Prema podacima zdravstvenih službi, tokom 2022. godine registrovano je 977 povreda ili kontakata sa životinjama, od čega se oko 910 odnosi na pse, a ove godine do avgusta registrovana su 224 napada pasa.
Ujedi pasa iz opštinskih kasa povlače stotine hiljada eura na godišnjem nivou, ali većina opština nije spremna da sa javnošću podijeli informaciju o kojim iznosima je riječ. Svega osam od 25 opština odgovorilo je na pitanje „Dana“ koliko novca su od 2018. do sada u 2023. godini isplatili građanima po sudskim presudama i vansudskim poravnanjima zbog ujeda pasa. Prema odgovorima koje smo dobili, iz budžeta Nikšića, Plužina, Berana, Kotora, Tivta, Herceg Novog, Mojkovca i Cetinja za te namjene je otišlo preko 1,6 miliona eura. Odgovore na ovo pitanje nijesmo dobili od Glavnog grada Podgorica, opština Bar, Budva, Andrijevica, Bijelo Polje, Gusinje, Danilovgrad, Žabljak, Kolašin, Petnjica, Plav, Pljevlja, Rožaje, Tuzi, Ulcinj i Šavnik.
Mojkovac plaćao i nastalu štetu
Problema sa psima lutalicama ima i u Mojkovcu, a u toj opštini kažu da su im u 2018. i 2019. godini upućena po četiri zahtjeva za isplatu štete zbog ujeda pasa lutalica. U 2020. dobili su tri takva zahtjeva, a 2021. pet, od čega je jedan zahtjev bio za isplatu štete po osnovu napada na koze od strane pasa lutalica. Kada je u pitanju 2022. godina, podnijeto im je deset zahtjeva, koliko su ih do sada dobili i u 2023. godini.
– Postupajući po gore navedenim zahtjevima, Opština Mojkovac je oštećenim licima sve ukupno uplatila sledeće iznose: 2018. ukupno isplaćen novčani iznos za sve zahtjeve iznosio je 1.840 eura, 2019 – 1.950 eura, 2020 – 1.400 eura, 2021 – 1.971 eura, 2022 – 3.700 eura, a 2023. do avgusta 2.100 eura – kazala je za „Dan“ Tanja Ćorić, portparol Opštine Mojkovac.
Da problem sa napadima pasa poprima zabrinjavajuće razmjere u Crnoj Gori svjedoče i podaci Instituta za javno zdravlje (IJZ). Kako su saopštili za „Dan“, prema podacima iz epidemioloških službi domova zdravlja i IJZ za imunizaciju protiv bjesnila, na području Crne Gore tokom 2022. godine registrovano je ukupno 977 povreda ili kontakata sa životinjama, od čega se oko 910 odnosi na pse.Tokom 2023. godine, prema podacima iz ambulante za imunoprofilaksu IJZ, zaključno sa početkom avgusta, registrovane su 224 povrede od pasa, u odnosu pas lutalica/vlasnički pas – 183/41. Podaci za ovu godinu iz ostalih epidemioloških službi na teritoriji Crne Gore trenutno nisu dostupni jer se oni prosleđuju IJZ na godišnjem nivou.
Nakon povrede od strane domaće ili divlje životinje pacijenti se najprije obraćaju ljekarima u Hitnoj medicinskoj pomoći, Domu zdravlja ili Urgentnom centru, kao i dječijoj hirurškoj ambulanti, gdje dobijaju određeni tretman (najčešće toaleta, prevoj, antitetanusna i antibiotska profilaksa, katkad i hirurška intervencija), u zavisnosti od situacije. Dalje se upućuju kod epidemiologa u ambulantu za imunoprofilaksu radi procjene rizika vezano za prenos bjesnila i preporuku antirabične zaštite. Kada su u pitanju vlasnički psi, vrši se veterinarski nadzor nad životinjom u trajanju od 10 dana i nakon toga postupa se u skladu sa izvještajem veterinara. S obzirom na to da je od 8. septembra 2022. godine Crna Gora dobila deklaraciju od Svjetske zdravstvene organizacije za životinje koja pokazuje da Crna Gora ispunjava zahtjeve zemlje slobodne od infekcije virusom bjesnila u skladu sa članom 8.14.2. Zdravstvenog kodeksa kopnenih životinja iz 2022. godine, rizik za prenos bjesnila prilikom ujeda psa lutalice je minimalan – kazali su nam iz Instituta.
Ne podnose svi prijave
Opština Herceg Novi ne posjeduje podatke o ukupnom registrovanom broju ujeda pasa lutalica jer građani ne prijavljuju ujede osim u slučajevima kada traže naknadu za nematerijalnu štetu. U Direkciji za imovinu i zastupanje Opštine Herceg Novi raspolažu podatkom da je od 2019. do avgusta 2023. prijavljeno 26 ujeda pasa, a na ime nadoknade štete isplaćeno je preko 8.000 eura.
– Napominjemo da je u ovim postupcima Opština isplaćivala naknadu solidarno sa DOO „Čistoća“ Herceg Novi, koja je, shodno ugovoru o povjeravanju poslova, nadležna za zbrinjavanje pasa lutalica sa teritorije opštine Herceg Novi u azilu na Dizdarici – navode iz Opštini Herceg Novi.
Opština Tivat je u posljednih pet godina primila ukupno 10 tužbenih zahtjeva za naknadu štete zbog ujeda pasa. Sekretarijat za inspekcijski i komunalni nadzor je sve prijave građana prosljeđivao Direkciji za imovinsko-pravne poslove, kao nadležnoj za zastupanje Opštine pred sudovima i drugim organima u skladu sa zakonom.
– U svim ovim postupcima Opština Tivat je solidarno odgovorna sa DOO Komunalno Kotor, pa je isplatila polovinu od cjelokupnog navedenog iznosa, odnosno po svim ovim presudama ukupan iznos na ime glavne stvari 4.300 eura – kažu iz Opštine Tivat.
Na teritoriji opštine Kotor povodom akcidenta – ujeda pasa od 2019. do avgusta 2023. registrovano je 19 prijava, a na ime odštete isplatili su 6.865,75 eura.
Stoga se, kako dodaju, svaki pacijent koji dođe u ambulantu za imunoprofilaksu zbog povrede od strane životinje, bilo da je nepoznatog ili poznatog vlasnika, posmatra kao individua i rizik se procjenjuje na osnovu dobijenih podataka, kako od strane pacijenta, tako i podataka koji su dostupni za razmatranje o mogućnosti prisustva virusa u određenoj sredini.
Iz Opštine Nikšić navode da su 2018. godine registrovana 334 ujeda pasa lutalica, u 2019 – 474, u 2020 – 491, u 2021 – 418, a u 2022 – 523.
– Na ime naknada štete izazvane ujedima/napadima pasa, po osnovu pravosnažnih presuda, sudskih i vansudskih poravnanja, isplaćeni su sledeći iznosi po godinama: u 2018. godini 239.974,64 eura, u 2019. godini 278.977,19 eura, u 2020. godini 339.552,30 eura, u 2021. godini 04.921,07 eura, a u 2022. godini 328.681,98 eura – preciziraju iz Opštine Nikšić.
Na teritoriji opštine Plužine u poslednjih pet godina zabilježena su četiri napada pasa lutalica na građane, zbog čega je iz budžeta za nadoknadu štete izdvojeno ukupno 1.800 eura. U prestonici Cetinje od 2018. do kraja 2022. registrovano je 55 ujeda pasa, a isplaćena nadoknada na ime štete iznosi ukupno 19.892 eura. Najviše novca isplatili su 2019. godine, kada je registrovano 15 ujeda pasa lutalica, što je budžet koštalo 6.457 eura.
U Opštini Berane kažu da troškove na ime štete zbog ujeda pasa lutalica snose solidarno sa lokalnim komunalnim preduzećem, a oni su po tom osnovu u poslednjih pet godina platili 52.775 eura. Isto toliko novca je platilo i lokalno komunalno preduzeće. Broj prijavljenih ujeda pasa u poslednje vrijeme raste, pa ih je 2018. bilo 42, a već sada u avgustu ove godine imali su 58 prijava.
Izvor-dan