De terugvordering op de bijstandsuitkering van een inwoner van Heerenveen die boodschappen voor haar ouders deed, was volgens de gemeente terecht. Wel wil het college, net als de raad, in het vervolg een ruimer bedrag aan giften vrijstellen van controle.
Voet bij stuk
Daarmee houdt de gemeente Heerenveen, net als de gemeente Wijdemeren, voet bij stuk over de boodschappenkwestie. Het voorval kwam naar boven toen er landelijke ophef ontstond over een beslissing van de gemeente Wijdemeren om zo'n 7000 euro terug te vorderen op de bijstandsuitkering van een inwoner omdat zij jarenlang boodschappen van haar moeder had gekregen.
Boadskippe-affêre
De Friese variant van de 'boodschappenaffaire' - door Omrop Fryslân 'boadskippe-affêre' genoemd - lijkt op de kwestie in Wijdemeren. Het verschil is echter dat de vrouw uit Heerenveen boodschappen deed voor haar ouders (en niet andersom). De moeder van de bijstandsgerechtigde vertelt dat haar dochter boodschappen deed voor haarzelf en haar ouders. Het geld voor de boodschappen die voor de ouders waren bedoeld, kreeg ze later teruggestort. De gemeente zegt dat de vrouw die 'inkomsten' had moeten opgeven bij de sociale dienst en vordert een bedrag van zo'n 9000 euro terug.
Onmenselijk
Onlangs werd een speciale raadsvergadering ingelast om te debatteren over de hardnekkigheid van de handhaving van bijstandsregels. Raadslid Retze van der Honing (GroenLinks), die het debat aanvroeg, vind het 'onmenselijk om geld terug te vorderen van mensen in de bijstand omdat ze door familie worden geholpen', zei hij in de lokale media.
Bloemetje
In het debat citeerde Van der Honing oud-minister Marga Klompé, die de eerste bijstandswet in 1963 invoerde. Zij vond dat iedere burger 'met opgeheven hoofd' een beroep op de wet moest kunnen doen. Zij stelde expliciet dat mensen in de bijstand ook best 'een bloemetje op tafel' mochten hebben en dat giften van mens tot mens niet in mindering gebracht moesten worden. 'Het lijkt alsof we terug bij af zijn', aldus Van der Honing. 'We zijn zestig jaar terug in de tijd.'
Structurele ondersteuning
Wethouder Hedwich Rinkes (CDA) verdedigde de keuze van het college. Zo verkondigde ze in het raadsdebat: 'Is Heerenveen zo hard dat we meteen iemand van fraude beschuldigen wanneer diegene nu en dan boodschappen aanneemt? Nee. We willen juist incidentele ondersteuning toejuichen.' Het geval dat in de media werd uitgelicht, ging echter om 'structurele ondersteuning in het levensonderhoud', aldus de wethouder. En in die gevallen schrijft de wet voor dat dat deel dan niet meer door de bijstand betaald hoeft te worden, legde Rinkes uit.
Te sober
Ze vroeg zich wel hardop af of de hoogte van de bijstand niet 'te sober' is. Rinkes: 'We weten inmiddels dat mensen met geldstress moeite hebben om beslissingen voor de lange termijn te nemen. Zorgt de bijstand niet voor teveel stress, waardoor mensen juist minder makkelijk uit de bijstand komen?' Ze zegt daarover gesprekken te voeren op landelijk niveau.
Vrijstelling giften
Hoewel de terugvordering dus blijft staan, kwam de wethouder wel met een voorstel om soortgelijke kwesties in de toekomst te voorkomen. Ze stelde voor een vrijstelling in te voeren voor giften in de bijstand tot 1200 euro per kalenderjaar. Dat houdt in dat bijstandsgerechtigden giften tot dat bedrag niet hoeven op te geven bij de gemeente. Deze maatregel kan de gemeente zelf invoeren zonder buiten de grenzen van de wet te treden. De gemeenteraad reageerde positief op het plan. Het college heeft toegezegd op korte termijn verdere invulling aan het idee te geven.
