“Toen we dagenlang in de loopgraven rond Mykolaiv onder vuur lagen, zijn gruwelijke dingen gebeurd. Ik heb kameraden krijgsgevangenen zien verminken. En daarna koelden ze hun frustratie nog eens op de lijken. Het was gruwelijke waanzin die zich tegen ons keerde. Mensen zochten een uitweg, soms extreem. Ik heb kameraden gezien die zichzelf in de voet schoten of een andere lichaamsdeel verminkten om toch maar van het slagveld te worden afgevoerd. Sommigen pleegden zelfmoord in de hoop dat hun nabestaanden dan toch maar de schadevergoeding van drie miljoen roebel (omgerekend 50.000 euro, nvdr) zouden opstrijken.”
Pavel Filatyev verzwijgt weinig in zijn online oorlogsdagboek. Hij was bij de aanvang van de Russische invasie in de Krim, het Oekraïense schiereiland dat Rusland al annexeerde, gestationeerd en werd vandaar meegestuurd voor de invasie van de havenstad Kherson. “Heb je ooit de schilderijen van de plundering van Rome door de barbaren gezien? Zij beschrijven best wat er om me heen gebeurde toen we begin maart Kherson innamen”, schrijft Filatyev. “We waren allemaal uitgeput en verwilderd. Meteen begonnen we alle gebouwen af te zoeken naar voedsel, water, een douche en een plek voor de nacht. Maten van mijn pakten computers van de bureaus mee.”
LEES OOK. Hoe Erdogan de vredesgesprekken met Poetin en Zelenski gebruikt: “Als Turkije en Rusland elkaar vinden...”
In een interview met een reporter van de Britse krant The Guardian lichtte Filatyev die gestolen computers toe. “Zelfs op de Russische tweedehandsmarkt brengen ze nog een paar maanden soldij op. Zelf heb ik geen computers gestolen, wel een hoed, die ik in een vernielde vrachtwagen vond. Want mijn eigen bivaksmuts was te koud.”
Volgens Filatyev is dat een deel van de strategie van de Russische legerleiding: de manschappen met minderwaardig materiaal naar de oorlog sturen om zo hun wraaklust nog te verhogen. “Op die manier maken ze echt wilden van ons.”
“Ik weiger deel te nemen”
Pavel Filatyev ventileert ook zijn frustratie over de inzet van de oorlog zelf. “Als ik niet het recht heb om ‘nee tegen oorlog’ te zeggen, waarom heeft iemand anders dan het recht om de oorlog te beginnen? Het leger naar huis sturen, kan ik niet. Maar ik kan wel mijn bedenkingen over deze invasie delen en andere burgers aanmoedigen voor hun land te zorgen dat al zoveel problemen heeft. We zitten in een vicieuze cirkel: we treffen allemaal schuld, maar we moeten de juiste conclusies trekken en onze fouten corrigeren. (...) Het zal misschien niets veranderen, maar ik weiger deel te zijn van deze waanzin.”
LEES OOK. Rusland en China houden samen militaire oefeningen: “Ze hebben één groot gedeeld belang”
In het gesprek met The Guardian zei Filatyev dat Rusland absoluut niet goed zorgt voor de soldaten die gewond van het slagveld terugkeren. “Ik ben sommigen gaan bezoeken in het hospitaal. Onder andere de overlevende matrozen van de raketaanval op de Moskova. Ze vertelden dat ze nog altijd geen vergoeding kregen. Ook zijn veel families nog niet ingelicht dat hun zoon op het slagveld is gesneuveld.”
Ondergedoken
Pavel Filatyev is de eerste Russische soldaat die openlijk zijn commentaar ventileert. De dagen nadat hij zijn oorlogsdagboek postte, trok hij van het ene hotel in Moskou naar het andere om uit de handen van de politie te blijven. Aan The Guardian zei Filatyev:“Ik denk niet aan emigreren. Wat zouden ze mij in de VS kunnen gebruiken als ik hier al niets meer voorstel?”
Maar een woordvoerder van de Russische Human Rights Watch liet donderdag weten dat Pavel Filatyev nu toch veilig het land uit is.
LEES OOK. Nieuwe fase voor de oorlog in Oekraïne: strijd om het zuiden wordt weer belangrijker dan die om de Donbas
