Έγιναν πολυεκατομμυριούχοι σε μερικούς μήνες με αγοραπωλησίες τουρκοκυπριακών περιουσιών. Τις αγόραζαν μισοτιμής και τις πωλούσαν σε πολλαπλάσια τιμή.
Το μεγάλο φαγοπότι που μαίνεται με τις τουρκοκυπριακές περιουσίες, σαφώς και δεν είναι σημερινό. Στο παρελθόν, όπου οι αγοραπωλησίες τουρκοκυπριακών περιουσιών έδιναν κι έπαιρναν, άλλαζαν χέρια δεκάδες εκατομμύρια ευρώ σε διάστημα μερικών μηνών. Εταιρείες ανάπτυξής, και όχι μόνο, είχαν κέρδη πέραν των €10 εκατ. από τρεις – τέσσερις αγοραπωλησίες τουρκοκυπριακών περιουσιών που έγιναν σε μερικούς μήνες. Οι περιπτώσεις αυτές εντοπίστηκαν από την Ελεγκτική Υπηρεσία και τέθηκαν υπόψη του Υπουργείου Εσωτερικών για τις δικές του ενέργειες με την υπόδειξη ότι, «δεν φαίνεται να παρουσιάζουν το στοιχείο της καλής πίστης εφόσον το τίμημα πώλησης είναι πολύ πιο χαμηλό από την αγοραία αξία της περιουσίας και οι αγοραστές προέβησαν σε σύντομο χρονικό διάστημα σε πώλησή της σε πολύ πιο ψηλές τιμές, ενώ παράλληλα αφορούν σε σημαντικής έκτασης και αξίας περιουσίες». Ωστόσο, τίποτα δεν έγινε. Η απάντηση που δόθηκε στην Ελεγκτική Υπηρεσία από το Υπουργείο Εσωτερικών είναι ότι, η διαφορά μεταξύ τιμής πώλησης και αγοραίας αξίας δεν συνιστά, σύμφωνα με τη Νομική Υπηρεσία, λόγο απόρριψης αίτησης αγοραπωλησίας τουρκοκυπριακής περιουσίας και ότι, μετά την τροποποίηση της νομοθεσίας το 2010, κύριος λόγος απόρριψης μιας αγοραπωλησίας τουρκοκυπριακής γης αποτελεί η κατοχή ελληνοκυπριακής ιδιοκτησίας περιουσίας στις κατεχόμενες περιοχές από τους Τουρκοκύπριους ιδιοκτήτες/κληρονόμους τής υπό πώληση περιουσίας.
Σημειώνεται ότι οι εν λόγω περιπτώσεις πώλησης τουρκοκυπριακών περιουσιών που έθεσε υπόψη του Υπουργείου Εσωτερικών η Ελεγκτική Υπηρεσία και παραθέτουμε πιο κάτω, έλαβαν χώρα πριν την τροποποίηση της νομοθεσίας το 2010! Συνεπώς, υπήρχε θέμα προς περαιτέρω διερεύνηση, όπως για παράδειγμα:
>> Πώς εντοπίζονταν οι τουρκοκυπριακές περιουσίες, οι ιδιοκτήτες ή και οι κληρονόμοι τους για να πωλήσουν τις περιουσίες τους; Αυτή η πληροφόρηση δεν μπορούσε να εξασφαλιστεί χωρίς τη βοήθεια προσώπων από το Κτηματολόγιο και από την Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών.
>> Ποιοι κρύβονταν πίσω από τις εταιρείες αυτές; Κάποιες εταιρείες αγόραζαν από τους Τουρκοκύπριους τις περιουσίες τους στις ελεύθερες περιοχές και ευθύς αμέσως κάποιες άλλες εταιρείες τις αγόραζαν σε πολλαπλάσιες τιμές. Γεγονός που δημιουργεί υποψίες ότι συνδέονταν μεταξύ τους και ενδεχομένως να γινόταν και ξέπλυμα χρήματος.
Τα παραπάνω ερωτήματα, όπως και πολλά άλλα που προκύπτουν, θα μείνουν αναπάντητα, διότι τον καιρό που διαπιστώθηκαν αυτές οι περιπτώσεις δεν κρίθηκε σκόπιμο να διερευνηθούν. Έτσι παρέμειναν στο σκοτάδι οι εταιρείες και τα πρόσωπα που βρίσκονταν πίσω από αυτές.
Περιπτώσεις που βγάζουν μάτι
Παραθέτουμε παρακάτω ενδεικτικά παραδείγματα που βγάζουν μάτι από την ετήσια έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας που κυκλοφόρησε ειδικά για τις τουρκοκυπριακές περιουσίες το 2015:
>> Τουρκοκυπριακό τεμάχιο έκτασης 9.430 τ.μ. στην Αγία Παρασκευή Λακατάμιας αγοράστηκε από εταιρεία στις 20/6/2008 προς €478.408, ενώ η εκτιμώμενη αγοραία αξία ήταν €1.196.021. Κατά το έτος 2012 το πιο πάνω τεμάχιο διαχωρίστηκε σε 11 οικόπεδα, από τα οποία τα πέντε πωλήθηκαν σε ιδιώτες με δηλωθείσα τιμή πώλησης τις €980.000, ενώ η αγοραία αξία τους εκτιμήθηκε στο €1.093.000. Τα υπόλοιπα έξι οικόπεδα είχαν συνολική αγοραία αξία €1.165.300 σε τιμές 2013.
>> Τουρκοκυπριακό τεμάχιο έκτασης 7.935 τ.μ. στον Άγιο Σπυρίδωνα Λεμεσού αγοράστηκε από εταιρεία με δηλωθείσα τιμή πώλησης τις €469.865 στις 16/5/2007, ενώ η εκτιμώμενη αγοραία αξία ήταν €541.627 και πωλήθηκε σε άλλη εταιρεία στις 10/4/2008, δηλαδή 11 μήνες μετά προς €2.904.000.
>> Τουρκοκυπριακό τεμάχιο έκτασης 13.713 τ.μ. στα Περβόλια Λάρνακας αγοράστηκε από εταιρεία προς €1.537.741 στις 18/7/2007. ενώ η εκτιμώμενη αγοραία αξία ήταν €1.708.601, και πωλήθηκε σε άλλη εταιρεία την 1/11/2007, δηλαδή τρεις μήνες μετά, προς €3.613.692.
>> Τουρκοκυπριακό τεμάχιο έκτασης 33.111 τ.μ. στα Περβόλια Λάρνακας αγοράστηκε από εταιρεία προς €3.417.203 στις 2/10/2007, ενώ η εκτιμώμενη αγοραία αξία ήταν €7.346.986 και πωλήθηκε σε άλλη εταιρεία στις 7/12/2007, δηλαδή δύο μήνες μετά, προς €8.884.728.
>> Τουρκοκυπριακό τεμάχιο έκτασης 17.428 τ.μ. στα Περβόλια Λάρνακας, το οποίο αγόρασε εταιρεία προς €1.537.741 στις 2/10/2007, ενώ η εκτιμώμενη αγοραία αξία ήταν €3.417.203, πωλήθηκε σε εταιρεία στις 7/2/2008, δηλαδή τέσσερις μήνες μετά, προς €4.015.213.
Σε Πύλα και Ποταμιά
Η ακίνητη περιουσία που ανήκει σε Τουρκοκύπριους μόνιμους κάτοικους Πύλας και Ποταμιάς δεν βρίσκεται υπό τη διαχείριση του Κηδεμόνα, δηλαδή του Υπουργού Εσωτερικών, καθώς οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι τών εν λόγω κοινοτήτων δεν εγκατέλειψαν τις ελεύθερες περιοχές κατά την περίοδο της τουρκικής εισβολής του 1974. Απαιτείται, ωστόσο, η εξασφάλιση άδειας από τον υπουργό Εσωτερικών με σκοπό να ελέγχεται εκ των προτέρων κατά πόσον οι αγοραπωλησίες γης σε Πύλα και Ποταμιά θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια ασφάλεια. Η ερμηνεία του όρου «δημόσια ασφάλεια» αφορά στο κατά πόσον η περιουσία βρίσκεται πλησίον στρατιωτικών εγκαταστάσεων ή και αμυντικών έργων, και αν η τυχόν διαφοροποίηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος επηρεάζει την ασφάλεια του κράτους εν γένει. Κριτήριο αποτελεί, επίσης, η τοποθεσία της ιδιοκτησίας, δηλαδή η τυχόν γειτνίασή της με περιοχές που δεν ελέγχονται από τη Δημοκρατία, αλλά από τις κατοχικές δυνάμεις.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία εντόπισε περιπτώσεις αγοραπωλησιών που αφορούσαν σε μεγάλης έκτασης και αξίας περιουσίες, για τις οποίες ο διευθυντής της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών σε επιστολές του εξέφραζε τις επιφυλάξεις του κατά πόσο δικαιολογείτο να δοθεί άδεια για πώληση, έστω και αν αυτές δεν υπόκεινται στη διαχείριση του Κηδεμόνα και εισηγείτο την επιδίωξη απαλλοτρίωσης για τις ανάγκες των προσφύγων, λόγω έλλειψης διαθέσιμης κρατικής γης. Ωστόσο, ο αρμόδιος για το θέμα λειτουργός του Υπουργείου Εσωτερικών, σε σχετικά σημειώματα προς τον υπουργό Εσωτερικών, τα οποία εντόπισε η Ελεγκτική Υπηρεσία, εξέφραζε την άποψη ότι η εισήγηση του διευθυντή της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών είναι μάλλον άστοχη και σπασμωδική χωρίς τη δέουσα έρευνα/μελέτη, ενώ θα προσκρούει τέτοια ενέργεια σε προσφυγή των Τουρκοκύπριων ιδιοκτητών στο δικαστήριο.
Πιο κάτω παραθέτουμε ορισμένα παραδείγματα που καταγράφει σε έκθεσή της η Ελεγκτική Υπηρεσία τα οποία μιλούν από μόνα τους:
>> Πώληση σε εταιρεία δύο τουρκοκυπριακών τεμαχίων στην περιοχή της Πύλας, έκτασης 6.767 τ.μ. και 15.588 τ.μ. αντίστοιχα. Οι Τουρκοκύπριοι ιδιοκτήτες κατέθεσαν βεβαίωση ότι είναι κάτοικοι Πύλας. Τα δύο τεμάχια είχαν αγοραία αξία κατά την πώληση ύψους €1.000.000 και €2.130.000 αντίστοιχα, ενώ η τιμή πώλησης καθορίστηκε σε €563.838 και €1.135.623 αντίστοιχα.
>> Πώληση σε εταιρεία τεμαχίου έκτασης 33.111 τ.μ. στην Πύλα, με την αγοραία αξία του τεμαχίου κατά την πώληση να ανέρχεται στα €4.271.504 και τη συμφωνηθείσα τιμή πώλησης στα €2.743.160.
>> Πώληση σε εταιρεία έξι τουρκοκυπριακών τεμαχίων γης στην Πύλα, συνολικής έκτασης 26.219 τ.μ., με τιμή πώλησης €1.717.788, ενώ η αγοραία τους αξία εκτιμήθηκε στα €2.053.806. Τα περισσότερα τεμάχια γης αποξενώθηκαν σε συνδεδεμένες εταιρείες.
>> Πώληση από Τουρκοκύπριο κάτοικο Πύλας σε εταιρεία τριών τεμαχίων γης συνολικής έκτασης 37.646 τ.μ. με αγοραία αξία €4.203.159 και τιμή πώλησης τα €3.221.397 και αποξένωσή τους σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα με κέρδος πέραν των €2,8 εκατ., καθώς πωλήθηκαν για το ποσό των €6.079.620. «Τα πιο πάνω ποσά δημιουργούν εύλογα ερωτήματα για τον τρόπο με τον οποίο έγινε η εκτίμηση από το Κτηματολόγιο» παρατήρησε στην έκθεση της η Ελεγκτική Υπηρεσία, αλλά ουδείς ασχολήθηκε.
Κατείχε παράνομα 1,8 εκατομμύρια τ.μ. τουρκοκυπριακής γης
Ένας από τους 16 υπαλλήλους της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσίων που θα ελεγχθεί για την τεράστια τουρκοκυπριακή περιουσία, σε έκταση και αξία, που βρέθηκε στην κατοχή, τόσο του ιδίου όσο και στενών συγγενών του, αποκαλύπτεται ότι είχε τεθεί κάτω από το μικροσκόπιο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας πριν μερικά χρόνια. Παρ' όλο που καταγγέλθηκε από τότε στο Υπουργείο Εσωτερικών ότι παράνομα κατέχει τουρκοκυπριακή περιουσία, δεν διώχθηκε, ούτε ποινικά, ούτε πειθαρχικά. Ούτε, βεβαίως, πήραν πίσω τις τουρκοκυπριακές περιουσίες που κατείχε ο δημόσιος υπάλληλος με τους συγγενείς του. Αντί αυτού, το Υπουργείο Εσωτερικών μείωσε την τουρκοκυπριακή γη που είχε στην κατοχή του ο εν λόγω δημόσιος υπάλληλος και που προφανώς υπενοικίαζε από 1.825.447 τ.μ. γης που κατείχε αρχικά στις 884.622 τ.μ.
Ειδικότερα, η υπόθεση τέθηκε κάτω από το μικροσκόπιο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας κατά το έτος 2014 κατόπιν γραπτής καταγγελίας που υποβλήθηκε και αφορούσε Τουρκοκύπριους που μισθώνουν τουρκοκυπριακές περιουσίες, οι οποίοι δεν εγκατέλειψαν τις ελεύθερες περιοχές κατά ή μετά την τουρκική εισβολή το 1974 και κατοικούν στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές. Στην καταγγελία κατονομαζόταν δημόσιος υπάλληλος της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών, ο οποίος εκμεταλλευόμενος τη θέση του εξασφάλισε για τον ίδιο και για τους συγγενείς του τη διαχείριση τεράστιας τουρκοκυπριακής περιουσίας που αφορούσε γεωργική γη, κατοικίες για ιδιοκατοίκηση, εξοχικές κατοικίες, αποθηκευτικούς χώρους και χώρους για ανέγερση επαγγελματικού υποστατικού. Η εν λόγω καταγγελία είχε αποσταλεί και στο Υπουργείο Εσωτερικών.
Όπως διαφάνηκε από την έρευνά της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, κανένα από τα εν λόγω πρόσωπα περιλαμβανομένου του δημοσίου υπαλλήλου δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που θέτουν οι σχετικοί νόμοι και κανονισμοί για παραχώρηση τουρκοκυπριακής περιουσίας. Αναφορικά με τον καταγγελθέντα δημόσιο υπάλληλο, η Ελεγκτική Υπηρεσία ζήτησε τη διεξαγωγή έρευνας για να διαπιστωθεί κατά πόσον προκύπτουν ποινικά ή και πειθαρχικά αδικήματα. Αντί δίωξης αποφασίστηκε στις 15/4/2016 η μείωση της γεωργικής γης που κατείχε παράνομα.
Μέσα από την επικείμενη έρευνα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας επιβάλλεται να αποκαλυφθούν ποιοι και γιατί συγκάλυψαν την υπόθεση του συγκεκριμένου δημόσιου υπαλλήλου, ο οποίος μέχρι και σήμερα κατέχει και αξιοποιεί ο ίδιος και μέλη της οικογένειάς του τεράστια τουρκοκυπριακή περιουσία.
