Dementie is op hoge leeftijd een belangrijke doodsoorzaak. Maar de kans dat we aan een of andere kanker of een hart- en vaatziekte overlijden, is nog altijd drie keer groter.
Tussen 2014 en 2019 werd dementie, onder meer veroorzaakt door de ziekte van Alzheimer, geleidelijk aan belangrijker als doodsoorzaak in ons land, blijkt uit een analyse die Sciensano heeft gemaakt. Het onderzoeksinstituut steunde daarbij op de sterftecertificaten verzameld door het statistiekbureau Statbel.
Dementie is niet per se een rechtstreekse doodsoorzaak. Soms sterven mensen met dementie door slikproblemen of ten gevolge van een longontsteking. ‘We ontwierpen een eigen tool om al die gegevens te analyseren en toe te wijzen aan 130 unieke aandoeningen’, zegt Brecht De Vleesschauwer (Sciensano).
• Mannen verliezen meer gezonde levensjaren dan vrouwen
Daaruit blijkt dat 8,9 procent van de overlijdens toe te wijzen is aan dementie. De kans dat we aan kanker overlijden (30 procent) of aan een hart- of vaatziekte (24 procent) blijft nog altijd het grootst. Maar er overlijden nu wel evenveel mensen aan dementie als aan een coronaire hartziekte. Samen vormen ze de ‘belangrijkste doodsoorzaken’ in die groep van 130.
Dat is opmerkelijk omdat dementie sinds 2014 in stijgende lijn zit, en coronaire hartziekte in dalende lijn. Toen was die hartziekte nog de aanleiding voor 15 procent van de overlijdens, en dementie van 5 procent. Het belang van dementie, zeker op oudere leeftijd en het meest bij vrouwen, neemt toe.
Meer bij vrouwen
Bij mannen staan coronaire hartziekte en longkanker stevig aan de top, met een aandeel van respectievelijk 10 en 9 procent van de overlijdens. Slechts 6 procent van hen overlijdt aan dementie. Dat is maar half zoveel als bij vrouwen (12 procent). Bij vrouwen van 85 jaar en ouder loopt het op tot 16 procent.
Hart- en vaatziekten vormen overigens een risico voor het ontwikkelen van dementie, waarschuwt professor-emeritus Jan De Lepeleire (KU leuven). ‘Daar is almaar meer evidentie voor.’ Daarom ontplooide het Expertisecentrum Dementie de preventiecampagne ‘2 voor de prijs van 1’, waarbij beklemtoond wordt dat ‘goed voor het hart zorgen’ ook prima is om je kans op dementie te verkleinen: cholesterol in toom houden, gezond eten, in beweging blijven.
