Views: 1
ដោយៈ ដកស្រង់ពីវចនានុក្រមសម្តេចសង្ឃរាជ ជួន ណាត
អម្ពិលទឹក
នាមសព្ទ
ឈ្មោះឈើមួយប្រភេទ ដើមមានបន្លារង្វើលៗ ស្លឹកតូច, សាច់ផ្លែមានរសផ្អែមចត់ល្មមបរិភោគបាន, គ្រាប់ខ្មៅ ងាយបណ្ដុះដាំ, គេច្រើនដាំធ្វើជារបងរស់ នៅបានយូរឆ្នាំ, កាលណាលូតលាស់ហួសប្រមាណ គេកាត់តម្រឹមឲ្យសមរម្យបានដោយងាយ
របងអម្ពិលទឹក ។
អសង្ខេយ្យ
(អៈសង់-ខៃ)
គុណសព្ទ
(បា. ) ដែលច្រើនរាប់ពុំអស់, ដែលរាប់ពុំបានប្រមាណពុំអស់
ច្រើនជាអសង្ខេយ្យ (ប្រើក្លាយជា អសង្ខៃយ ក៏មាន) ។
ន. ឈ្មោះសំខ្យាចំនួនមួយរយសែនមហាកថាន (មាន ១៤០ សូន្យ) ។ អសង្ខេយ្យអប្បមេយ្យ ច្រើនរាប់ពុំបានស្មានឬប្រៀបប្រដូចពុំកើត…
មានផលានិសង្សជាអសង្ខេយ្យអប្បមេយ្យ ។
អាទ្យូន
គុណសព្ទ
(សំ. ) ដែលមានពោះធំកំប៉ោង, ដែលដុះពោះកំប៉ោង; ដែលបរិភោគបានច្រើនហួសប្រមាណ (ស៊ីច្រើន)
មនុស្សអាទ្យូន (ព. កា. ) : មនុស្សអាទ្យូន ដុះពោះធំពូន កំប៉ោងដូចហ៊ីង អាហារមួយថាស ស៊ីអស់រលីង ពោះធំត្រពីង នៅតែដដែល ។ ឬ មួយបែបទៀតថា : រូបរាងអាទ្យូន ប៉ុន្តែមានកូន សុទ្ធតែស្រស់បស់ គាត់មានកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ថាជាសប្បុរស កូនគាត់ទាំងអស់ សុទ្ធតែបានការ ។
អារ
កិរិយាសព្ទ
កាត់, បំបែក, ច្រៀក, កាត់ផ្ដាច់, តម្រឹមដោយរណារ
អារឈើ, អាររម្លំ, អារបំបែក, អារច្រៀក, អារផ្ដាច់, អារតម្រឹម ។
កាត់ពន្លះ, លឿយកាត់ផ្ដាច់ ដោយសស្ត្រាមានកាំបិតជាដើម (រុញទាញៗដូចជាកាត់ដោយរណារ)
អារពន្លះស្បែក ។
អារកាត់ (ព. ប្រ. ) សម្រេចសេចក្ដីដោយកាត់ប្រមាណ, ដោយស្មាន
ខ្ញុំមិនហ៊ានអារកាត់សេចក្ដីនេះទេ ។
គុណសព្ទ
ដែលកាត់ផ្ដាច់ប្រយោជន៍ដែលខ្លួនត្រូវបាន គឺប្រយោជន៍ខាងការបន្តពូជពង្ស និងមាតាបិតុបដ្ឋាន ។
អារ នេះជាពាក្យហៅគូស្វាមីភរិយាដែលឥតកូន គឺដែលមិនធ្លាប់មានកូនសោះ, ហៅថា ស្រីអារ, ប្រុសអារ, អារទាំងពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធ, មេគោអារ (ស្រីអារ ព. ខ្ព. ថា វញ្ឈា) ។
ទ្រព្យអារទ្រព្យផុត ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គូស្វាមីភរិយាទាំងពីរនាក់ដែលអារឥតកូន ហើយអ្នកទាំងពីរនោះឥតបានប្រគល់ឲ្យដល់ញាតិឬដល់បុគ្គលណាមួយសោះឡើយ, លុះឥតអំពីអ្នកទាំងពីរនាក់នោះទៅ, ទ្រព្យសម្បត្តិនោះត្រូវបានជាប្រយោជន៍នៃឃ្លាំងព្រះរាជទ្រព្យ ឬជាប្រយោជន៍ឃ្លាំងរបស់រាជការ គឺត្រូវទុកជាសម្បត្តិរបស់ប្រទេសជាតិតទៅ
ស្រែនិងចម្ការនោះជាទ្រព្យអារទ្រព្យផុតនៃតា “ក.” យាយ “ច.” ។
ពាក្យជាគុណបទនេះ កាលពីដើម អ្នកសរសេរតាមទម្លាប់រៀងខ្លួន គឺសរសេរជា អា ក៏មាន ជា អារ ក៏មាន, តាំងពីនេះតទៅគួរសរសេរជា អារ ចុះ ព្រោះមានអត្ថន័យសមជាង អា ។
ឧទរ
(អ៊ុ-ទ)
នាមសព្ទ
( សំ. បា. ) ពោះ, ផ្ទៃ ។ រ. ស. ព្រះឧទរ ។ ប្រើជាឥស្សរសព្ទនិងសមណសព្ទក៏បាន : ព្រះតេជព្រះគុណមិនសូវសប្បាយឧទរ ( កុំប្រើពាក្យ ព្រះ ) ។ អ. ថ. អ៊ុទៈរៈ, ដូចជា ឧទរការណ៍ ហេតុនៃពោះ គឺដំណើរគ្រាន់តែចម្អែតពោះ : នៅបម្រើគេដោយឧទរការណ៍ នៅបម្រើគេដោយគ្រាន់តែចម្អែតអាត្មាប៉ុណ្ណោះ ។ ប្រើដូចជា គុ. ក៏បាន : របរឧទរការណ៍ របរគ្រាន់តែចម្អែតពោះ ។ ឧទរបាត្រ ក្រពះ ។ ឧទរប្បមាណ ឬ –ប្រមាណ ការស្មានឬស្ទង់ឲ្យល្មមតែមួយចម្អែត : បរិភោគដោយឧទរប្បមាណ ( ប្រើដូចជា គុ. ក៏បាន : អាហារឧទរប្បមាណ អាហារមានចំនួនត្រឹមតែមួយឆ្អែត ) ។ ឧទររោគ ឬ ឧទរាពាធ រោគឈឺពោះ, ជំងឺពោះ ។ ល។
