De dikbuikzeepaardjes in de Antwerpse Zoo. — © ZOO Antwerpen/Jonas Verhulst
Op Vaderdag zetten we onze favoriete papa’s in de kijker. Zij zijn onze helden. Toch halen die helden het niet van de zeepaardpapa’s. In tegenstelling tot zowat alle andere diersoorten zijn het bij de zeepaardjes de mannen die zwanger zijn, soms wel van 1.500 jongen tegelijk.
De zorg van de nakomelingen komt bij zeepaardjes volledig van de vader. Het vrouwtje heeft eigenlijk alleen als functie om de eitjes over te brengen. Dat doet ze na een bijzondere paringsdans, daarbij dropt ze haar eitjes in de buidel van de man. De vrouwen wedijveren eerst met elkaar om hun eitjes kwijt te geraken en ook de mannen doen moeite om de vrouwen te imponeren door hun grote buidel te tonen.
In het Aquarium van de Antwerpse Zoo zit een stabiele groep van ongeveer vijftig volwassen zeepaardjes. — © ZOO Antwerpen/Jonas Verhulst
“Hij laat zien dat hij plaats heeft om de jongen te dragen”, vertelt Massimo Bono, verzorger in het Aquarium van de Antwerpse Zoo. “Verliefde zeepaardjes kantelen hun hoofd als sein naar elkaar. Ze draaien hun sierlijke staarten in elkaar. Als ze helemaal verstrengeld zijn, gaan ze naar het oppervlak en legt de vrouw met een soort legboor – een soort lange schuif – haar eitjes in de buidel van de man.” Een prachtig ritueel volgens de verzorger. “Ze doen dat meestal ’s ochtends, als de zon opkomt en het is altijd erg mooi om naar te kijken. Daar word je instant blij en vrolijk van.”
Er zijn ongeveer vijftig soorten zeepaardjes. “Hier in de Antwerpse Zoo wonen dikbuikzeepaardjes. Die komen eigenlijk voor in de contreien rond Australië. Bij ons komen voornamelijk het kortsnuitzeepaardje en langsnuitzeepaardje voor. Zeepaardjes zijn er overal in de wereld. In de tropen zijn ze meestal kleiner en kleurrijker.”
Een zwangerschap duurt niet zo heel lang, bij de dikbuikjes ongeveer een maand. “Tijdens de dracht kunnen de jongen zich goed ontwikkelen in de broedbuidel. Na het werpen van de jongen, houdt het verhaal op voor de papa’s. De kleintjes kunnen zich meteen zelf redden en blijven dus niet bij hun ouders.”
Explosieve bevalling
Zo’n bevalling is bijna een soort explosie. De mannen persen de jongen uit hun buidel met honderden tegelijk. In totaal worden per keer ongeveer 1.500 jongen geboren worden. Dat zijn hele grote nesten, maar niet alle jongen overleven. “De bevalling meestal wel, maar ze vormen een makkelijke prooi voor alle andere dieren. Ze zijn heel klein en met veel tegelijk, dan creëer je een makkelijk hapje voor de vissen. Of zelfs zeepaardjes, want deze soort doet aan kannibalisme”, weet verzorger Massimo. “Daarom plaatsen wij de jongen hier altijd snel apart. Zodat ze tijd krijgen om nog verder te groeien.”
Voor de papa’s zit hun job er na de worp weer op, maar niet zonder hun buidel eerst grondig schoon te maken. “Vlak na de worp spoelen ze hun buidel en persen ze nog een keer na zodat ze zeker zijn dat alle jongen weg zijn. Daarna zijn ze opnieuw klaar voor een volgende dracht.”
De dikbuikzeepaardjes wonen naast het rifaquarium in een tank van vijf kuub. — © ZOO Antwerpen/Jonas Verhulst
www.zooantwerpen.be
