Is je gasaansluiting opzeggen wel altijd een goed idee? En wat zijn de alternatieven?

We zullen het ooit zonder gasketel moeten doen. Door de Europese klimaatdoelstellingen mogen we vanaf 2050 geen fossiele brandstoffen meer gebruiken. Zelfs als de gasprijs ooit terug daalt, dan moeten we tegen dan hoe dan ook overgestapt zijn op andere energievormen.

Reynders onderzoekt duurzame energie bij de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO). Hij benoemt meteen de grote olifant in de kamer. "Vandaag gaat 74 procent van het energiegebruik van gezinnen naar verwarming", zegt hij. "Dat wordt dus de grote uitdaging waarvoor we echt een oplossing moeten vinden."

Er wordt al volop gezocht naar nieuwe manieren om te verwarmen. Pellets zijn bijvoorbeeld de laatste tijd aan een opmars bezig. "Pellets kunnen op korte termijn helpen, maar het is zeer de vraag of die ook op lange termijn een oplossing zijn", zegt Reynders. "We vrezen dat er in de toekomst niet genoeg biomassa is om veel woningen te verwarmen."

Ook waterstof als warmtebron heeft volgens experten te weinig potentieel. "Het gas is een energiedrager en geen energiebron", zegt Reynders. "Ik denk niet dat we ooit genoeg waterstof zullen hebben om er op grote schaal huizen mee te kunnen verwarmen."

In warmtenetten ziet de onderzoeker wel veel potentieel. "In een warmtenet wordt warmte uit bijvoorbeeld de industrie of een verbrandingsoven gebruikt om woningen in de buurt te verwarmen", legt Reynders uit. "Waar het kan, is dat enorm interessant, maar het is helaas niet op elke woning toepasbaar."

Volgens Reynders is de meest logische piste die van de warmtepomp. Daarmee haal je energie uit het temperatuurverschil. "De systemen worden steeds beter, je hebt er alleen veel elektriciteit voor nodig. Bovendien kost een warmtepomp al snel 8.000 à 10.000 euro. Als onze beleidsmakers ooit de lasten verleggen van elektriciteit naar gas, wordt de warmtepomp de heilige graal."

Toch doe je vandaag ook al een bescheiden voordeel met een warmtepomp ten opzichte van een aardgasketel. "Een gemiddeld gezin dat 5.900 euro gas per jaar verbruikt, kan aan de huidige energietarieven zo’n 900 euro per jaar besparen met een warmtepomp", rekende Reynders uit. "Daardoor is die pomp op 8 à 10 jaar terugverdiend."

Een warmtepomp verwarmt op lage temperatuur, dus dat kan alleen als je huis ervoor voldoende geïsoleerd is. Er bestaat wel een tussenvorm: de hybride warmtepomp. "Daarin gebruik je de warmtepomp als basisverwarming en gebruik je op heel koude dagen een gasketel als bijverwarming. Dat kan interessante oplossing zijn voor woningen die vandaag al willen overschakelen op een warmtepomp, maar nog niet de nodige isolatiegraad hebben."

Heel wat mensen vrezen voor zeer hoge kosten wanneer ze hun woning willen ombouwen. De vloer openbreken, dat zien heel wat mensen niet zitten, maar volgens Reynders moet dat hardnekkige misverstand wel de wereld uit. "Je hoeft echt geen vloerverwarming te hebben om een warmtepomp te kunnen gebruiken", zegt hij. "De nieuwe generatie toestellen kan relatief efficiënt 50 à 55 graden produceren. Desnoods kun je een radiator vervangen door een groter exemplaar."

Moet je dus zo snel mogelijk die gasketel buiten gooien? "Een recente gasketel zou ik nog niet meteen op het stort gooien, dan kun je beter eerst andere maatregelen nemen", zegt Reynders. "Leg bijvoorbeeld zonnepanelen, installeer thermostaatkranen of neem een slimme thermostaat in gebruik. Wellicht valt daar op korte termijn veel meer te rapen dan snel-snel de ketel buiten te gooien en een warmtepomp te installeren."

Heb je thuis een oude, niet condenserende ketel staan? "Dan is het vaak wel interessant om al meteen te investeren in een warmtepomp", zegt Reynders. "Niet alleen ecologisch gezien, maar ook economisch. Twee jaar geleden was er voor je bankrekening nog geen enkele reden om een warmtepomp te plaatsen, vandaag wel."

Beluister het gesprek in "De Inspecteur":

Moeten we van het aardgas af? En wat is dan het alternatief?