GEORGE TOWN: Festival Bon Odori, yang akan disambut di Malaysia bulan depan, telah berkembang di Jepun sejak 500 tahun lalu daripada sebuah upacara keagamaan menjadi sebuah acara untuk menyatukan semula keluarga dan rakan.
Karya sastera yang ada menjejakinya kepada kisah seorang budak lelaki yang kehilangan ibunya kepada hantu kelaparan. Apabila budak lelaki itu, seorang pengikut Buddha, bertanya kepada Buddha cara untuk membebaskan ibunya, dia diberitahu untuk memberi persembahan kepada sami pada hari ke-15 dalam bulan ketujuh.
Perkara ini dituruti budak lelaki itu dan ibunya dibebaskan, maka dia menari untuk menyambut kepulangan ibunya.
Kisah ini mempunyai kaitan dengan Sutra Ullambana Buddha, yang juga menyokong Festival Hantu Lapar Cina.
Pakar budaya Jepun Masatoshi Soeda berkata, bagi orang Jepun, ia disambut untuk meraikan kepulangan nenek moyang mereka dari syurga.
Soeda adalah pengarah Pusat Kebudayaan Jepun Universiti Sains Malaysia-Universiti Pengajian Asing Kyoto.
Beliau berkata, Bon Odori telah membuang makna keagamaannya walaupun ia berakar umbi dalam agama Buddha.
“Untuk meraikan kepulangan nenek moyang, kami menari bersama-sama menyambut mereka,” katanya kepada FMT.
“Dalam masyarakat Jepun kontemporari, ia telah berkembang menjadi festival kebudayaan yang diadakan pada musim panas. Terdapat tarian rakyat tradisional dan yosakoi (sebuah tarian rancak).
“Ia turut disambut dengan cara yang sama di Malaysia. Orang ramai datang memakai yukata (jubah musim panas) dan berseronok sambil menonton tarian yosakoi.
“Tiada apa-apa yang bersifat keagamaan tentang Bon Odori pada zaman ini. Ia adalah masa untuk bersatu semula dengan keluarga dan rakan-rakan.”
Soeda berkata, Bon Odori adalah masa terbaik untuk mencari rakan baharu dan menikmati makanan Jepun.
Seorang lagi pakar budaya Jepun, Clement Liang daripada Universiti Ritsumeikan berkata, Bon Odori mempunyai akar dalam budaya Asia mengingati mereka yang telah pergi melalui doa dan ritual lain.
Katanya, sambutan tempatan Bon Odori mempunyai fungsi untuk memperbaiki hubungan antara Malaysia dan Jepun selepas pengalaman pahit Perang Dunia II.
“Kedua-dua negara menderita. Ramai orang Malaya dan Jepun terbunuh,” katanya.
“Bon Odori adalah satu peluang yang sangat baik untuk menyatukan (kedua-dua) negara kita. Kita biarkan perang berlalu dan tidak mahu perkara itu berulang pada masa akan datang. Kita belajar tentang budaya Jepun, dan mereka belajar tentang budaya kita.
“Itulah hakikatnya. Jika tidak mahu ambil bahagian, boleh perhati. Tidak perlu menari atau melakukan apa-apa.”
Menteri di Jabatan Perdana Menteri (Hal Ehwal Agama) Idris Ahmad baru-baru ini menasihatkan umat Islam agar tidak mengambil bahagian dalam festival itu, kerana ia mempunyai pengaruh daripada agama selain Islam.
Liang berharap kenyataan menteri itu tidak akan menakutkan populasi pelabur Jepun yang besar di Malaysia.
Beliau berkata, acara itu penting bagi lebih 10,000 ekspatriat Jepun di Lembah Klang dan lebih 2,000 orang Jepun di Pulau Pinang.
Festival tahunan itu, anjuran masyarakat Jepun di Malaysia, kembali diadakan semula selepas berehat selama dua tahun disebabkan wabak Covid-19. Ia akan diadakan di Shah Alam pada 16 Julai dan di Pulau Pinang pada 30 Julai.
Salah satu penganjurnya, Kelab Jepun Kuala Lumpur, menyifatkan Bon Odori yang mula diadakan Malaysia pada 1977 sebagai “acara kecil-kecilan” bagi ekspatriat Jepun untuk membolehkan anak-anak mereka mendalami budaya Jepun.
Katanya, ia telah berkembang “menjadi acara tahunan yang ditunggu-tunggu, disertai kira-kira 35,000 orang setiap tahun”.
