Vilhjálmur Birgisson, formaður Starfsgreinasambandsins, SGS, segir ljóst að hans, og annarra í samtökunum bíði ærið verkefni í kjarasamningsviðræðum eftir tæpa þrjá mánuði. Hann telur að ekki verði gengið til langtímakjarasamninga nema með aðkomu stjórnvalda, líkt og gerðist í Lífskjarasamningunum árið 2019. Þetta sagði Vilhjálmur í ræðu sinni á níunda þingi Starfsgreinasambandsins sem fór fram í dag.
Vilhjálmur byrjaði ræðu sína á því að ávarpa breytingar frá síðasta þingi sem er úrsögn Eflingar úr sambandinu. Vilhjálmur segir félagið þó enn sterkt, bæði félagslega og fjárhagslega, og óskaði Eflingar-fólki velfarnaðar.
„Í dag eru 18 aðildarfélög innan Starfsgreinasambands Íslands en þessi aðildarfélög eru staðsett hringinn í kringum landið og innan SGS eru í dag um 45 þúsund félagsmenn. Það er mikilvægt að halda því hátt á lofti að þrátt fyrir úrsögn Eflingar úr SGS þá er Starfsgreinasambandið ennþá stærsta einstaka landssambandið innan Alþýðusambands Íslands,“ sagði Vilhjálmur í ræðu sinni.
Hann minnti á ábyrgð þeirra og sagði mikilvægt að tryggja að hagsmunir landsbyggðarinnar gleymist ekki innan ASÍ. Mörgum finnist áherslan þar of mikil á höfuðborgarsvæðið. Hann segir af nægu að taka á landsbyggðinni sem þurfi að huga að.
„Byrjum á heilbrigðisþjónustunni enda blasir við að aðgengi fjölmargra sem ekki búa í Reykjavík að heilbrigðisþjónustu er verulega ábótavant. Við vitum að á landsbyggðinni hefur verið dregið markvisst úr sérfræðiþjónustu og skurðstofum sem og fæðingardeildum hefur verið lokað. Einnig þekkja allir þeir sem þurfa langan veg að fara til að sækja sér sérfræðiþjónustu til Reykjavíkur þann gríðarlega kostnað sem af því hlýst. Þennan aðstöðumun verða stjórnvöld að lagfæra,“ sagði Vilhjálmur og minntist svo á samgöngur sem verði að tryggja að séu í lagi.
Það þurfi, til dæmis, að muna að margir keyri tugi kílómetra til að komast í lágvöruverslun og að þegar framfærslukostnaður þeirra sem búa á höfuðborgarsvæðinu og á landsbyggð sé borinn saman þurfi að taka slíkar breytur með í reikninginn.
„Við skulum heldur ekki gleyma því að landsbyggðin skapar stóran hluta þeirra gjaldeyristekna sem til verða hér á landi og nægir að nefna í því samhengi ferðaþjónustuna, stóriðjurnar, sjávarútveginn og laxeldi.“
Vilhjálmur talaði svo um þá kjarasamninga sem voru undirritaður í desember fyrir ári síðan.
„Kjarasamning sem skilaði verkafólki á kauptöxtum launahækkun sem nam 11,28% í skammtímasamningi og krónutöluhækkun sem nam frá 35 þúsundum upp í allt að 70 þúsund á mánuði. Hækkanir sem við forystufólk höfum afar sjaldan kynnt fyrir verkafólki á hinum almenna vinnumarkaði áður, en meðaltalshækkun á kauptöxtum verkafólks nam 43 þúsundum í þessum samningi. Þessu til viðbótar tókst okkur að lagfæra launatöfluna að hluta til og í komandi kjarasamningum þurfum við að halda áfram hvað það varðar,“ sagði Vilhjálmur í ræðu sinni og að hann, og aðrir innan SGS, væru mjög stolt af þessum samningi.
Hann sagði að þeirra biði „ærið verkefni“ í næstu kjarasamningsgerð eftir tæpa þrjá mánuði. Ljóst væri að nánast útilokað verði að ganga frá langtímakjarasamningi án „verulegrar aðkomu stjórnvalda og sveitarfélaga eins og gert var í Lífskjarasamningnum árið 2019.“
Vilhjálmur sagði áríðandi að leggja áfram áherslu á krónutöluhækkanir því prósentuhækkanir „séu blekking.
„Við vitum öll að prósentuhækkanir eru blekking og nægir í því samhengi að nefna að forstjóri sem er með 3 milljónir á mánuði fær 180 þúsund króna hækkun á launum sínum miðað við 6% launahækkun á meðan verkamaður með á lágmarkstaxta fær 24 þúsund. Bæði verkamaðurinn og forstjórinn áttu að hafa fengið sömu launahækkun þrátt fyrir að forstjórinn fengi 156 þúsund fleiri krónur en verkamaðurinn. Á þessu sést sú blekking sem á sér stað þegar samið er með prósentum og munum að ekkert okkar fer með prósentur út í búð. Við greiðum allt með krónum ekki prósentum.“
Vilhjálmur fór svo yfir stöðuna á efnahagsmarkaði og í samfélaginu og sagði ljóst að fyrir félagsfólk þyrfti að breyta miklu svo að kjör þeirra yrðu betri. Hann nefndi sérstaklega húsnæðismarkaðinn og fjármálakerfið og margt fleira.
Ræðu Vilhjálms er hægt að lesa hér í heild sinni.
