Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Μπολόνια ανακάλυψαν ένα βασικό γονίδιο που βοηθά στην επούλωση της καρδιακής βλάβης μετά από μια καρδιακή προσβολή.
Σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Cardiovascular Research , μια κατηγορία στεροειδών ορμονών που ονομάζονται γλυκοκορτικοειδή, οι οποίες προάγουν την ωρίμανση των κυττάρων μετά τη γέννηση και αναστέλλουν τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό, μπορεί να ευθύνονται εν μέρει για την ανικανότητα του καρδιακού μυός να ανακάμψει μετά από καρδιακή προσβολή.
«Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι τα γλυκοκορτικοειδή λειτουργούν ως σημαντικό φρένο στην καρδιακή αναγεννητική ικανότητα. Η αναστολή τους έδειξε πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα στην αποκατάσταση του κατεστραμμένου καρδιακού ιστού», εξηγεί ο Gabriele D'Uva, καθηγητής στο Τμήμα Πειραματικής, Διαγνωστικής και Ειδικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Μπολόνια και συντονιστής της μελέτης.
Μία από τις μεγαλύτερες αιτίες θανάτου στον πλανήτη είναι οι καρδιακές παθήσεις και αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι ο καρδιακός ιστός δεν μπορεί να αναγεννηθεί όπως άλλοι ιστοί του σώματος. Τα κύτταρα των καρδιακών μυών πεθαίνουν κατά τη διάρκεια ενός εμφράγματος του μυοκαρδίου και αντικαθίστανται από ουλώδη ιστό που δεν μπορεί να συσπαστεί. Εάν η βλάβη είναι σοβαρή, μπορεί να προκληθεί καρδιακή ανεπάρκεια, κατά την οποία η καρδιά δεν μπορεί να αντλήσει αρκετό αίμα για να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του σώματος. Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης μπορεί να επιφέρει δυνητικά μια σειρά από επιβλαβείς επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένου του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου.
«Σε αντίθεση με τους περισσότερους ιστούς του σώματός μας, οι οποίοι ανανεώνονται καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής μας, η ανανέωση του καρδιακού ιστού στην ενήλικη ζωή είναι εξαιρετικά χαμηλή, σχεδόν ανύπαρκτη», επιβεβαιώνει ο καθηγητής D'Uva και συνεχίζει: «Αυτό είναι συνέπεια τόσο του πολύ χαμηλού ποσοστού πολλαπλασιασμού των καρδιακών μυϊκών κυττάρων όσο και της απουσίας σημαντικού πληθυσμού βλαστοκυττάρων για αυτόν τον ιστό. Η σοβαρή βλάβη στην καρδιά, που προκαλείται για παράδειγμα από έμφραγμα του μυοκαρδίου, είναι επομένως μόνιμη».
Προκειμένου να βρεθεί ένας τρόπος να αντιστραφεί αυτή η αναγεννητική ανικανότητα της καρδιάς, οι επιστήμονες εστίασαν στα γλυκοκορτικοειδή, που είναι μια κατηγορία ορμονών που παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη, στον μεταβολισμό, στην ομοιόσταση και στη διαχείριση στρεσογόνων καταστάσεων.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η έκθεση καρδιακών μυϊκών κυττάρων νεογνών ποντικιών σε αυτές τις ορμόνες προκάλεσε απώλεια της πολλαπλασιαστικής τους ικανότητας. Αναλύοντας τον καρδιακό ιστό κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας μετά τη γέννηση, διαπίστωσαν μια αύξηση στην ποσότητα του υποδοχέα γλυκοκορτικοειδών (GR), που υποδηλώνει ότι η δραστηριότητα των γλυκοκορτικοειδών αυξάνεται μετά τη γέννηση.
Αυτή η διαπίστωση οδήγησε στην υπόθεση ότι τα γλυκοκορτικοειδή μπορεί να είναι υπεύθυνα για την ωρίμανση των καρδιακών μυϊκών κυττάρων εις βάρος της αντιγραφικής και αναγεννητικής τους ικανότητας. Πρόκειται για μια ιδέα που έχει ήδη αποδειχθεί στο ζωικό μοντέλο χρησιμοποιώντας εξελιγμένες τεχνικές μοριακής βιολογίας.
Η διαγραφή του γονιδίου του υποδοχέα γλυκοκορτικοειδών είχε ως αποτέλεσμα τη μειωμένη διαφοροποίηση των καρδιακών μυϊκών κυττάρων. Τα κύτταρα, δηλαδή παραμένουν σε ανώριμη κατάσταση, γεγονός που οδηγεί σε αύξηση της διαίρεσης τους σε νέα καρδιακά κύτταρα.
«Η διαγραφή του γονιδίου υποδοχέα των γλυκοκορτικοειδών αποδεικνύεται ότι αυξάνει την ικανότητα των κυττάρων του καρδιακού μυός να αναπαράγονται μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου, προάγοντας μια διαδικασία αναγέννησης της καρδιάς μέσα σε λίγες εβδομάδες», προσθέτει ο καθηγητής D'Uva. Παρόμοια αποτελέσματα έχουν παρατηρηθεί επίσης και μέσω της χορήγησης ενός φαρμάκου αναστολέα του υποδοχέα GR που έχει ήδη εγκριθεί για κλινική χρήση σε ανθρώπους.
Πηγή: SciTechDaily
