Details van De Keyserzaal als royale inkomhal. — © Bernaerts
Dwarsdoorsnede langs de zijkant. — © Bernaerts
Veilinghuis Bernaerts pikt in op de opening van het KMSKA met een veiling waarin Antwerpse meesters de hoofdrol spelen. Blikvanger zijn tien reusachtige ontwerptekeningen die architect Frans Van Dijk in 1883 maakte van de museumtempel op het Zuid. ze komen uit het bezit van diens achterkleinzoon.
“We hadden de tekeningen al enkele jaren geleden aangeboden gekregen, maar we wilden ze eerst bestuderen en de veiling laten samenvallen met de heropening van het museum”, zegt Peter Bernaerts. Onmiddellijk nam hij ook contact op met het museum zelf en diverse archieven om na te gaan of zij de stukken kenden en of een openbare verkoop wel wenselijk was. Wettelijk bleek er geen enkel probleem voor openbare veiling, want alle tekeningen waren voorjaar 1883 in tweevoud gemaakt, zoals gangbaar: één voor de opdrachtgever en één voor de architect. De eerste bundel ontwerptekeningen voor de stad bleef altijd in openbaar bezit.
Het is het archief van het architectenbureau dat nu op veiling komt. De ontwerptekeningen bleven vier generaties lang in handen van de familie Van Dijk. De haarscherpe tekeningen van soms bijna twee meter groot werden eigenhandig uitgevoerd door architect Frans Van Dijk (1853-1939) in Oost-Indische inkt, vaak gehoogd met aquarel. De bouwmeester stond bekend voor zijn haarscherpe esthetische ontwerptekeningen.
Twee winnaars
De jonge Frans Van Dijk won in 1879 de architectuurwedstrijd voor het nieuwe museum ex aequo met Jean-Jacques Winders. De jury vroeg beide beginnende architecten om hun plannen samen te leggen. Algemeen wordt aangenomen dat Winders vooral de hand had in de voorgevel terwijl Van Dijk zijn stempel drukte op achtergevel en het zaalcircuit. Dat blijkt uit een eerste wedstrijd in 1877, die geen winnaar opleverde maar waaruit wel zes voorstellen werden geselecteerd, waaronder die van Winders en Van Dijk.
De voorgevel was vooral het werk van architect Winders. — © Bernaerts
Bij Bernaerts komen op 11 oktober tien grootschalige tekeningen onder de hamer waarin voor-, achter- en zijgevels tot in de details zijn uitgewerkt alsook de grondplannen van de diverse verdiepingen. Daarnaast is er nog een groot lot met de uitvoerige briefwisseling tussen architect, stadsbestuur en aannemers. Tenslotte is er nog een kleiner archief met brieven en tekeningen voor de uitbreiding (in feite een inbreiding) van het museum in 1925. De spectaculaire pentekeningen zijn geschat rond 3.000 euro. Ze zijn te bezichtigen in veilinghuis Bernaerts, Verlatstraat 16 in Antwerpen tot 30 september en van 3 tot 9 oktober. De veiling volgt op 11 oktober.
www.bernaerts.eu
