Украины дайн үргэлжилсээр, улс орнууд түгшсээр байна

Украины дайн үргэлжилсээр, улс орнууд түгшсээр байна

Манай улсын хойд хөрш Оросын Буриад улсад бараг өдөр бүр Буриад цэргийг оршуулж байна.Нэг айлын хоёр хүү ч Украины 

дайнд амь үрэгдсэн аж.Энэ дайнд Оросын армид дайчлагдсан Дагестан, Буриад улсын цэргүүд хамгийн ихээр алагдаж байгаа ажээ. Буриад цэргийн оршуулга дээр Буриад улсын төрийн тэргүүний орлогч дарга Б.Цыренов: “ Буриад цэргүүд амиа дэмий алдаагүй.Тэд Орос орныг агуу болгох гэж амиа өргөсөн.Орос орныг хэн ч ялж байгаагүй, Орос орныг хэн ч ялж чадахгүй” хэмээн мэдэгдэл хийв.Энэ юу гэсэн үг вэ? Орос орныг агуу болгох гэж  Украинд довтолж дайнд  амь үрэгдэх нь баатарлаг явдал гэж үү. Буриад хөвгүүдийн  амь нас ийм хямдхан гэж үү. Оросын Буриад улс бол бүс нутагтаа хамгийн ядуу улсын нэг юм. Буриад залууст мөнгө олох хоёрхон зам байдаг аж. Нэг нь Оросын хойд нутаг явж ажиллах. Нөгөө нь Оросын армид гэрээгээр алба хаах гэсэн зам байдаг гэнэ.

Эдүгээ 100 гаруй буриад залуус Украины дайнд амиа алджээ. Цөөхөн хүн амтай  Буриад улсын залуус ингээд өдөр бүр энэ утгагүй дайнд амиа алдаад байх уу? 

Эдүгээ Украинд хийж байгаа Оросын түрэмгийлэл улам өргөжиж байна. НҮБ-ын мэдэгдсэнээр Украйнд Оросын түрэмгийллийн балгаар 2022 оны 2-р сарын 24 -наас 4-р сарын 28-ны хооронд 2829 энгийн иргэд алагдаж, 200 хүүхэд амь насаа алдаж Украины олон хотууд Оросын бөмбөгдөлт, пуужинд өртөж газартай тэгшлэгдсэн байна. Украины Буча хотод Оросууд 400 энгийн иргэдийг хөнөөжээ.Гарыг нь хүлээд буудаад байсан аж. Краматорск хотын галт тэрэгний вокзал дээр дүрвэхээр хүлээж байсан хүмүүс рүү Оросууд пуужин харваж вокзал дээр байсан 59 энгийн иргэн үхэж, 5 хүүхэд алагдаж 100 гаруй хүн шархаджээ. Олон арван Украин бүсгүйчүүд Орос цэргийн хүчирхийлэлд өртжээ.   

4-р сарын 28- ны өдөр Оросын арми Мариуполь хотыг пуужингаар харваж газар дор байрлаж байсан цэргийн госпиталийг устгажээ. Мариуполь хотын 90.0 хувь нь бөмбөгдүүлж юу ч үгүй сүйрчээ. Энэ хотын иргэд цахилгаангүй, усгүй болсон байна. Оросууд Киев хотыг пуужингаар харваж энгийн орон сууцны хороолол эвдэрч сэтгүүлч бүсгүй амь үрэгдэв. Украины олон хотын иргэд хоёр сар шахам байшингийн подвал, хотын метронд толгой хоргодож байна. Украины 10 сая хүн ямар нэг байдлаар дүрвэлт хийжээ.Украины 44 сая ард түмэн дайнаас болж маш хүнд байдалтай байна.Би Монголын жирийн л нэг сэхээтэн хүн бөгөөд өрнө дахин, дорно дахины түүхийг залуу наснаасаа эхлэн ихэд сонирхож бие дааж судалсан л даа. 

Өнөөдрийн Украйнд хийсэн Оросын түрэмгийлэлийг хараад түрэмгийлэгч улс ямар уриа сурталчилгаатайгаар хэдэн цагт дайныг эхлүүлж  байсныг гэнэт саналаа.Түрэмгийлэгч нарын уриа лоозон, хоосон амлалт, гэнэтийн довтолгоо хоорондоо ямар адилхан юм бэ?

 Манай Германий вермахтын ялгуусан арми коммунистуудад боолчлогдсон Зөвлөлтийн ард түмнийг харгис большевикууд, шуналт еврей нараас чөлөөлөхөөр эрэлхэгээр тулалдаж байна. Бид ялна.

Германий Вермахтын арми зөвлөлтийн эсрэг дайн зарлалгүйгээр гэнэтийн довтолгоог өглөөний 04 цагт бүх фронтоор  эхэлж хамгийн түрүүнд  Зөвлөлтийн цэргийн нисэх онгоцны буудал, цэргийн нисэх онгоцууд, цэргийн обьектуудыг бөмбөгдөж, бүх холбоог таслав. Германий Зөвлөлтийн  эсрэг Барбаросса хэмээх цахилгаан дайн ингэж эхлэв. Энэ дайн 4 жил үргэлжилсэн.

.     

Манай Оросын ялгуусан арми Украйны ард түмнийг харгис нацистууд болон бандерчуудаас чөлөөлөхөөр цэргийн тусгай ажииллагаа явуулж эрэлхэгээр тулалдаж байна. Бид ялна.

Оросын арми Украины эсрэг дайн зарлалгүйгээр гэнэтийн блиц криг довтолгоог өглөөний 04 цагт эхэлж хамгийн түрүүнд Украины цэргийн нисэх онгоцны буудал, цэргийн нисэх онгоцууд,  цэргийн обьектуудыг бөмбөгдөж пуужингаар харваж цэргийн  харилцаа холбоог таслав. Энэ дайн хэдэн сар, жил үргэлжлэхийг хэн ч үл мэднэ.

Украинд довтолсон Оросын армийн бодит байдлыг өнөөдөр харахад тэд тийм ч их хүчирхэг орчин үеийн арми биш байна гэсэн дүгнэлтийг өрнөдийн шинжээчид хийжээ. Орос улс нэг жилд 60-100 тэрбум долларыг цэргийн зардалд зарцуулдаг. Гэтэл тийм их мөнгийг Оросын армийн генералууд  дундаас нь хулгайлж хувьдаа завшиж байдгаас болж  цэргийн техник нь хуучирч хоцрогджээ. 

БТР-ийн дугуйнууд нь Хятадын чанаргүй дугуй тул намагтай шавартай газар амархан хагарч байв. Зарим пуужингийн чип нь аль жараад оны үеийнх байв. Цэргүүдийн хоол хүнсэнд аль 2015 онд үйлдвэрлэсэн хугацаа нь дууссан консервнүүд ирж байв.Украиныг түрэмгийлсэн Орос цэргүүдийн ихэнхи нь цэрэгт шинээр татагдсан туршлагагүй шинэ цэргүүд байсан тул тэд сэтгэл санаагаар ихэд унаж байлдах чадваргүй болж байв.Украины арми Оросын армийн эсрэг зөв тактик барьж довтолгоог нь няцааж сөрөг довтолгоонд орж байв.Украины тавхан хүнээс бүрдсэн олон бүлэглэлүүд Оросын армид их том хохирол учруулж чадаж байв.Туркээс өгсөн Бактияр дронууд Оросын танкийн цуваанд үлэмж хохирол учруулж байв.Оросын түрэмгийллийн эсрэг дайнд гавьяа байгуулсан Украины 145 байлдагч Украин улсын баатар цолоор шагнуулжээ. 

Одоогоор Украинд Оросын 23 000 гаруй цэрэг  амь үрэгдэж, 190 байлдааны нисэх онгоц,150 нисдэг тэрэг, 986 танк устгагдаад байна.       

Харин Путин дайныг түргэн зогсоож, цэргээ Украинаас нэн даруй гаргах  ёстой байтал харин дайныг улам өргөжүүлэхээр шийджээ.Путин өрнөдийг цөмийн зэвсгээр айлгахыг оролдож байна. Оросын саяхан туршсан цөмийн толгойтой “РС-28 Сармат”  хэмээх дуунаас 17 дахин хурдан пуужин Парис, Лондон хот руу ердөө 200 секундын дотор нисэж очих чадалтай аж.

НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Антониу Гутерриш саяхан Украин, Орост айлчилж Ерөнхийлөгч Володимир Зеленский, Владимир Путинтай уулзалт хийв.Мариуполийн Орос цэрэгт бүслэгдсэн 100 000 энгий иргэдийг коридор гаргаж дүрвүүлэх асуудлыг ярив.

Гутеришш: “НҮБ Украинд олгох тусламжаа 2 дахин нэмэгдүүлнэ” гэж мэдэгдэв. 

Өрнөдийн улсууд Украин дахь Орос цэргийн түрэмгийлэл улам өргөжихийг хараад тэдний аюулгүй байдалд хохирол учрах боложтойг ухаарч нэгдэх ажиллагаа хүчтэй явагдаж байна. Финлянд, Швед улс НАТО-д элсэх ажиллагааг хурдан авч эхлэв. Польш улс Словакийн агаарын хилийг хамгаалах үүрэг авав. Польш улс Украины 2.5 сая дүрвэгчдийг хүлээн авч бүхий л талаар Украинд тусалж байна. 

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Байден: “Бид Орост халдаагүй. Бид Украинд Оросын түрэмгийлэгчдээс эх орноо хамгаалахад нь тусалж байна” хэмээн мэдэгдэв. АНУ Украинд зориулж ленд- лиз хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх хуулийг Конгресс батлав. Уг хуулийн дагуу АНУ Украинд 20.4 тэрбум долларын цэргийн тусламж, хүмүүнлиг ба хүнсний тусламж 3 тэрбум доллар, эдийн засгийг нь дэмжих 8.5 тэрбум долларын буюу нийтдээ 33 тэрбум долларын тусламж олгох боллоо. 

Герман улс Украины дайнд өртсөн сүйрсэн хотуудыг сэргээх зориулалтаар 38 сая евро олгохоор болов. Болгар улс Украины зэвсэг техникийн засварлаж туслахаар болов. Польш, Болгар хоёр Оросын хийг рублээр төлж авархгүй хэмээн шийдэв. Орос хийгээ тэндэнд өгөхгүй хаажээ. Британи, Герман, Франц улс  Украинд зэвсэг техникээр туслахаар боллоо. Саяхан Британий Ерөнхий сайд Борис Жонсон болон европ болон балтийн орнуудын Ерөнхийлөгч нар Украины Киев хотод  очиж байдлыг газар дээр нь танилцав. Өрнөдийнхөн тэдэнд ирээдүйд учрах аюулыг ойлгож Оросын түрэмгийлэгчдийн эсрэг хамтран тэмцэхэээр болов.  Польш улс Украинд “Т-72” танк 200 ширхэгийг өгөхөөр болов. 

АНУ болон Өрнөдөд Оросын 140 гаруй олигархиудын 30 гаруй тэрбум долларын үнэтэй усан онгоц, нисдэг тэрэг, үл хөдлөх хөрөнгийг царцааж энэ царцаасан хөрөнгийг Украинд олгож тусална хэмээн АНУ-ын ерөнхийлөгч мэдэгдлээ.

Оросын дараагийн бай Польш эсхүл Молдов улс хэмээн судлаачид үзэж байна. Хэрэв Орос улс НАТО-гийн гишүүн Польш улс руу халдах юм бол дэлхийн гуравдугаар дайн ч эхэлж болно, эсхүл цөмийн дайн ч эхэлж болно хэмээн таамаглаж байна.

Ер нь аль дээр үеийн хаант Оросоос эхлээд коммунист Зөвлөлт Холбоот улс, өнөөгийн Оросын Холбооны улсын нэг муухай бодлого байдаг юм. Дээр үед хаант Орос улс Туркийн эзэнт улсаас Крым, Балкан болон Кавказыг булаанэзэлж эзлэгдсэн орнуудыг Туркийн эсрэг болгож чадсан байдаг. Хорьдугаар зууны эхэнд оросын большевикууд Казахстан, Киргиз, Дундад азийг эзэлж Исламын эсрэг шашингүйн улс болгож чадсан байдаг. Монгол Улсад Оросын большевикууд 1921 онд нөлөөгөө тогтоогоод Монгол Улсыг Япон, Хятадын эсрэг улс болгож чадсан байдаг.

1939, 1940 онд  Оросууд Балтийн орнууд болон  Польш улсын зүүн хэсгийг эзэлж аваад ард түмнийг нь Германий эсрэг турхирдаг байсан.1940 онд Финляндийн нутгийг довтолж  газар нутгийнх нь 11.0 хувийг нь эзэлсэн байдаг. Оросууд Молдовыг Румын улсаас салгаж аваад тэднийг Румыний эсрэг турхирдаг байсан. Оросууд 1945 онд Хойд Солонгосыг эзэлж нөлөөгөө тогтоогоод тэднийг Өмнөд Солонгосын эсрэг улс болгож чадсан юм. Одоо болтол Хойд солонгосчууд Өмнөд Солонгосыг дайснаа хэмээн үздэг юм. Оросын большевикууд 1924 онд урианхайчууд буюу тувачуудыг Монголоос салгаж аваад “Тувачууд та нар Манж - Монголын дарлал дор 200 жил зовж зүдэрч байсныг Оросууд бид чөлөөлөөд жаргааж байна” хэмээн Монголын эсрэг турхирдаг байсан. Одоо болтол Тувачууд Монголд муу байдаг юм. Хорин нэгдүгээр зуунд Оросууд Чечен, Гүржийг довтолж өөрийн нөлөөнд авч эдүгээ 2014 оноос эхлэн Украины Крымийг Украинаас салган авч улмаар украины Луганск, Донецк мужийг салган авч одоо бүх Украиныг эзлэн авахаар санаархаж дайн хийж байна. Луганск, донецкийн иргэдийг Украины эсрэг турхирч байна. Орос улс ийм л хорт бодлоготой улс даа.

Путин өрнөдийг цөмийн зэвсгээрээ айлгасаар байна.

Путин: “Бид 2014 онд Крымд цөмийн зэвсэг хэрэглэхэд бэлэн байсан. Манай Оросын “Сармат” пуужин Их Британийг бүхэлд нь устгаж чадна” хэмээн мэдэгдэж байв. Путин цөмийн дайны тухай өгүүлэхдээ “ Бид цөмийн дайн хийвэл диваажинд очно. Харин тэд бүгд үхнэ” хэмээж байв.  Дэлхийн 2-р дайны үед Гитлерт цөмийн зэвсэг байгаагүй нь том аз. Харин эдүгээ цагт Путины гарт хамгийн олон цөмийн хошуу байна. Энэ маш аюултай асуудал. Путин цөмийн зэвсгийн өндөржүүлсэн бэлэн байдал зарласан. Энэ бол цөмийн дайн гарахад нэг хуруу дутуу гэсэн үг. Орос улс эдүгээ 5997 цөмийн хошуутай. АНУ эдүгээ 5428 цөмийн хошуутай. Энэ нь дэлхийн бөмбөрцгийг мянга дахин устгах хүчин чадалтай гэсэн үг. 1945 онд Японы Хиросимо хотод хаясан атомын бөмбөгний хүчин чадал 15 килотонн байсан бөгөөд энэ бөмбөг 146 000 япон хүний амь насыг хоромхон зуур авч одсон. Эдүгээ орчин үеийн цөмийн ганц хошууны хүчин чадал 1000 килотонн байна.Тэхлээр хэрэв Путин цөмийн дайн өдөөвөл дэлхий хоромхон зуур сөнөнө гэсэн үг.  

Украины дайныг өдөөсөн Путины тухай, оросын армийн тухай  дэлхийн удирдагчид, төрийн зүтгэлтнүүд, сэхээтнүүд дараах үгийг хэлж байна. Польшийн ерөнхийлөгч Анжей Дуда: ”Өнөөдөр Оросын удирдагчид Гитлер лугаа адил байна. Немцийн СС-ийнхэн шиг байна. Дэлхийн хоёрдугаар дайны үеийн Германий нисэгчид шиг байна.Тэд энгийн иргэдийг германий фашистууд шиг хөнөөж байна. Оросуудын энэхүү харгислалыг чөлөөт ертөнц хэзээ ч хүлээн зөвшөөрөхгүй” хэмээн мэдэгдэв.  Украины ерөнхийлөгч В.Зеленский: “Оросуудын хийж байгаа энэ дайн бол Украины ард түмний эсрэг хийж байгаа геноцид юм” хэмээн мэдэгдэв.  Украины батлан хамгаалах яамны нарийн бичгийн дарга А.Данилов: “Оросууд фашист болжээ.Тэд Украины гэх бүх зүйлсийг устгахаар улайрч байна” хэмээн мэдэгдэв.  Канадын шинжээч Майкл Маккей: “Украинд халдсан Оросын фашистууд бол  дэлхийн хоёрдугаар дайны үеийн германий нацистуудаас ч бүр долоон дор харгис байна”хэмээн дүгнэв. Латвийн ГЯЯ-ны сайд Э.Ринкевич “ Оросын цэргүүдийн Украинд үйлдсэн геноцид, цэргийн гэмт хэрэг, хувь хүний эсрэг хийсэн гэмт хэрэг, энэ аймшигт дайныг хараад эцсийн дүгнэлт хийхэд дэлхийд денацификаци хийх ганц орон бол Оросын Холбооны Улс мөн” хэмээн мэдэгджээ.

НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Антониу Гутериш : Дэлхий даяар оросын түрэмгийлэгчид украины энгийн иргэдийг хөнөөж, эмнэлэг, сургууль, орон сууцнуудыг бөмбөгдөн буудаж өдөр тутам ямар их их хор хөнөөл учруулж байгааг сайн мэдэж байгаа,  “Бүтэн сарын турш Украины Мариуполь хот оросын армийн бүслэлтэд орж тус хотыг Оросын цэргүүд хайр найргүй хатуу ширүүн бөмбөгдөж буудаж дайрч байна. Юуны төлөө вэ? Украины ард түмэн үнэндээ тамд амьдарч байна. Энэ дайны үр дагаврыг дэлхий нийтээрээ мэдэрч байна. Бараа, шатахуун, тэжээлийн үнэ өсөж бүх нийтээрээ өлсгөлөнд хүрч болзошгүй байна. Энэ дайнд ялагч байхгүй. Эрт орой хэдий боловч дайны талбараас хэлэлцээрийн ширээний ард суух нь зайлшгүй юм. Ер нь хэдий болтол энэ дайнд хэдэн хүн амиа алдах юм бэ? Хэдэн бөмбөг хаяж хичнээн пуужин харвах юм бэ? Мариуполь хотыг хэдий болтол устгах юм бэ? Хэдэн Украйн хүн, хэдэн Орос хүн энэ дайнд амиа алдах юм бэ? Энэ дайнд ялагч байхгүй, харин ялагдал нүүрлэх юм биш үү? Энэ аймшигт дайныг зогсоох цаг нь болжээ.Украины дайныг үргэлжлүүлэх нь ёс зүйн хувьд ч, цэргийн онолын хувьд ч огт утгагүй болжээ” хэмээн мэдэгдэв. АНУ-ын Конгрессийн Хүний эрхийн комиссын тэргүүн Крис Смит: “ Путин бол цэргийн гэмт хэрэгтэн мөн. Оросын ерөнхийлөгч цэргийн гэмт хэрэгтэн мөн болох талаар хангалттай баримт цугларсан” хэмээн мэдэгдэв. 

Орост хүний эрх хөсөр хаягджээ. Хэрэв Оросын иргэн Украинд болж буй ажиллагааг цэргийн тусгай ажиллагаа гэхгүй,  дайн гэж нэрлэх  юм бол шууд 15 хүртэл жилийн хорих ял авах хуулийг баталжээ.Орост үйл ажиллагаа явуулж байсан “Эхо Москвы”, “Радио Свобода”, “Голос Америки”, “Дойч велл” зэрэг мэдээллийн агентлагууд, Интернет, Фэйсбүүкийг бүрмөсөн хатуу хоригложээ. Эдүгээ Оросын 200 000 иргэн эх орноосоо дүрвэжээ.Оросын хүн амын 70.0 хувь Украин дахь дайныг дэмжсэн гэсэн судалгаа гарчээ. 

Украины дайн үргэлжилсээр,  улс орнууд түгшсээр л байна.

Эцэст нь дүгнэлт хийхэд энэ харгис дайныг эхлүүлсэн Оросын Ерөнхийлөгч Путин дайныг түргэн зогсоож, цэргээ Украинаас нэн даруй гаргах хэрэгтэй. Путинд дайн хийх бус, Орост гарсан ковид цар тахалыг дарах, Орос орныгядуурлаас гаргах гээд өчнөөн асуудал байгаа.Тэдгээр асуудлаа шийдээч. 

Хэрэв Путин дайнаа шатжуулсан өргөжүүлэх юм бол дэлхийн гуравдугаар дайн эхэлж,  улмаар цөмийн дайн болж,  эх дэлхий минь сөнөж мөхөх аюул ойртсоор байна. Цөмийн дайнд ялагч гэж байхгүй.Хүнтөрөлхтөнөнгөрсөн зууны тавиад онд Карибийн тэнгисийн хямрал болж дэлхийн цөмийн дайн эхэлж болзошгүй байсныг хүмүүс бид санах хэрэгтэй.Тэрхүү гашуун туршлагыг давтах гэж үү.   

Эх дэлхийн долоон тэрбум хүн дайныг хүсээгүй, гагцхүү амар амгалан, аз жаргал, амжилтыг хүлээж байгаа гэдгийг хүн бүр санаж энх тайвны төлөө шургуу тэмцэж харгис дайныг зогсоох хэрэгтэй.

 Хуульч, сэтгүүлч  Доржийн СҮХБААТАР