik gösterebilir.
Otomotiv endüstrisinin Ar-Ge çalışmalarına milyarlarca dolar harcadığı elektrikli otomobiller, emisyon değeri olarak karşılaştırıldığında tabiki de içten yanmalı motora sahip otomobillere göre çevreyi daha az kirletiyor, fakat bizim bu yazıdaki amacımız sadece maliyetlere dikkat çekmek.
Elektrikli otomobillerin batarya kapasitelerine bağlı olarak, şarj sürelerinde de değişimler bulunuyor. Yarın, yazı dizimizin ikinci bölümünde bu konuyu ele alacağız...