Համաձայն «Հեղինակային իրավունքի եւ հարակից իրավունքների մասին» օրենքի՝ լրատվական նյութերից քաղվածքների վերարտադրումը չպետք է բացահայտի լրատվական նյութի էական մասը: Կայքում լրատվական նյութերից քաղվածքներ վերարտադրելիս քաղվածքի վերնագրում լրատվական միջոցի անվանման նշումը պարտադիր է, նաեւ պարտադիր է կայքի ակտիվ հղումի տեղադրումը:
«Առավոտն» ահազանգ էր ստացել Երեւանի Արաբկիր համայնքի Ավետիս Ահարոնյան-5 հասցեի հետ կապված: Ասվում էր, որ ողջ շենքի տարածքը փակված է, անհասկանալի պատնեշներ են հայտնվել այնտեղ, եւ քանի որ մենք տարիներ առաջ անդրադարձել էինք շենքի հետ կապված մի խնդրի, դիմել էին հեղինակիս:
Նախ, 2017 թվականի հոկտեմբերի 5-ին՝ «Արվեստի գործը չի կարելի «արգելափակել»» հոդվածով, անդրադարձել էի Արաբկիր համայնքի Ավետիս Ահարոնյանի փողոցի «Բիլայն» գրասենյակի շենքի պատին, որի ցուցանակի՝ «Կյանքն է ուրախ, երբ միասին ենք» պաստառը արգելափակել էր 1977թ. բացառիկ խճանկար, որը կյանքի է կոչվել 60-ականների ճանաչված նկարիչներ Հրայր Կարապետյանի, Կարապետ Եղիազարյանի, Վաղինակ Մանդակունու եւ Խաչատուր Գյուլամիրյանի շնորհիվ: Նման խճանկար պատ կա նաեւ ՌԴ Ռյազան քաղաքում, երկու անգամ մեծ է հայաստանյանից եւ դարձյալ հեղինակը Հրայր Կարապետյանն է:
«Բիլայն» ընկերությունը, որը զբաղեցնում էր այդ շենքը, անմիջապես արձագանքեց մեր հրապարակմանը: ««Առավոտի» հոկտեմբերի 13-ի «Բիլայնը» հանեց ցուցապաստառը» հրապարակմամբ տեղեկացրինք այդ մասին. «Հրապարակումից հետո «Բիլայն» ընկերությունը հանել է ցուցապաստառը, մաքրել շենքի այն հատվածը, որը փակում էր երկրորդ մեծադիր խճանկարը», ինչպես նաեւ հետագայում մեզ հրավիրեցին խճանկարի հեղինակների անունով հուշատախտակ փակցնելու արարողությանը: Ընկերությունն այդ ժամանակ կապ հաստատեց Մեծ Բրիտանիայում բնակվող Հրայր Կարապետյանի որդու՝ նկարիչ Արմեն Կարապետյանի հետ:
Ի՞նչ է կատարվում հիմա, ինչի ականատեսը դառանք մենք:
Շենքն ամբողջությամբ փակված էր լուսանկարում պատկերված պատնեշով, հազիվ երեւում էր շենքի մի փոքրիկ հատվածը: Երբ լուսանկարում էի, տեղի բնակիչներից մոտեցան, որոնք հարցիս, թե փնտրում եմ նախկին գրասենյակը, ասացին, թե մոտ չորս տարի առաջ շենքը վաճառվել է եւ գրասենյակն այլեւս այստեղ չէ:
Իմ ջանքերը՝ ճշտելու, շենքը «գործո՞ւմ է», ապարդյուն էին: Մի նեղ կիսաբաց դռնով երբ հայտնվեցի փակ տարածքում, ներսից անմիջապես դուրս եկավ պահակը, եւ հարցրեց՝ ի՞նչ եմ ուզում: Ներկայացա, խնդրեցի կանչի որեւէ մեկին, ով կպատասխանի շենքի հետ կապված հարցերիս: Զրուցակիցս տնտեսվար ներկայացած Երվանդ Գրիգորյանն էր, ով ասաց, որ իրենք շինարարություն են սկսելու, շինարարական ընկերություն են, քանդվելու է ողջ շենքը:
Հարցիս, թե երկու պատերի մեծադիր խճանկարները ի՞նչ են լինելու, նա ասաց, որ քսան օրից դրանք հանվելու են պատերից, հետագայում շինարարությունից հետո նորից ամրացվելու համար:
Մեծադիր խճանկարները հայ գիտնականներին, գիտությունը, աշխատանքը, դեպի տիեզերք մեր ճախրանքը, երազանքը փառաբանող եզակի նմուշներ են, խճաքարերով հավաքված: Ու թե տեխնիկապես հեղինակային այս գործը, որը ժամանակին ՀԽՍՀ պետական մրցանակի էր ներկայացված, ինչպես զերծ կմնա անհարկի միջամտության արդյունքում ձեւախեղումից, պատկերացնելն անգամ անհնար է:
Երեկ ես հեռակապով կապվեցի լոնդոնաբնակ նկարիչ Արմեն Կարապետյանի հետ՝ Հրայր Կարապետյանի որդու: Նա անտեղյակ էր, նրան տեղյակ չեն պահել այս ֆանտաստիկ արժեքի «տարհանման» մասին: Մենք գործ ունենք հեղինակային իրավունքի իրավահաջորդի իրավունքները չհարգելու փաստի հետ, չիրազեկելու հետ:
Նա մինչ օրս պահպանում է այդ եզակի կառույցի մասին մասնագիտական էսքիզները, խոսքը, ու նախապես չհարգել դա, հաշվի չնստել դրանց հետ, մեղմ ասած, անփութություն էլ չի, հանցավորություն է:
Ռուզան ՄԻՆԱՍՅԱՆ
Հ.Գ. Խոսքս ուղղում եմ նկարիչներին, արվեստագետներին, մասնագիտական խոսքը ձեր շատ կարեւոր է, արդյոք հնարավո՞ր է խճանկարները տեղահանել՝ առանց վնասելու դրանք: Պատրաստ ենք լսել կողմերին:
Նկարները՝ հեղինակի
