Hürriyet yazarı Fatih Çekirge, Suriye ile normalleşme gündemine ilişkin olarak, "Esad, Putin’siz, PKK/YPG ise ‘Pentagon’suz yapamadığına göre... Rusya ve ABD bu normalleşme sürecinin neresinde olacak?" yorumunu yaptı.
"Böyle bir Suriye’de el sıkışma öyle kolay gözükmüyor" diyen Çekirge yazısında, "Suriye rejimi ısrarla 'Türkiye işgal ettiği topraklarımızı terk etsin' diyor. Biz de buna karşılık, 'Sen ülkendeki terörü durdur. Teröristleri temizle. Ve sığınmacıları kabul et' diyoruz. Gördüğünüz gibi Mısır’la aramızda bu denli karmaşık bir sorun yoktu. Yunanistan biz kimle sıkıntı yaşıyorsak o ülkeyle askeri anlaşma yaptığı için İsrail, Mısır, BAE gibi ülkelerle bizi kuşatmaya çalışıyordu. BAE, İsrail ve Mısır’la normalleşerek bu kurnazlığı kırdık. Tamam sıra Suriye’de... Ama arapsaçına dönmüş böyle bir durumda bu normalleşme nasıl olacak? Esad, Putin’siz.... PKK/YPG ise ‘Pentagon’suz yapamadığına göre... Rusya ve ABD bu normalleşme sürecinin neresinde olacak?" ifadesini kullandı.
Ne olmuştu?Suriye’de protestoların şiddetle bastırılmaya çalışılmasıyla 15 Mart 2011’de başlayan ve hala devam eden, terör örgütlerinden devletlere birçok tarafın dahil olduğu, 2. Dünya Savaşı sonrası dönemin en kanlı çatışmalarından olan Suriye İç Savaşı Şam yönetiminin Batı dünyasıyla bağlantısını kopardı. Şam’ın ülkenin bazı bölümlerinde kontrolü kaybetmesiyle oluşan güç boşluğundan faydalanan IŞİD gibi radikal İslamcı gruplar da savaşın tarafı haline geldi. Türkiye, savaş boyunca Esad’ı devirmeye çalışan muhalif gruplara destek verdi. Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı ve Ahmet Davutoğlu’nun Başbakanlığı’nda Türkiye, artan IŞİD saldırıları nedeniyle Şah Fırat Operasyonu’nun düzenleyerek TSK’yı Suriye’ye soktu ve Süleyman Şah’ın naaşını taşıdı. Türkiye, Suriye’nin kuzeydoğusunu terör örgütü olarak tanıdığı SDG’nin kontrol etmesini de bir ulusal güvenlik tehdidi olarak görüyor. ABD’nin IŞİD’le mücadele ve devamında SDG ile YPG’yi desteklemesi, Ankara-Washington hattında bir gerginlik konusu. Türkiye 2016'dan bu yana Suriye'nin kuzeyine 4 kapsamlı operasyon düzenledi. Bu harekatlar 2016'da Cerablus, El-Bab ve Halep'e yapılan Fırat Kalkanı, 2018'de Afrin ve Halep'e yapılan Zeytin Dalı, 2019'da Rasulayn ve Tel Abyad'a yapılan Barış Pınarı, 2020'de İdlib'e yapılan Bahar Kalkanı harekatları. Cumhurbaşkanı Erdoğan, savaş boyunca Esad karşıtı birçok söylem kullandı, Suriye liderine “katil”, “terörist” dedi, “Muhaliflerin Esad’ı indireceğini” söyledi. Bu dönemde birçok AKP yetkilisi ve iktidara yakın medya kuruluşu Esad’a ‘Esed’ diye hitap etmeye başladı. 2022’de Türk dış politikası İsrail, Mısır ve Ermenistan gibi geçmişte krizler yaşadığı ülkelerle normalleşme sürecine girerken Şam da gündeme geldi. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, 2022’nin Ağustos ayındaki bir konuşmasında Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile Ekim 2021’de görüştüğünü kamuoyuna duyurdu. Ankara’dan Şam ile de normalleşme sürecine girilebileceğine dair sinyaller gelmeye başladı. Cumhurbaşkanı, Endonezya’daki G20 liderler zirvesi sonrası yaptığı açıklamada, Esad ile ilgili soruya, “Siyasette ebedi olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Haziran seçiminden sonra bir sil baştan yapabiliriz” şeklinde konuşmuştu. Erdoğan 23 Kasım’da yaptığı grup toplantısında da, "Esad ile görüşme olabilir, siyasette küslük dargınlık olmaz eninde sonunda adımlarımızı atarız" dedi. Erdoğan ve Esad, son olarak 2011 yılında telefonda görüşmüştü. |
