De Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov is door de Russische president Vladimir Poetin benoemd tot kolonel-generaal, de op twee na hoogste functie in het Russische leger. Voor Ruslandkenner Ria Laenen (KU Leuven) is dat "het zoveelste teken dat het absoluut stormt in de hoogste machtsregionen in Moskou."
De Russische president Vladimir Poetin heeft Kadyrov persoonlijk op de hoogte gebracht van zijn promotie, laat hij weten op het socialemediakanaal Telegram. "Een grote eer", noemt hij het zelf.
BEKIJK - Ramzan Kadyrov kondigt zijn benoeming aan op Telegram:
Videospeler inladen...
Kadyrov geldt als een van de grootste voorstanders van de oorlog in Oekraïne. Hij heeft al meermaals opgeroepen tot drastische acties, zoals het inzetten van tactische kernwapens. Vorige week kondigde hij nog aan dat hij zijn drie tienerzonen klaarstoomt voor het front. Op Telegram postte hij een video waarin de jongens - 14, 15 en 16 jaar - met zware wapens in de weer zijn op een schietterrein.
BEKIJK - De tienerzonen van Kadyrov trainen voor het front:
Videospeler inladen...
Ramzan Kadyrov is sinds 2007 aan de macht in de deelrepubliek Tsjetsjenië. Hij kwam daar op jonge leeftijd met de goedkeuring van Poetin aan de macht om de separatistische regio in toom te houden. Dat doet hij met een bijzonder repressief en autoritair beleid. "Sindsdien heeft hij een absolute machtsbasis uitgebouwd in Tsjetsjenië", duidt professor Ria Laenen, regio-expert Rusland en Eurazië aan de KU Leuven. "We zouden kunnen spreken over een staat binnen de staat Rusland, of zelfs een superdictatuur binnen de dictatuur die Rusland ook geworden is vandaag."
Dat Kadyrov door Poetin wordt beloond met een hoge benoeming is voor Laenen "het zoveelste teken aan de wand dat het absoluut stormt binnen het Kremlin". "De officiële reden voor de benoeming is dat men Kadyrov erkentelijk is voor alles wat hij al gedaan heeft voor de strijd in Oekraïne", zegt ze. "Sinds het begin van de oorlog stuurt hij inderdaad zijn eigen eenheden naar het front. Die eenheden, die hij al jarenlang heeft, zijn een soort privé-leger dat op extreem brutale wijze te werk gaat. Er wordt gezegd dat ze zeer actief waren in Boetsja, waar later gruweldaden aan het licht zijn gekomen."
Ik vraag me soms af of Poetin Kadyrov nog wel helemaal onder controle heeft
Erkenning is de officiële uitleg voor de benoeming, maar ze roept ook vragen op over de machtsverhoudingen, in de eerste plaats tussen Poetin en Kadyrov. "Kadyrov is met de goedkeuring van Poetin aan de macht gekomen, maar hij heeft zo'n machtsbasis uitgebouwd dat ik me soms afvraag of Poetin hem wel nog helemaal onder controle heeft", zegt Laenen.
BELUISTER: Wat betekent de promotie van Ramzan Kadyrov?
De benoeming van Kadyrov wijst volgens haar ook op een interne machtsstrijd in het Kremlin. "Kadyrov doet heel zware uitspraken en schuwt de scherpe kritiek op het Russische ministerie van Defensie niet, dat volgens hem zware fouten maakt in de oorlog in Oekraïne. Zijn benoeming wordt daarom ook gezien als een blamage voor minister van Defensie Sergej Sjojgoe."
En wat in het naburige Dagestan?
Naast het Tsjetsjenië van Ramzan Kadyrov ligt Dagestan, dat de laatste weken ook al in de aandacht is geweest. Sinds de gedeeltelijke mobilisatie in Rusland duiken daar op sociale media filmpjes op van protest. "Tsjetsjenië en Dagestan liggen in de noordelijke Kaukasus, al jarenlang een woelige regio", zegt Laenen. "De filmpjes uit Dagestan zijn opvallend, ze tonen vrouwen die kritiek uiten waaruit duidelijk blijkt dat ze goed weten wat er aan de hand is in Oekraïne. Het zijn scènes die we de voorbije zeven maanden niet vaak hebben gezien."
Dagestan, en andere perifere regio's in Rusland, worden het zwaarst getroffen door de mobilisatie. Mannen uit die gebieden worden disproportioneel meer naar het front gestuurd. "Die ongelijke behandeling zijn ze in Dagestan beu. Dat hoor je niet alleen van de gewone bevolking die op straat komt, maar ook van verschillende stemmen bij de autoriteiten in Dagestan".
"De relatie tussen Moskou en meer perifere regio's is altijd balanceren geweest", duidt Laenen. "Bij Dagestan speelt dan vooral dat het een zeer arme regio is. De kloof met Moskou is gigantisch groot."
Ook de Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft de Russen uit de perifere regio's in een toespraak opgeroepen om niet te gaan vechten. "Hij is er zich natuurlijk van bewust dat de noordelijke Kaukasus historisch gezien de regio is geweest die de overheersing van Moskou het minst heeft gepikt. Hoe het zal evolueren, valt moeilijk te voorspellen. Maar er lijkt wel degelijk iets te broeien in Dagestan."