Niet Rusland zou werken aan biologische wapens, maar de Verenigde Staten in laboratoria in Oekraïne. Het is een typisch staaltje Russische misleiding en zeker niet het eerste in de strijd, zegt expert in Russische misleiding Han Bouwmeester.
Dit artikel is afkomstig uit het AD. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.
Gistermiddag kwam zelfs de Veiligheidsraad van de Verenig- de Naties bijeen om het over de beschuldigingen met betrekking tot chemische wapens te hebben. Oekraïne heeft net als veel andere landen laboratoria waar infectieziektes worden bestudeerd, zoals recentelijk corona. Het gaat om wetenschappelijk onderzoek samen met de Verenigde Staten en de Europese Unie, benadrukte wereldgezondheidsorganisatie WHO.
Maar volgens Rusland werken de Verenigde Staten hier aan 'biologische militaire activiteiten'. Een beschuldiging die Amerika afdeed als 'totaal belachelijk'. Rusland zou dit verhaal volgens de Verenigde Staten gebruiken als excuus om juist zelf chemische wapens te kunnen inzetten.
"Zo kennen we Rusland", zegt universitair hoofddocent militaire strategie Han Bouwmeester, die promoveerde op de Russische misleiding in militaire conflicten. "Ze zijn niet de uitvinders van de misleiding, maar er wel ontzettend goed in. Ze proberen een verhaal zo te draaien dat Oekraïne in de beklaagdenbank komt."
Patroon
Het is volgens Bouwmeester een patroon dat in deze strijd eerder is gezien. Bijvoorbeeld toen de Russen Oekraïne ervan beschuldigden dat ze genocide zouden plegen in de opstandige regio's Donetsk en Luhansk.
Ook bij het bombardement op een ziekenhuis, afgelopen week, wordt de schuld bij de Oekraïners gelegd. Militairen zouden zich hebben verschanst in het ziekenhuis en het zou leegstaan. Daarom werd erop geschoten. "Wat bij dit ziekenhuis in Marioepoel is gebeurd is verschrikkelijk en ik denk ook niet dat de Russen dit met opzet hebben gedaan. Dit is nevenschade die ze ook niet willen. Ze treden misschien wat wreder op, maar zulke daden willen ze liever ook niet op hun naam hebben, want onbeschaafd zijn ze niet. Maar dan zie je dat ze het verhaal gaan verdraaien. Dat ze suggereren dat er militairen in het ziekenhuis zaten en dat de minister van Buitenlandse Zaken er nog een schep- je bovenop doet door te stellen dat Oekraïners mensen gebruiken als menselijk schild."
Slageneiland, hier zouden Oekraïense militairen zijn gedood nadat ze tegen de Russen 'Krijg de kolere' hadden geroepen. Het bericht bleek later onjuist.
Slageneiland, hier zouden Oekraïense militairen zijn gedood nadat ze tegen de Russen 'Krijg de kolere' hadden geroepen. Het bericht bleek later onjuist.
Foto: Archief
Verdraaien
Volgens Bouwmeester zouden Nederlanders vreselijk in hun maag zitten met zo'n incident, maar in Rusland is dat volgens hem anders. Ze hebben een cultuur om eerst te zwijgen als er iets misgaat. Als dat niet meer vol te houden is, ontkennen ze het en als ook dat niet houdbaar blijft, verdraaien ze het verhaal. Volgens Bouwmeester zijn daar in de geschiedenis genoeg voorbeelden van, denk aan de kernramp in Tsjernobyl in 1986 en recenter bij het neerhalen van MH17 in 2014.
In de strijd in Oekraïne proberen de Russen volgens Bouwmeester constant de zaak om te draaien. De Oekraïners zouden de terroristen zijn. Of ze worden beschuldigd van een nazibewind. Op enig moment kwamen er filmpjes naar buiten over gevechten in Charkov. Die werden door de Russen gebracht alsof het Oekraïense terroristen waren die de bevolking aanvielen. Militair profijt hebben ze van dit soort acties volgens Bouwmeester niet. "Maar Rusland probeert daarmee wel de publieke opinie te beïnvloeden. Daarmee behalen ze een strategisch voordeel. Want als het thuisfront je niet meer steunt, wordt zo'n operatie heel moeilijk."
Bij Oekraïne ziet Bouwmeester veel minder misleiding. Maar dat wil niet zeggen dat die er niet is. Het Slangeneiland-incident, kort na de invasie, zou er zo één kunnen zijn. Dertien Oekraïense militairen zouden daar zijn gesneuveld nadat ze aan een Russisch marineschip lieten weten dat ze 'de kolere' konden krijgen. Dat bericht bleek later niet te kloppen. "Het kan zijn dat het in de 'fog of war' niet duidelijk was wat er precies gebeurde. Aan de andere kant: de Oekraïense president Zelensky heeft ook bij de tv gewerkt. Hij weet hoe hij een goed verhaal moet houden. Dit zou ook heel goed misleiding geweest kunnen zijn om de Russen in een kwaad daglicht te stellen."
Maar volgens Bouwmeester heeft Zelensky het voordeel boven Poetin dat het Westen Oekraïne in zijn hart heeft gesloten. De Russen zijn de slechten, Oekraïne wordt onrecht aangedaan. "Dat bepaalt onze mening. Dus geloven we ook eerder wat de Oekraïense president zegt."
