Во периодот од 2018-2021 година година Владата потрошила пет милиони евра за изнајмување возила по пат на т.н. оперативен лизинг, беше речено на денешната седница на Државната комисија за спречување на корупција.
Притоа Комисијата заклучи дека договорите за оперативен лизинг најчесто се склучувани со ист економски оператор кој бил фаворизиран, и не претходела анализа на исплатливоста на изнајмување на возила преку лизинг.
Од тие причини Комисијата за спречување на корупцијата ќе и достави детална анализа на заменик премиерката за политики за добро владеење Славица Грковска со препорака да обрне внимание на склучување на лизинг договори за пополнување на возниот парк на Владата и институциите под нејзина надлежност.
Претседателката Билјана Ивановска рече е потребно домаќинско работење на Службата за општи и заеднички работи (СОЗР) во чија надлежност е опслужување на Владата и на јавните претпријатија со службени возила.
Анализата што ја изготви Комисијата за спречување на корупција покажа дека продажната цената на возило од моделот Skoda Superb Ambition 2.0 Comfortline кое беше набавено за министрите по пат на лизинг, во 2021 година изнесувала приближно 39.000 евра за едно возило, или 1,755.000 евра за 45 возила (107,932.500 денари) – вредност што во случај на купување на возилата СОЗР би ја платила за возила а по истекот на три години би останале во сопственост на СОЗР. При лизингот, пак, возилата се користат со одреден месечен надомест кон автосалонот, кој е висок, а по истекот на три години се враќаат назад иако како што дополнуваат од ДКСК се уште се во исправна и возна состојба.
„Имајќи предвид дека се работи за возила од висока класа кои по истекот на три години од производството сѐ уште се атрактивни за купување, продажбата на истите по истекот на период од три години би резултирала со генерирање на приходи во износ од најмалку 1,228.500 евра, колку што би изнесувала сметководствената вредност на 45-те возила по истекот на тригодишниот период“, велат од ДКСК односно се појаснува дека кога Владата би ги купила возилата да бидат во нејзина сопственост, по истекот на три години може да ги продаде и да си врати дел од парите наместо да ги врати на операторот да ги продаде и тој да заработи.
Во анализата се наведува и дека набавките преку лизинг главно опфаќаат возила за возење на странски делегации и на високите функционери како што се претседателот на државата, на Владата и Собранието и министрите во Владата.
Владата инаку располага со стотина возила кои се чуваат на паркинг плацеви, од кои едниот е во состав на зградата во која се наоѓаат административните простории на СОЗР, а едниот е гаражен простор во состав на зградата на Македонската Телевизија. Меѓу возилата со кои располага СОЗР има и дотраени и неисправни возила коишто генерираат трошоци и коишто треба да се отуѓат, но тоа не се прави.
Според конечниот извештај на Државниот завод за ревизија, вкупниот број на моторни возила со кои располага СОЗР заклучно со 31.12.2020 година изнесувал 126 моторни возила, од кои со 90 располагала СОЗР, а 36 биле распределени во други институции. Од вкупниот број на возила, 11 биле со старост од 22 до 47 години, 58 со старост од 12 до 21 година, а 57 со старост од 3 до 11 години. Во однос на типот на возилата, 111 биле патнички моторни возила, 11 биле товарни моторни возила и 4 биле автобуси. Од нив 45 биле изнајмени по пат на оперативен лизинг.
Државната комисија за спречување на корупција (ДКСК) утврди широко распространета пракса на склучување на договори за изнајмување на возила преку оперативен лизинг од страна на други државни органи, јавни институции и единици на локалната самоуправа. Според податоците објавени на електронскиот систем за јавни набавки заклучно со март 2022 година, во периодот од 2018 до 2021 година биле склучени договори во вкупна вредност од најмалку 307,750.153 денари или над 5 милиони евра.
„Две последователни постапки на СОЗР се за еднаков број на возила, што наметнува сомнеж за тоа дали воопшто службата ја следи потребата од возила и дали набавката произлегува од прецизно утврдена потреба“, велат од ДКСК.
