Ticaret Bakanlığı, alışveriş merkezleriyle ilgili sektör paydaşlarının görüş ve katkılarıyla hazırlanan Yönetmelik değişikliğinde öne çıkan hususları paylaştı.
Ticaret Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada şöyle denildi:
"Ülkemizde 2000'li yılların başından itibaren perakende ve gayrimenkul sektörlerinde yaşanan dönüşümle birlikte alışveriş merkezlerinin sayısı da artmıştır. Bu durum, bir yandan ülke ekonomisine katkı sağlarken diğer yandan sektör aktörleri arasında kiracı ve kiraya veren ilişkisi çerçevesinde alışveriş merkezinin muhtelif giderlerinden kaynaklanan sorunların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Bu nedenle, alışveriş merkezleri ile ilgili olarak gerek uygulamada karşılaşılan sorunların çözümü gerekse sektörden gelen geri bildirimler doğrultusunda kamuoyu taleplerinin karşılanması amacıyla Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelikte değişiklik yapılmıştır.
Alışveriş merkezleriyle ilgili sektör paydaşlarının görüş ve katkılarıyla hazırlanan Yönetmelik değişikliğinde öne çıkan hususlar şunlardır:
Alışveriş merkezlerinde ortak gelir ve ortak giderlerin kapsamı belirlenmiştir.
Alışveriş merkezleri arasındaki uygulama birliğinin sağlanması ve şeffaflığın artırılması amacıyla ortak kullanım alanlarından elde edilen gelirler ile bu alanlara ilişkin giderlerin kapsamı belirlenmiştir.
Bu çerçevede, ortak kullanım alanlarına ilişkin elektrik, su, doğalgaz, yenileme niteliğinde olmayan bakım ve onarım gibi ortak kullanım alanı giderleri ile alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderlerin ortak gider olduğu ve alışveriş merkezindeki işletmelerden yalnızca bu giderler için ortak gider katılım payı tahsil edilebileceği kabul edilmiştir. Bundan böyle, söz konusu giderlerin dışında kalan giderler ile ortak gider niteliğini haiz olup belgelendirilmeyen giderler için işletmelerden herhangi bir bedel talep edilemeyecektir.
Ayrıca, ortak kullanım alanlarından elde edilen geçici kiralama, reklam, pazarlama, kültürel ve sanatsal faaliyet, baz istasyonu, atm ve diğer ortak kullanım alanı gelirleri ile alışveriş merkezi yönetimlerince işletmelerden alınan gider avanslarından elde edilen her türlü gelir ortak gelir kabul edilmiş ve bu gelirlerin yalnızca ortak giderlerin karşılanmasında kullanılabileceği kurala bağlanmıştır.
Reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi giderler için işletmelerden ortak gider katılım payı tahsil edilmesinin önüne geçilmiştir.
Alışveriş merkezinin ortak gideri niteliğinde olmayan ve alışveriş merkezi maliki veya yönetimine ait giderler olduğu kabul edilen reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi giderler için alışveriş merkezindeki işletmelerden bundan böyle herhangi bir bedel tahsil edilemeyecektir. Ancak, sözleşme serbestisi ilkesi doğrultusunda, Yönetmelik değişikliğinden önce kurulan sözleşmelerde hüküm bulunması halinde bahse konu giderler için işletmelerden, sözleşmeler yenileninceye ya da uzatılmış sayılıncaya kadar katılım payı tahsil edilebilecektir.
Yine Yönetmelik değişikliğinden önce kurulan sözleşmelerde yönetim giderlerinin alt kalemlerinin belirtilmemiş olması halinde, işletmelerden yalnızca alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderler için katılım payı tahsil edilebilecektir.
Ortak gelir ve gider raporunun asgari standartları belirlenmiştir.
Alışveriş merkezlerinde her yıl bir önceki yılın ortak gelir ve giderleriyle ilgili standart, gerçeğe uygun, şeffaflığın ve hesap verilebilirliğin sağlandığı raporların oluşturulması zorunlu hale getirilmiştir. Ortak gelir ve gider raporunun oluşturulmasına ilişkin olası tereddütlerin ortadan kaldırılmasını teminen proaktif bir yaklaşımla raporda bulunması gereken asgari unsurlar açık ve detaylı şekilde belirlenmiştir.
Alışveriş merkezi yönetiminin ortak gider paylaşımına ilişkin uygulamaları bağımsız denetime tabi kılınmıştır.
Ortak gider katılım payı hesaplama ve tahsilatları ile raporlamalarının mevzuata uygun olup olmadığının kontrol ve tespiti amacıyla alışveriş merkezi yönetimlerine bağımsız denetim yükümlülüğü getirilmiştir. Bu kapsamda, söz konusu uygulamalar her yıl Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlenerek rapora bağlanacak ve alışveriş merkezindeki işletmelerin bilgisine sunulacaktır.
Bağımsız denetim kuruluşlarınca hazırlanacak raporda Yönetmeliğe aykırı tüm uygulamalar ayrıntılı şekilde belirtilecek, böylece Bakanlığımızca yapılan denetimlerle birlikte alışveriş merkezlerinin ortak gelir ve giderlerine ilişkin çifte denetim yapılması sağlanarak bu hususlarda yaşanan mağduriyet ve mevzuata aykırılıkların önüne geçilecektir."